GIOVANNI SPAGNOLI

STATUTO DI AMELIA

DEL 1346

(Trascrizione di Giovanni Spagnoli)

(La prima pagina dello Statuto è spesso illeggibile. Se ne trascrivono alcune parti di cui si riesce appena ad intuire la grafia)

In Dei nomine Amen. Ad honorem et reverentiam omnipotentis Dei....Beate Marie Semper Virginis et Beatorum Apostolorum Petrum et Paulum..... benefactorum Martirum Beate Firmine ......Ecclesie et Sanctissimi beatiss...... Pape Sexti Et ad honorem et reverentiam Collegij dominorum Cardinalium......

Scriptum fuit dictum Statutum per me Petrum Magistri Gregorij Bonagratie not. ad ipsum Statutum Scribendum Specialiter deputatum. Sub Anno domini Millesimo CCCXLVJ Indictione XIIIJ tempore domini Clementis pape Sextj.

.................................................................................................................

(Liber .J.)

R. J.  Quod statutum Communis ubi esset contrarium

statuto populi, sit cassum.

.................................................................................................................

R. IJ.  De electione Ançianorum et .x. de populo.

.................................................................................................................

dicti .C. homines et alij supradicti debeant interesse remotis Nobilibus et minoribus xiiij annorum et sedere in dicta platea et tunc debeant in ipso loco adhiberj duo fratres minores vel heremitanj forenses de arbitrio  dictorum dominorum Ançianorum et a principio dictorum sedentium debeat unus ex dictis fratribus ex uno latere, et alius ab alio, connumerando sedentes usque ad sextum inclusive, et dicto sexto dimictere et assignare carticellam parvam manu Cancellerij scriptam in hac forma: Sextus, et tunc dictus sextus tantum, et non alius acedat ad Rotam que actenus fieri consuevit ante dictam Ecclesiam, seu tempore pluviali in dicta Ecclesia in cuius Rote medio sedere debeat Cancellerius dicti Communis et non alius ad penam .xxv. libr. et si aliquis contra dictam formam acesserit de facto puniatur pena .C. sold. perus. et sic per ordinem connumerato et acessus ad ipsam Rotam fieri debeat et possit usque ad numerum .C. hominum inclusive et non plurium vel pauciorum. Qua Rota et hominibus coadunatis, Cancellerius dicti Communis faciat et habeat penes se in quodam cappello .C. breves in carticellis bomicinis de quibus sint albi alias absque scriptura .lxxij. et .xxviij. nigri in quorum tribus scriptum sit elector ançiani contrate platee, in alijs tribus sit scriptum elector Ançiani contrate vallis, in alijs tribus sit scriptum elector Ançianj contrate pusterule, in alijs tribus sit scriptum elector Ançianj contrate Collis, in alijs vero tribus sit scriptum elector Ançianj contrate burgi, in alijs vero tribus, ut sic dictus numerus procedat usque ad .xviij. inclusive sit scriptum de mensibus Januarij et Februarij elector Ançianj contrate platee, ita quod dictis mensibus dicta contrata habeat duos Ançianos, de mensibus Martij et Aprilis sit scriptum in alijs dictis tribus brevibus elector Ançiani contrate vallis, de mensibus magij et Junij in ipsis brevibus sit scriptum elector Ançiani contrate Collis, de mensibus Juilij et Augusti sit scriptum elector Ançianj contrate pusterule, de mensibus vero Septembris et Octubris sit scriptum elector Ançianj contrate Burgi Jta quod dictis mensibus sic separatis prout supra licet (?) quelibet contrata habeat duos Ançianos. Jn alijs vero .x. brevibus nigris scriptum sit in singulis duobus elector .x. de populo contrata platee, et sic de singulis contratis, quorum .x. eligendi quinque sint Gelfi et quinque Gebellini. Et tunc dicti breves extragantur per unum ex dictis fratribus de dicto cappello singulariter, et ponantur in manu dicti Cancellerij, et si est albus, ipse Cancellerius dicat: albus est, Et tunc qui coram ipso cancellerio acesserit et secundum connumerationem faciendam per alium fratrem usque ad sextum inclusive, et sic de singulis statim de dicta Rota recedat. Et si vero fuerit niger tunc dictus Cancellerius ipsum ponat in manu dicti sexti coram ipso existentis quem eligat et eligere possit recepto primo iuramento ab ipso eligendo, sufficienter et bona fide Ançianum seu unum ex .x. illius contrate que in ipso brevi scripta est, qua electione et nominatione per eum factam statim recedat de dicta Rota, deinde ad dationem aliorum brevium procedatur, Jta quod secundus cui obvenerit breve nigrum possit iam electum per primum in ipsa contrata seu alium quemcumque  in ipsa contrata non alterius eligere et nominare pro ançiano. Tertius vero cui ipsum breve nigrum ipsius contrate obvenerit in absentia duorum primorum eligentium possit et debeat confirmare unum ex ipsis elctis duobus vel illum in quem ipsorum duorum voluntas converterit. Et ille talis sic electus et per ipsum tertium confirmatus sit et habeatur pro Ançiano populi dicte Civitatis. Et tempo restanti facta dicta electione Banditor dicti Communis dicat: talis est electus Ançianus talis contrate et sic de singulis. Decem vero supradicti de populo eligantur in dicta Rota, duo per quamlibet contratam, singulariter per illum cui obvenerit breve nigrum de ipsis decem faciens mentionem prout sibi videbitur et placebit. Cuius electio facta, fiat proclamatio dicto modo, et ille habeatur pro uno ex .x. de populo dicte Civitatis, usque ad numerum ipsorum decem et non ultra dummodo in officio dicti Ançianatus eligi vel nominari non possit aliquis minor .xxv. annorum, vel homo male condictionis. Nec eligi vel nominari possit aliquis per se ipsum, nec per aliquem suum consanguineum, vel coniunctum usque in secundum gradum inclusive videlicet patrem, filium, fratrem carnalem, nepotem carnalem, et fratrem consobrinum ex latere patris vel matris. Et si aliquis eligeret(ur) contra dictam formam ipsa electio sit ipso Jure nulla, et de novo ipsa electio facta contra dictam formam in ipso loco fieri non possit Sed fiat per Consilium populi dicte Civitatis que semper valeant et inviolabiliter observentur statuto aliquo non obstante. Et ipsi domini Ançiani morentur et morari debeant in eo loco ad ipsum officium exercendum, et cum salario de pecunia Communis solvendo prout et sicud (sic) consilio populi dicte Civitatis videbitur et placebit et non aliter. 

R. IIJ  De Juramento dominorum Ançianorum.

Ut remota fraude Ançianatus recipiat Jnclementum (sic) Ordinamus quod Ançiani populi Civitatis Amelie tacto libro iurent ad Sancta dei evangelia facere custodire toto tempore sui officij Castra, Jurisdictionem et districtum dicte Civitatis, et loca religiosa secundum quod eis melius videbitur pro communi servare ac salvare in utilitatem et servitium dicte Civitatis, si invenerint aliqua loca seu personam remotam a servitio Communis Amelie, et Jurisdictionem ea seu eam procurabunt reducere, et manutenere ad mandata et servitium dicte terre toto eorum posse, et facere custodire stratas dicte Cvitatis et eius districtus expensis Communis predicti, et quod dabunt opus et operam quod statuta Communis et populi inviolabiliter observentur, et omnia ordinamenta facta et facienda per consilium populi sine aliqua diminutione observabunt et observari faciant incorructa. Et quod omnes quos invenerint jurasse exequi mandatum populi defendant et manutenebunt pro eorum posse et quod non erunt in consensu et loco quod aliquis Juratorum de dicto populo de persona seu de rebus contra Justitiam que et quam perdant, et quoties ab eis consilium petitum fuerit, dabunt quod melius et utilius eis videbitur pro utilitate et bono statu Civitatis predicte et eius districtus. Et quod credentias eis impositas, tenebunt. Et hec omnia et sigula jurabunt actendere et observare et omnia et singula ad eorum officium spectantia bona fide et sine fraude facere.

R. IIIJ  Quod domini Ançiani teneantur manutenere

Jurisdictiones Communis

PResentis legis edicto firmamus quod domini Ançiani populi Civitatis Amelie teneantur et debeant eorum officium Ançianatus toto tempore eorum officij, facere et exercere sine negligentia, quod est tale videlicet manutenere et favere officium domini potestatis et omnium officialium Civitatis Amelie, Et etiam manutenere et custodire, et defendere, augere et salvare omnia et singula iura et Jurisdictiones communis populi Civitatis Amelie et eius districtus et ipsam Civitatem et districtum res, avere et pecunia et bona Communis Civitatis predicte et in quantum poterunt quamlibet personam specialem in suo Jure. Et esse contra omnes et singulos Rebelles et exbanditos Civitatis eiusdem. Et congregare et congregari facere ubicumque et quandocumque tempore ad sonum campane vel quocumque modo voluerint omne consilium vel adunantiam publicam vel privatam, omnem arengam vel parlamentum, tam communis quam populi Civitatis predicte, et si in ipsis consiliis seu  consilio tam Communis quam populi arengis vel parlamentis cum auctoritate ipsius consilij pro utilitate dicti Communis possint Syndicum et Syndicos ordinare prout eis videbitur non obstante si potestas non esset presens in ipso consilio et in ipsis consilijs, adunantiis et eorum altero proponere et propositam facere et reformare et omnes et singulas propositas per eos et eorum decem de populo primo provisas inter se fieri et proponi debeant firmatas et non aliter ullo modo nisi super ambassiatam ambassiatorum forensium super qua ipsorum Ançianorum consensu et eorum aliquem et eorum mandato in eodem consilio ubi retracta fuerit proposita fiat, et mictere et micti facere teneantur divisim et singulariter ad partitum debitum et dicta et consilia arengantium vel quorumcumque super ipsis propositis consilium voluerint ipsi dare, et eis videbitur secundum formam statuti ubi statutum expresse loqueretur, etiam quando requisiti fuerint a domino potestati, seu alijs officialibus, de licentia danda, de aliquo tormentando debeant audire rationem quare licentia esset danda et secundum maioris partis numerum ipsorum Ançianorum licentia concedatur aliter contra quemlibet ad tormenta procedi non possit. Jta quod si ipsi Ançiani licentiam non dederint aliquis nullatenus tormentetur. Et si contra fieret potestas perdat de suo salario pene nomine Camerario communis solvenda .L. libr. denariorum perusinorum, toties quoties contrafactum fuerit et Camerarius ad petitionem maioris partis Ançianorum dictam penam de suo salario retinere teneatur, et si non retineret Camerarius teneatur reficere de suo. Et si tormentaretur aliquis sine licentia Ançianorum, confessio facta per tormenta non valeat ipso iure, salvo quod super quocumque processu malleficij cuiuscumque, examinatis et publicatis testibus, et termino dato ad opponendum, et reprobandum testes et dicta eorum elapso, et nullis exceptionibus propositis vel oppositis et non probatis, potestas vel judex Civitatis Amelie dicentis (?) per ea que ex processu apparent eum contra quem processum est de Jure torquendum esse ut veritas inveniatur torquendo (?) si petierit habere licentiam ab Ançianis torquendi eundem torqueat (secundum formam?) et si non concederent ipsam licentiam Ançiani quod tunc ipse potestas si ipse coactus a dicta coatione censerit et dixerit se gravatum deponat salarium pro cosultore penes camerarium communis Amelie et ipse Camerarius  alicui Sapienti forensi Jurisperito extra Judices et officiales potestatis possint commictere. Qui, visis processu et actis factis et probationibus et allegationibus in causa factis consuleat et discernat an sit predictus contra quem procedit ad confitendum tormentandum cogendus, ut reperiatur veritas an ne, et secundum ipsius sapientis consilium procedatur statim vel contrario aliquo non obstante. Et dictus Judex non possit assignare suspetos (sic) Et teneantur et debeant dicti domini Ançiani significare et significari facere dominis Senatoribus et Capitibus artium Consilio vel Sacro Romano populo alme Urbis publice vel private per ambassiatores vel per licteras expensis ex parte communis quando potestas aliquid mali fecerit vel henormitatis facienti vel fieri faceret, vel fieri permictat, vel ullo modo obmictat, vel obmicti permictat aliquid boni quod fieri deberet, prout ipsis dominis Ançianis videbitur expedire. Et quod omnes et singule provisiones, ordinamenta et statuta per eos vel per maiorem partem ipsorum Ançianorum et eorum decem facta et fienda omni tempore valeant et plenam obtineant roboris firmitatem, donec per eosdem in eodem officio successores fuerint revocata, non obstante aliquo iure vel statuto vel aliquo alio quod in contrarium loqueretur. Salvo Capitulo quod loquitur de modo expendendi pecuniam communis cui per ordinamenta aliqua vel obiectum in aliquo non possit ullo modo derogari. Et salvo quod non possit aliquid ordinare de se ipsis vel ipsorum aliquo pro eorum lucro modo aliquo sine causa. Nec possint aliquid ordinare quod potestas vel quivis alius officialis seu rector absolvat, de aliquo ad quod ipse potestas seu rector teneantur facere secundum formam statuti. Nec possit concedere vel ordinare quod potestas Judex vel notarius vel familiaris ipsius potestatis seu rectoris possit habere aliquam partem de aliqua custodia facienda, de aliquo retento qui detineri debeat et custodiri pro aliquo malleficio vel delicto nec partem alicuius condemnationis que fieret occasione alicuius condemnationis seu denuntiationis  facte per potestatem et officiales suos vel familiares. Addimus huic Capitulo quod omnia ordinamenta que fient per dominos Ançianos et decem approbentur et approbari debeant in consilio populi Civitatis Amelie per duas partes consiliariorum de dicto consilio, et aliter dicta ordinamenta non valeant ullo modo, capitulo aliquo supra vel infra posito non obstante in contrarium loquente.

R. V.  Quod domini Ançiani populi non possint aliquid ordinare

in palatio Communis.

ITem statuimus et ordinamus quod Ançiani populi qui pro tempore fuerint et eorum decem non possint nec valeant aliquid statuere et ordinare, nec etiam reformare super quocumque negotio in palatio Communis ubi moratur potestas, vel in aliqua parte ipsius palatij, nec in aliquo loco ubi interesset potestas vel aliquis eius officialis vel familiaris nec ala (cancellato) alia specialis persona et si contrafactum fuerit ipso facto sit nullius valoris.

R. VJ.  Quod domini Ançiani populi non permictant quod pecunia

communis expendatur contra formam statutj.

STatuimus et ordinamus quod domini Ançiani populi Civitatis Amelie non permictant nec consentiant pecuniam aliquam seu rem aliquam communis dari seu expendi per camerarium communis seu per aliquam quamcumque personam contra formam statuti terre predicte et si permicterent aut consentirent vel contrafecerint toto tempore eorum officij debeant contrafacientes, permictentes vel consentientes de suo proprio tantam quantitatem solvere dicto communi quanta esset in summa pecunia expensa contra formam statuti cum eorum presentia sine ipsorum contradictione.

R. VIJ.  Quod Ançiani populi et eorum decem sint exhenti

ab omni onere personali.

STatuimus quod Ançiani populi Civitatis Amelie et eorum .x. sint exhenti ab omni honere personali durante eorum officio, debeant tamen solvere datium quod imponeretur eis per commune. Et toto tempore eorum officij possint arma portare sine pena, Statuto aliquo non obstante.

R. VIIJ.  De numero consiliariorum populi.

ITem statuimus et ordinamus quod domini Ançiani populi Civitatis Amelie habeant quinquaginta consiliarios quorum decem Speciales et quatraginta generales, scilicet duo speciales et octo generales per quamlibet contratam et eorum officium duret quactuor mensibus, et sic currat per totum Annum et eligantur per ipsos Ançianos, dummodo in dicto consilio aliquis ex nobilibus dicte Civitatis interesse non possit, statuto tamen communis posito sub rubrica de modo congregandi consilium in fine semper salvo, et quicquid fuerit ordinatum per ipsos dominos Ançianos et per ipsum consilium speciale et generale habeat vim et vigorem sicud (sic) cetera ordinamenta et statuto populi non obstante aliquo statuto communis. 

R. VIIIJ.  Quod domini Ançiani possint facere pulsari Campanam.

STatuimus quod domini Ançiani Civitatis predicte possint facere pulsari campanam ad consilium vel arengam et ad quamcumque congregationem voluerint per Castaldos communis, vel per custodes, sine contradictione potestatis et solutione pecunie, non obstante aliquo capitulo statuti communis quod in contrarium loqueretur huic capitulo. Et potestas non cogat et non jnpediat castaldos sive custodes quominus dicta campana pulsetur, ad penam xxv. libr. de suo salario, et quod potestas non possit facere pulsari campanam ad arengam nec ad aliquam adunantiam sine licentia et voluntate dominorum Ançianorum populi vel maioris partis ipsorum ad dictam penam.

R. X.  Quod domini Ançiani faciant Custodire Campanile,

et portas Civitatis Amelie.

ITem statuimus quod domini Ançiani populi una cum decem teneantur et debeant facere custodire Campanile et portas dicte Civitatis Amelie expensis communis prout eis videbitur. Et Custodes portarum et Campanelis (sic) dicte Civitatis eligantur in consilio populi ipsius Civitatis ut ipsi consilio videbitur et si aliter fieret electio non valeat.

R. XJ.  Quod si aliquis Ançianus vel Juratus de populo dampnum

habuerit per Commune, quod sibi emendetur.

ORdinamus et statuimus quod si quis Ançianus seu Juratus de populo habuerit aliquod dampnum pro facto communis, illud dampnum sibi emendetur de pecunia communis sine strepitu et figura Judicij si ipsum dampnum substinuerit occasione sui officij.

R. XIJ.  Quod Ançiani possint proponere omnia utilia pro commune, 

ubicumque eis placuerit.

ITem statuimus quod domini Ançiani populi teneantur dicere et proponere coram potestate et eius officialibus omnia que eis videbitur fore utilia pro communi et pro facto cuiuscumque specialis persone de populo et potestas et eius officiales issos (sic) Ançianos teneantur audire benigne et propositam intelligere. Et ipsos dominos Ançianos non possit condempnare nec aliquod gravamen eis et cuilibet ipsorum inferre dictis de causis, et si contrafecerit perdat de suo salario nomine pene xxv. libr. in fine sui regiminis.

R. XIIJ.  Quod domini Ançiani et .x. et consilium populi

debeant interesse consilio communis.

STatuimus quod domini Ançiani populi, et consilium generale et speciale ipsorum possint et debeant interesse consilio generali et speciali communis et dicti domini Ançiani et consilium speciale ipsorum illam aut(orita)tem (?) speciales et generales communis comunis (?) ut consiliarij communis.

R. XIIIJ.  Quod domini Anciani debeant assignare Camerario

communis quicquid ad eorum manus pervenerit.

ORdinamus et statuimus quod Ançiani populi et quilibet ipsorum teneantur restituere camerario communis et facere scribere in quaternis de introitibus communis quicquid obvenerit ad manus ipsorum occasione eorum officij et qui contrafecerit puniatur vice qualibet in x. libr. corton. et nihilominus quod receperit communi predicto restituere teneatur.

R. XV.  De electione custodum celatorum.

NE maleficia asconsa commissa remaneant impunita, Statuimus et ordinamus quod per dominos Ançianos Ançianos (ripetuto) populi infra octo dies eorum regiminis eligantur Custodes Celati in Civitate et comitatu Amelie, quorum officium duret toto tempore officij dominorum eligendorum et non ultra, qui Custodes sic electi jurent et promictant denuntiare et accusare omnes et singulos ludentes ad ludum vetitum ex forma statuti, seu deum et Sanctos blasfemantes quoquo modo seu statum pacificum dicte Civitatis, seu reformationes dicti communis in Civitate Amelie et eius districtu, seu aliquem ipsorum, et denumptiare et accusare teneantur omnes et singulos facientes et vendentes carnes contra formam statuti et Molendinarios et fornarios in aliquo delinquentes contra dictorum statutorum formam vel dampnum dantes in bonis de foris, cuius custodis electi nomen debeat in credentia retineri et ipsius dicto et celatori seu denunciatori stari et credi.

R. XVJ.  De Conservatione Juris communis.

STatuimus et ordinamus ad hoc ut Jura communis semper remaneant et amicti non possint, quod Ançiani populi teneantur et debeant infra xv. dies post publicationem presentis statuti, ad penam xxv. libr. perusinorum eligere et nominare duos bonos et expertos notarios et legales de Amelia, qui teneantur et debeant exemplare et copiare et in publicam formam reducere in quodam libro cartarum pecudinarum  omnia et singula Jura et Jurisdictiones communis Amelie cuiuscumque condictionis, ubicumque reperirentur et reperiri possint et haberi. Et dicti notarij sic electi debeant dictum librum facere infra duos menses proxime secuturos post eorum electionem, ad pen. x. libr. perus. pro quolibet, communi Amelie applicandam, et habeant et habere debeant pro eorum salario salarium ordinandum et declarandum per Ançianos et rectores Judicum et notariorum. Qui liber reponatur in Sacristia fratrum minorum de Amelia et quod dictus liber non possit nec debeat haberi nec videri per aliquem sine presentia dominorum Ançianorum seu maioris partis ipsorum. Et quod facta dicta exemplatione, dicta orriginalia (sic) reponantur in Arcivio (sic) Ecclesie Sancte Firmine ubi consuetum fuerit reponj, et haberj et viderj non possint per aliquem sine deliberatione consilij populi. Et si aliquis habere nec (?) videre seu legi vel legi facere sine dicta deliberatione solvat pene nomine C. libr. perusin. Et quod si occurrerit quod aliqua plura iura seu Jurisdictiones et scripture alique haberent et supervenirent que spectarent ad dictum commune quod per dominos Ançianos scribi faciant in dicto libro ad dictam penam.

R. XVIJ.  De proponendo unde veniat pecunia in Communi

quando proponitur de aliqua expensa.

ITem statuimus et ordinamus quod domini Ançiani et eorum decem teneantur et debeant quando proponeretur super aliqua expensa seu donatione fienda per Commune Amelie de pecunia ipsius communis ultra expensas ordinatas per statuta Civitatis Amelie proponere seu proponi facere unde quomodo et qualiter veniat pecunia in communi pro talibus expensis faciendis una cum dicta proposita, et si non deliberaretur solutio talis debiti seu donationis quod talis deliberatio sive reformatio sit vana et nullius valoris. 

R. XVIIJ.  De electione duorum Syndicorum ad Syndicandum

camerarios et dataiolos.

STatuimus et ordinamus quod per dominos Ançianos populi Civitatis Amelie qui pro tempore erunt eligantur et eligi debeant duo Syndicatores et rationationatores (sic) ad Syndicandum et Rationandum et Revidendum omnes camerarios Civitatis predicte et cultores dativarum et gabellarum et jntroytus ipsorum camerariorum ac etiam expensas per eos factas et de denarijs perventis ad manus dictorum cultorum dativarum et gabellarum et ad faciendum et revidendum omnia et singula que fieri debeant in predictis pro utilitate dicti communis Amelie. Et si invenerint in predictis vel aliquo predictorum seu aliquem dictorum camerariorum seu cultorum in aliquo deliquisse quoquo modo contra formam juris seu statuti aud (sic) ordinamentorum dicte Civitatis eos et quemlibet ipsorum quos deliquisse jnveneretur unus vel plures condempnari debeat secundum formam dictorum statutorum. Et quos jnvenerint non deliquisse absolvere. Et ipsas condempnationes seu absolutiones ferre et dare in consilio generali dicte Civitatis, ut feruntur et dantur sententie per notarium potestatis. Et quos (sic) per ipsos Syndicatores condempnabuntur pro condempnatis habeantur. Et per potestatem ipse condempnationes exequantur, et executioni mandentur, pena xxv. libr. de suo salario solvenda et quos absolverint pro absolutis et liberatis habeantur, contrario aliquo non obstante. 

R. XVIIIJ.  Quod domini Ançiani possint eligere Centum Juratos

de populo.

ITem statuimus et ordinamus quod per dictos Ançianos populi possit eligi .C. Juratos de populo et plures et pauciores secundum eorum voluntatem ad exequendum eorum mandata et domini potestatis, qui Jurati eisdem Ançianis debeant in omnibus obedire ad penam .C. sold. sold. (ripetuto) pro quolibet. 

R. XX.  Quod Ançiani faciant reinvenire nomina nobilium.

ITem statuimus et ordinamus, quod per Ançianos populi et eorum decem infra octo dies post aperturam presentis statuti eligantur et eligi debeant homines populares, videlicet unus de qualibet contrata, qui reinveniant omnia nomina nobilium et magnatorum Civitatis Amelie. Si reinventa non sunt et etiam discreta quorum nomina ponantur et scribantur in fine statuti populi et si quis ex dictis nobilibus et magnatibus remaneret quod non poneretur vel scriberetur in ipso statuto non tamen habeatur pro populare, sed inter nobiles remaneat prout est et nihilominus inter nomina dictorum nobilium ponatur et scribatur per dictos quinque homines eligendos, et predicta teneantur fieri facere Ançiani ad penam .xxv. libr. pro quolibet.

R. XXJ.  Quod per dominos Ançianos eligantur Notarij super

Catastos.

STatuimus et ordinamus quod per dominos Ançianos, singulis duobus mensibus eorum officij, eligantur super catastos duo boni et legales notarij ad levandum et ponendum terras de dictis catastis inter speciales personas non minuendo libram catastorum  predictorum. Qui notarij electi debeant in consilio populi approbari et habeant dicti notarij pro quolibet petio terre de levando et ponendo a qualibet parte .iiij. den. et si aliter fieret electio non valeat, officium quorum duret per duos menses.

R. XXIJ.  Quod domini Ançiani populi possint expendere

de pecunia communis.

ITem statuimus et ordinamus quod domini Ançiani populi vel maior pars ipsorum pro evidenti utilitate dicti Communis pro quolibet die possint et valeant expendere de pecunia et avere communis Amelie absque aliqua deliberatione .x. sold. et cum deliberatione ipsorum et eorum decem vel maiorem partem ipsorum possint expendere quolibet die .xl. sold. perusin. Cum deliberatione consilij populi .x. libr. perusin. non obstante aliquo capitulo communis et populi quod in contrarium loqueretur.

R. XXIIJ.  Quod quilibet teneatur acceptare officium sibi datum.

STatuimus quod cuicumque datum fuerit officium Ançianatus populi vel aliquod alium officium recipere teneatur. Et si aliquis officium sibi datum per commune Amelie recusaverit, recusans puniatur in .C. sold. perusin. nisi iustam causam habuerit. Et predicti Ançiani non possint refirmari per consilium vel ordinamentum. Et qui arengaverit quod ipsi refirmarentur, solvant camerario communis nomine pene .C. sold. perusin. Et si ipsi Ançiani proponerent, seu propositam facerent  de reformatione (sic) eorum, eamdem penam solvere teneantur.

R. XXIIIJ.  De pecunia communis non expen(den)da sine licentia

consiliariorum.

ORdinamus et statuimus quod de pecunia et rebus communis Amelie non possit fieri aliqua donatio nisi primo deliberatum fuerit in consilio Ançianorum et decem, deinde in maiori consilio, deinde in consilio .C. maioris libre, deinde in arenga communis, in qua sint adminus VC. homines congregati et in aliquo predictorum consiliariorum (sic) fuerit perditum non procedatur ulterius, et si aliter fieret non valeat, et si Ançiani ultra supradictam formam procederent, puniantur consentientes ex eis in .x. libr. perusinorum pene nomine et nihilominus teneantur redere quod donatum seu datum fuerit. Et hoc capitulum non possit tolli nisi ex arenga communis in qua sint adminus VC. homines.

R.  XXV.  De non rebandiendo aliquem exbanditum.

Statuimus quod Ançiani vel aliquis ex eis, vel aliquis alius officialis directe vel per oblicum audeat vel presumat quod aliquis processus condempnatio vel exbandimentum in maleficijs differatur vel suspendatur vel quod solutio condempnationis  vel exbandimenti differatur vel suspendatur ad tempus vel in perpetuum, in totum vel in partem, vel quod detur vel concedatur licentiam alicui exbandito vel quod stet vel reintret, vel etiam moretur in Civitate Amelie vel eius districtu vel de predictis vel aliquo predictorum propositam facere, vel facienti consentire. Et si quis autem ex predictis Ançianis vel officialibus contrafaceret in predictis vel aliquo predictorum, vel si notarius aliquis Civis vel forensis scripserit propositam vel si aliquis arengaverit vel consulerit contra predictam formam, solvat pro banno communi Amelie .C. libr. perusin. et depingatur in palatio communis infra quintum diem postquam contra predicta vel aliquid predictorum fecerit in apparenti et evidenti loco, ut aliis transeat in exemplum. Et nichilominus talem  in predictis contrafacientem quilibet possit offendere sine pena in persona et rebus, salvo quod quando procederetur de novo per curiam Civitatis Amerie contra aliquem exbanditum et talis exbanditus contra quem procederetur voluerit comparere et se excusare a dicto processu quod tunc teneatur eidem licentiam dare dorum dierum et non plures, infra quos possit se excusare et totum aliud capitulum communis de tali materia loquentj (sic) sit in suj roboris firmitatem.

R. XXVJ.  Quod domini Ançiani debeant qualibet edomata

facere rationem de Jntroitibus dampnorum datorum.

DE Jntroitibus dampnorum datorum Statuimus et ordinamus quod per dominos Ançianos fiat ratio per libros ipsius officialis et per apodissas sigillatas per camerarium communis, et ea ratione facta notarius cancellarie teneatur summam ipsorum introytuum tantum factam per ipsos Ançianos scribere ad introytum dicti communis, prout inventum fuerit ad camerarium pervenisse.

R. XXVIJ.  Quod Nullus Ançianus eligat ad aliquod officium

consanguineos infra scriptos.

STatuimus quod Ançiani populi Civitatis Amelie non possint nec debeant ipsi nec aliquis ipsorum ponere eligere, nec nominare ad aliquod officium communis aliquem ipsorum, seu alicuius ipsorum filium, fratrem carnalem et nepotem carnalem, et si ipsi vel aliquis ipsorum contrafecerit in predictis puniatur in .x. libr. corton. vice qualibet per potestatem de facto auferendis capitulo aliquo non obstante, et ipsa electio sit nulla, et si talis electus officium acceptaverit pena similj puniatur.

R. XXVIIJ.  Quod nullus Ançianus possit eligi ambassiator.

ITem statuimus quod nullus Ançianus possit eligi ambassiator qui vadat ad aliquem locum per ambassiatorem extra districtum Civitatis Amelie nisi deliberatum fuerit per Ançianos et decem de populo vel per maiorem partem ipsorum et si aliquis Ançianus iret contra dictam forma in aliqua ambassiata puniatur vice qualibet in .x. libr. , ab eo de facto exihendam (sic) per potestatem dicti communis, non obstante aliquo statuto quo prohiberetur potestatj procedere contra aliquem Ançianum, et quod dictus Ançianus pro dicta ambassiata nullum salarium habeat a communi, et si camerarius sibi solverit, solvat de suo proprio, et quod nullus Ançianus dum esset in officio Ançianatus, audeat vel presumat recipere aliquam Symoniam, ad penam l. libr. perusin.

R. XXVIIIJ.  De electione duorum Syndicorum communis.

ANçiani populi, et Cancellerius communis teneatur et debeant vinculo Juramenti et ad penam .x. libr. perusin. pro quolibet eis per potestatem auferendam si contrafecerit, fieri facere et eligi in consilio generali dicte Civitatis, duos Syndicos generales, quorum officium duret spatio duorum mensium, qui Syndici teneantur et debeant jurare ad Sancta dei evangelia, tactis scripturis jnteresse saltem unus ex eis singulis consiliis populi et communis dicte Civitatis et in eisdem consiliis protestarj Guardiano et potestati et Ançianis qui tunc erunt quod ipsi non permictant facere nec faciant aliquam propositam que esset vel esse possit in preiudicium communis, vel ipsi Communi dampnosa, vel que esset contra formam statuti dicte Civitatis. Teneantur etiam similem protestationem facere consiliariis existentibus in dicto consilio, quod nullus consulat (?) super predictam propositam contra formam dictorum statutorum. Et si contra dictam formam aliquid proponaret (sic) vel consularet, (sic) facta dicta protestatione quod proposita seu quid consultum esset non valeat ipso jure, quam protestationem Cancellerius dicti communis teneatur et debeat ante propositam, si ante fieret, scribere in libro reformationum autentico, vinculo juramenti, et pena .x. libr. de suo salario, possint etiam et debeant dicti Syndici nomine dicti communis conveniri ab omnibus volentibus aliquid petere communi predicto et ipsi Syndici et quilibet ipsorum possint convenire quemcumque debitorem debentem aliquid dicto communi et totum processum fieri cum eis tam in agendo quam in defendendo coram Judice domini potestatis ad civilia deputato et servetur ordo Judiciarius inter ipsos prout servatur inter alias privatas personas, coram Judice supradicto. 

Liber officij Potestatis.

(Liber Secundus)

R. XXX.  De non constrignendo dominos Ançianos populi 

per potestatem durante eorum officio.

STatuimus et ordinamus quod potestas Civitatis Amelie vel eius officialis vel aliquis alius officialis cuiuscumque condictionis existat non possit nec debeat constrignere aliqua causa vel occasione aliquem astantem in officio Ançianatus personaliter vel realiter toto tempore sue potestarie, nec camerarium nec notarium Cancellarie existentem in officio tempore sue potestarie, nec ipsos expellere extra terram nec possit procedere contra eos occasione alicuius malleficij per eos commissi, nec condempnare, exceptis homicidio, ractu mulierum, prodimento, Rapina, adulterio, incendio et falsitate, in quibus omnibus contra eos possit procedi ac si non esset in officio constitutus. Et si aliquis ipsorum Ançianorum, notarius Cancellarie vel camerarius commiserit aliquod malleficium exceptis predictis malleficijs debeant puniri et condempnari per primum potestatem venturum et non per eum potestatem cuius tempore dictus ançianus, camerarius vel cancellerius aliquod malleficium commiserit ultra casus superius nominatos. Et si potestas contrafecerit solvat de suo salario communi Amelie .l. libr. den. perusin., et ex nunc non habeatur pro potestate et nullus teneatur  ei obedire. Et quando placuerit Ançianis et x. vel maiorj parte ipsorum, Mictatur ad Sacrum Romanum  populum, et Senatores quod mictant novum potestatem. Jnsuper volumus quod nullus officialis seu notarius Civitatis Amelie cuiuscumque conditionis existat possit vel debeat confinare vel extra terram expellere aliquem popularem dicte Civitatis quacumque de causa, ad penam .C. libr. perusin. de suo salario et vinculo juramenti. Sed si aliquis popularis repertus fuerit commisisse aliquem excessum, seu delictum debeat punirj et condemnarj secundum formam statuti de tali malleficio loquentis.

R. XXXJ.  De officio Potestatis, et eius officialium.

POtestas Civitatis Amelie et quivis alius Rector dicte Civitatis, per se suos officiales et familiares toto tempore suj Regiminis debeant exercere et observare officium sue potestarie secundum formam statuti et ordinamenti communis et populi Civitatis Amelie factorum et faciendorum. Et singulis diebus a mane usque ad tertiam et a nona usque ad vesperas manere ad Jus reddendum et Jus unicuique petenti facere, et Redere ad bancum Juris in palatio communis in Civilibus et criminalibus et extraordinarijs causis, salvo capitulo statuti communis quod loquitur de tempore feriarum et salvo quando fieret consilium vel videretur vel placuerit dominis Ançianis. Et salvo quod in diebus quatragesimalibus redatur Jus in Civilibus semel in die. Et citati ad Curiam in Civilibus dictis diebus quatragesemalibus (sic) teneantur Coram dicto Judice comparere sequenti die post citationem predictam si comitatensis fuerit suo adversario responsurus. Et teneantur dicti potestas et sui officiales examinare procedere et sententiare, diffinire et absolvere vel condempnare de omnibus et singulis maleficiis in criminalibus et extraordinariis infra .xx. dierum spatium jncipiendo a die citationis de huiusmodi fiendo et infra minorem terminum ubi aliter per statutum minores termini dati essent. Et postquam dicti processus fuerint publicati tam sui quam eius antecessoris teneantur et debeant terminare absolvere vel condempnare infra octo dies immediate secuturos. Et processus pendentes qui publicati assignabuntur eisdem reiterari non possint. Et assignare facere infrascripti camerari dicti communis omnes condempnationes integras et extensas in maiori consilio instant. ipsis condemnationibus promulgat. Et Judices domini potestatis interponere teneantur et debeant auctoritatem omnibus curis, tutelis, instrumentis, copiis, exemplis publicandis et omnibus aliis publicationibus sine aliquo salario et mercede, ad petitionem cuiuscumque petentis. Et excutere et excuti facere et solvi assignare et devenire penitus cum effectu ad manus camerarii dicti comunis et non suas vel alicui persone interposite ullo modo a quibuscumque debitoribus maxime qui essent solvendi omnes penas, banna et condempnationes antiquas actenus factas vel per eum suo tempore faciendas. Et omnes dativas et quantitates pecunie et res quascumque communi debendas, elapsis decem diebus post tempus debitum (?) ad solvendum. Et sapientem cuilibet petenti dare secundum formam statuti. Et nullam pecuniam, pignus vel rem aliquam sive communis sive specialis persone possit recipere sive recipi facere nec permictere quod recipiatur per aliquem suum officialem vel familiarem nec aliquem alium cui non intersit aliqua ratione. Nec etiam deponi facere in palatio vel camera communis vel loco aliquo extra cameram communis ullo modo. Et etiam facere legi in fine cuiuslibet mensis in maiori consilio omnes expensas et introitus dicti communis de mense habitos et expensas factas per dictum camerarium et de ipsa lectione in actis publicis fieri facere mentionem. Et manutenere et favere Ançianos et eorum officium ac etiam Syndicos generales dicti communis. Et Jnquisitionem facere sollempnem contra omnes et singulos qui tempore alicuius potestatis sui predecessoris fuerint Ançiani dicti communis , et notarij Cancellarie et Syndici generales, camerarios et cultores dativarum, seu quoquo modo tractatores averis Communis, de extorsione vel re aliqua dicti communis, et specialiter de furtis et Symoniis, fraude et falsitate tempore eorum officij factis et perpetratis et punire et condempnare Justitia exigente infra primum mensem sui Regiminis, non tardius. Et non congregare aliquod consilium, adunantiam vel arengam sine consensu Ançianorum et in ipsis propositam non facere, nisi quando et quoties et quam voluerint Ançiani predicti. Et licteras suas et dicti communis mictere cuicumque dictis placuerit Ançianis et prout fuerit ordinatum per eos, et eorum decem pro quibuscumque negotiis dicti communis et etiam specialis. Et non habeat in suo officio tempore sui regiminis aliquem officialem qui fuerit in dicta Civitate  a .x. annis citra ad aliquod officium, vel cum aliquo officiali in dicta Civitate. Et non habeat aliquem officialem vel familiarem qui sit de aliqua terra prope Amelia per .xvj. (?) milliaria et qui fuerit expulsus de terra sua occasione part(ialitat)is (?) ad penam .C. libr. perusin. et officium quod ipse talis fecerit sit nullum ipso Jure. Et etiam dicto et facto esse contra omnes et singulos exbanditos et rebelles Civitatis Amelie et eorum sequaces, fautores et receptatores.   Et predicta omnia et singula facere et exercere per se suosque officiales et familiares toto tempore sui regiminis secundum formam statuti et ordinamenti communis et populi Civitatis Amelie factorum et faciendorum etiam si aliqua que commictarentur maiorem exercitium                                                                                                                                                     requirerent laborem suo officio sine aliquo salario alio et mercede, set (sic) pro salario potestarie sibi concessum quo sit contentus et aliud petere vel recipere vel habere a communi vel speciali aliquo inquesito (?) colore vel causa non possit per se vel alium publice vel occulte. Et observare et observari facere omnia et singula statuta et ordinamenta communis et populi Civitatis predicte facta et facienda et ubi statutum et ordinamentum communis esset contrario statuto et ordinamento populi observare statuta et ordinamenta populi et obmictere statuta et ordinamenta communis. Et ubi statuta et ordinamenta non loquerentur servare in dicta Civitate consuetudines approbatas. Et his omnibus deficientibus, Jus canonicum et commune. Et predicta omnia et singula prefatus dominus potestas per se et suos officiales et familiares teneatur et debeat  observare et observari facere, exercere et exerceri facere ad penam .l. libr. den. perusin. quam penam tempore sui Syndicatus dicto communi solvere teneatur quoties in predictis vel aliquo predictorum per eum vel aliquem alium ipso non obstante fuerit contrafactum. Adimus huic capitulo quod notarius potestatis et guardiani dicte Civitatis non possint nec debeant extrahere, seu copiare aliqua acta communis vel specialium personarum dicte Civitatis in Civilibus et criminalibus et extraordinariis causis inter privatas personas dicte Civitatis et comitatus aliquod conficiat jnstrumentum, ad penam .x. libr. denar. perusin. de suo salario et pro qualibet vice et nichilominus dictis scripturis per eum copiatis seu factis fides nullatenus habeatur, set teneatur ad petitionem cuius jntersit dare ad copiandum notario dicte Civitatis petentibus.

R. XXXIJ.  DE inquisitione facienda contra notarium infamatum.

SI quis infelicissime temeritatis notarius quod absit tanti fetoris foret infamia convolutus quod de sua culpa et falsitate insinuatione (?) clam..(?) quasi vulgo potius quam de innocentia crederetur Potestas Civitatis Amelie seu Judex malleficiorum secrete inquirat a personis fide dignis suo officio sine aliquo promotore (?) et jnfamia per predicta reperta talem jnfamem coram se prorsus faciat conparere, et sibi omnia protocolla et libros et cedulas faciat sine more dispendio presentare et assignare et de eis omnibus et singulis publicum jnventarium facere et condere deponendo penam (?) quam voluerint Ançiani. Et tunc etiam bandiatur quod quicumque habet aliquod jnstrumentum publicum scriptum manu talis bestialis notarij infra tertium (?) dierum post bandimentum huiusmodi presente parte vel citata absente coram eo illud debeat assignare (?) et scribi facere in jnventario memorato alioquin a dicto termino in antea ipso facto sit cassum irritum et inane, et mandetur notario tamquam suspecto quod jnstrumentum et protocollum nullum scribat, nisi primo intervenerit in jnventario coram potestate predicto sic fore (?) scriptum. Et si contra fieret, ut falsarius debeat condempnari, de falsitate aliqua alia repertus culpabilis puniatur in quantum justitia suadebit.

R. XXXIIJ.  Quod Potestas debeat observare omnia ordinamenta

facta per dominos Ançianos populi.

POtestas Civitatis Amelie teneatur et debeat omnia et singula statuta et ordinamenta, provisiones factas et fiendas per dominos Ançianos et eorum .x. dummodo prius sint approbata in consilio populi, observare, et observari facere et executioni mandare. Et si dictus potestas non observaverit et ea executioni non mandaverit, ut dictum est, quod ipse non habeatur pro potestate et nemo sibi debeat obedire et Ançiani teneantur mictere ad Senatores et ad Sacrum Romanum populum ambassiatores expensis communis qui eis ex parte dicti communis suplicare, quatenus placeat eis novum potestatem transmictere, cum potestas missus ab eis non observet statuta et ordinamenta  dicte Civitatis secundum pacta habita inter Romanum populum et commune Amelie.

R. XXXIIIJ.  Quod omnes exbanditj et latrones exegant (sic)

extra Civitatem Amelie.

POtestas in principio sui Regiminis seu adventus teneatur facere bandire per Civitatem Amelie quod omnes exbanditj, latrones et falsarij debeant extra terram exire ad penam .l. libr. perusin. et hoc teneatur potestas fieri facere vinculo juramenti.

R. XXXV.  De jnventario faciendo de massaritiis communis 

Amelie.

FIat jnventarium per potestatem et camerarium communis Amelie de massaritiis communis, et inde fiat publicum jnstrumentum et sit penes camerario dicti communis. Et potestas teneatur ipsas massaritias et res  in fine sui Regiminis assignare dicto Camerario ad penam .x. libr. perusin. et res que reperirentur perdite seu deguastate emendare.

R. XXXVJ.  De observando constitutione papales et imperiales

 editas contra hereticam pravitatem.

POtestas Civitatis Amelie observet et observare debeat et faciat, cum debita diligentia et cautela, constitutiones papales et imperiales editas contra heretiam (sic) pravitatem.

R. XXXVIJ.  Quod potestas teneatur mictere et sigillare suo sigillo

licteras pro commune.

QUoties  ab Ançianis ex deliberatione .x. eorum virorum, potestas vel alius officilis dicte Civitatis requisitus fuerit ut mictat licteras alicui communi, domino (?) seu persona cuiuscumque status seu conditionis existat et grat. (?) pro dicto communi narrando semper veritatem vel aliquid veritatis petendo, potestas et quicumque alius officialis huiusmodi licteras suo sigillo sigillare et mictere debeat secundum notam (?) que ab ipsis Ançianis fuerit assignata eisdem, ad penam .l. libr. perusin. de eorum salario dicto communi solvendam.

R. XXXVIIJ.  Quod Potestas non possit facere congregare

aliquod consilium sine licentia dominorum Ançianorum.

POtestas Civitatis Amelie non possit nec debeat congregare aliquam congregationem hominum nec arengum facere sine licentia et presentia dominorum Ançianorum vel maioris partis ipsorum et si contrafactum fuerit quid jnde fieret seu ordinaret sive reformaretur nil habeat roboris firmitatem et perdat de suo salario pro qualibet vice qua contrafecerit .l. libr. perusin.

R. XXXVIIIJ.  Quod Potestas et eius officialis non possit

aliquid petere pro custodia alicuius detentj.

POtestas, Judex, notarius et familiares ipsius non possint nec debeant petere, exigere aliqua ratione vel causa ab aliqua persona pro detentione, custodia sive alicuius ductione persone aliquid pro predictis aliquem denarium habere debeat ad penam quinquaginta libr. denar. perusin., quam penam procurent Ançiani accipere pro communi a contrafacientibus in predictis. Et quod predicti potestas, Judex et notarius vel familiaris, et quilibet ipsorum ad petitionem cuiuscumque petentis debeat capere et detinere pro executione facienda in Civilibus causis omnem personam obligatam dicto petenti in aliqua re, vel pecunie quantitate. Et si in predictis vel aliquo predictorum fuerint neglientes (sic) perdant de suo salario pro quolibet et vice qualibet decem libr. perusin. Et predicti potestas et officiales non possint nec debeant alicuj detento cibum vel potum ad penam predictam minime denegare.

R. XL.  Quod Potestas non possit consilio populi interesse.

POtestas Civitatis Amelie nec aliquis officialis forensis excepto Cancellerio communis possit consilio populi et Ançianorum et decem de populo interesse ad penam .xxv. libr. perusin.  Et si aliqua proposita vel reformatio fieret in dictis consiliis vel aliquo ipsorum aliquo officiali forensi presente excepto ipso Cancellerio, quod proposita et Reformatio non valeat et si Cancellerius scriberet vel legeret solvat de suo salario pene nomine vice qualibet .x. libr. denar. perusin. communi Amelie aplicande. Et quod Ançiani populi possint et debeant congregare consilium populi in domo communis in qua habitat Cancellerius, et alibj ubicumque eis videbitur et placebit. Et quod in quolibet consilio populi unus ex Ançianis proponere debeat in dicto consilio propositas faciendas et que legerentur per Cancellerium. 

R. XLJ.  De Electione duorum notariorum qui conservent

Acta Communis Amelie.

AD hoc ut Acta communis Amelie non perdantur sed inlesa perpetuo conserventur, Statuimus quod domini Ançiani populi infra .xv. dierum spatium post apertura presentis statuti teneantur et debeant, pena .x. libr. pro quolibet actarj facere expensis dicti communis domum cum camera existente suptus palatium communis, iuxta carcerem et logiam et palatium communis bene et sufficientissime cum ostiis bonis et serraminibus, primo murari faciendo hostium dicte camere quod est prope scalas ipsius palatij. Et in ipsa domo fieri faciant quoddam armarium in quo reponantur omnia acta communis et libros actarum et aliarum rerum exceptis libris sententiarum qui remaneant penes cancellerium communis. Et hoc facto per dominos Ançianos eligantur duo bonj et legales notarij dicte Civitatis qui habeant claves dicte domus et armarij, et jurent et promictant custodire et manutenere ipsa acta et libros bene et legaliter ad eorum posse et ostendere et copiam dare, et copiam extrhaere permictj omnibus volentibus et petentibus pena .C. sold. pro quolibet et vice qualibet et habeant pro eorum salario et labore salarium ordinandum per dominos Ançianos.

R. XLIJ.  Quod per commune Amelie ematur domus seu palatium

Podij Canalis.

QUod possessores  domus seu palatij, olim Vitalis de Canali que vel quod est edificatum vel edificata in Podio Canalis, constringantur ad vendendum dicto communi ipsum palatium et ipsam domum, pro eo pretio quo emerit (?) ipse ipsum palatium cum solo et domo dicti palatij cum revera fuerit communis Amelie. Et si possessores dictj palatij voluerint concordare cum dicto communi et voluerint ipsum redere, quod tunc reaccipiatur per commune facta protestatione et deposita pecunia. Et potestas teneatur predicta fieri facere infra tempus sui Regiminis, et si fuerit negligens in .C. libr. perus. condempnetur communi solvendis.

R. XLIIJ.  De Balista et pavese dimictendo per potestatem

et Guardianum.

POtestas et Guardianus et conservator qui nunc sunt et pro tempore erunt tenegantur (sic) et debeant singulis sex mensibus pro quolibet ipsorum in fine suj Regiminis dimictere camerario dicti communis per ipsum commune recipienti, unum pavese ad minus valoris .xl. libr. et unam Balistam unius floreni valoris, que ponantur in palatio communis ad penam .x. libr.

R. XLIIIJ.  De expellendo per potestatem omnes fatuos

et furiosos.

POtestas dicte Civitatis teneatur et debeat expellere omnes furiosos de Civitate Amelie ad penam decem libr. perusin. de suo salario salvo quod si consanguiney ipsius furiosi vellent ipsum in suis domibus retinere ut terram valeant minime circuire et tunc non expellantur, alioquin si consanguiney nollent ipsum vel ipsos furiosum vel furiosos in suis domibus retinere, ipso vel ipsis expulsis quod portanarij januarum non permictant ipsum vel ipsos furiosum vel furiosos reintrare Civitatem nullatenus.

R. XLV.  Quod Nemo possit in Civitate Amelie uno et eodem tempore

esse potestas et Guardianus.

NUllus possit in Civitate Amelie uno et eodem tempore esse potestas et Guardianus dicte Civitatis et si eligeretur ipsa electio non valeat, et pro potestate et guardiano nullatenus habeantur, salvo si aliut (sic) fuerit provisum per consilium populi, salvo quod hoc capitulum non deroget electioni et officio conservatoris.

R. XLVJ.  De capiendo et recludendo filium ad petitionem patris.

POtestas et quilibet alius officialis Communis Amelie teneatur et debeat ad penam .x. libr. perusin. ad petitionem patris, capere, ducere, detinere et mictere filium eius in campanile, paglatia et feris (sic) et cippis quotiens a patre fuerit requisitus.

R. XLVIJ.  De Cantonibus, et Morellis ostiorum non deguastandis.

CAntones de Angulis et morellis ostiorum non possint rumpi nec tegulas deguastari per familiam potestatis vel castaldos vel aliquem alium sub pena .x. libr. perusin. Et predicta potestas faciat suis officialibus assignarj hoc capitulum ad penam .C. sold. 

R. XLVIIJ.  De constrignendo per potestatem debitorem

alicuius exbanditj.

SI aliquis de Civitate Amelie et eius districtu fuerit condempnatus communi Amelie sive eius bona fuerint confiscata vel annotata communi occasione alicuius malleficij vel excessus per Curiam factam et talis condempnatus habuerit aliquos vel aliquem debitorem vel fideiussorem seu aliquem obligatum sibi aliquo modo vel causa, potestas vel quivis alius officialis dicte Civitatis a talibus debitoribus et eorum fideiussoribus talis condempnatj de facto sine alio processo vel sententia exigere pro communi et cum effectu ad manus camerarij facere devenire, et in utilitate communis convertere a quocumque primo voluerit et sibi placuerit s(cilicet) a principali vel fideiussori, non obstante aliquo capitulo quod loqueretur quod primo conveniatur principalis quam fideiussor. Et predicta locum habeant in preteritis, presentibus et futuris. 

R. XLVIIIJ.  De debitis Communis approbandis.

QUod potestas ad penam .CC. libr. perusin. et domini Ançiani populi ad penam .xxv. libr. pro quolibet et vinculo juramenti teneantur infra octo dies post aperturam et publicationem presentis statuti publice facere bandire per Civitatem Amelie quod quicumque habet recipere a communi aliquam quantitatem pecunie ex quacumque causa infra octo dies perhentorie  producat omnia jura et jnstrumenta coram dominis Ançianis et infra ipsos dies bandiatur ter per dictam Civitatem publice et etiam mictantur lictere Tuderti, Narnie, Viterbium ad Urbeveterem, quod si aliquis habet recipere aliquid a Commune Amelie, quod veniat infra octo dies cum suis jnstrumentis et juribus cum jntentio communis sit approbare debita que sunt vera, et ea que non sunt vera cassare, et in bandimento dicat(ur) (?) quod a termino in antea non audiatur et elapso termino bandimentj dicti Ançiani eligant .xl. bonos homines populares qui una cum Ançianis et eorum decem inquirant et exquirant de dictis debitis veritatem habendo creditores et jnvenstigando veritatem de supradictis et ea que invenerint esse vera, et conversa et numerata veraciter  in utilitate communis approbent et affirment et de hiis faciant quemdam librum, et eum pos(t)modum actari faciant, ita quod sint duo libri, et talis approbatio et correctio que per ipsos .xl. bonos homines fiet, sit firma, et de reiectis nullatenus quis audiatur, sed cogatur ille cuius vel quorum creditum reiectum est ut dictum est per potestatem in persona et rebus, ita et taliter quod per eum vel eos sollempnis fiat refutatio pro dicto communi.

R. L.  Quod Potestas non posit (sic) facere executionem

in personam alicuius condempnati.

POtestas Civitatis Amelie seu quivis alius officialis qui pro tempore fuerit ad regimen ipsius, pretestu statutj Communis positi sub Rublica de puniendo omnia malleficia et c. non possit facere executionem alicuius condempnationis in personam alicuius condempnati, ex suo arbitrio, nisi forte in ipsa condempnatione esset expressa et nominata ipsa punitio personalis tempore late sententie, videlicet de quo membro et quomodo fieri debet ipsa punitio in defectu solutionis (cancellato) solutionis pecunie quantitatis, quod statutum sub dicta rubrica posita in ea parte ubi loquitur qui condempnationem de se factam solvere non poterit et pena personalis non continetur in sententia, presumatur in persona arbitrio potestatis. Et nunc auctoritate presentis statuti volumus esse cassum irritum et inanem. Si vero contignerit aliquam executionem fierj in personam alicuius condempnatj occasione  malleficij commissi per eum, fiat et fieri debeat ipsa executio in ea contrata qua malleficium huiusmodi fuerit perpetratum, dummodo in malleficijs commissis in Civitate Amelie presens Clausula statuti non vendicet sibi locum.

R. LJ.  De pena potestatis et Guardianj petentis vel mandantis

alicui Syndico quod apportet sibi de lignis.

POtestas vel guardianus vel aliquis alius oficialis (sic) forensis communis Amelie non audeat vel presumat petere vel mandare alicui Syndico vel hominibus alicuius castri vel ville quod portet eis vel alicui eorum ligna vel palleas vel herbas, ad penam .xxv. libr. denar. perusin. pro qualibet vice. Et nullus Syndicus, persona vel universitas vel commune dictorum locorum tenantur et debeant in predictis officialibus, seu rectoribus obedire, ad penam .x. libr. pro quolibet castro et .C. sold. pro qualibet villa et .xx. sold. pro qualibet speciali persona et qualibet vice qua contrafactum fuerit per eos vel alicuius ipsorum, nisi dicti officiales vel alter pro eis emerint a dictis districtualibus vel comitatensibus. Et Cancellerius communis teneatur et debeat vinculo juramenti ad penam .x. libr. perusin. singulis mensibus jnquirere in consilio populi Civitatis Amelie et Repertos contrafacientes in predictis mictere ad Registrum et officiales repertos culpabiles assignare Syndicatoribus communis qui erunt ad syndicandum tales  officiales contrafacientes, et Comitatenses de facto cogere, et constringere contrafacientes ad solvendum in quolibet predictorum casuum dictam penam, statuto aliquo loquente in contrarium non obstante. Et hoc capitulum locum habeat in Ançianis, sicut in predictis officialibus forensibus.

R. LIJ.  De bandimento faciendo quod nemo vadat ad aliquam terram

que habet reprehensalias contra commune Amelie.

POtestas Civitatis Amelie qui nunc est et pro tempore fuerit, et quilibet alius eius officialis teneatur et debeat vinculo juramenti quolibet mense publice per Civitatem Amelie facere bandire quod nulla persona de Civitate vel eius districtu vadat ad aliquam terram que reprehensalias habeat contra commune Amelie vel speciales personas dicte Civitatis vel eius districtus. Et si quis contrafecerit vel iverit, vadat ad suum Risicum et fortunam et per commune Amelie non juvetur.

R. LIIJ.  De non recipiendo in fideiussorem aliquem procuratorem.

POtestas vel aliquis alius Judex vel officialis vel quivis alius officialis dicte Civitatis non possit vel debeat aliquem procuratorem vel notarium Civitatis predicte recipere vel recipi facere ad aliquam fideiussionem, vel securitatem prestandam vel faciendo precibus alicuius persone penes dictos officiales vel alterum ipsorum pro aliquo malleficio excessu seu debito, ad penam .x. libr. de suo salario talis officialis recipientis vel recipi facientis. Et nichilominus talis fideiussio facta contra dictam formam non valeat neque teneat auctoritate presentis statuti.

R. LIIIJ.  De exigendo per potestatem omnes dativas et prestantias

inpositas.

POtestas qui nunc est et pro tempore fuerit, teneatur vinculo juramenti et ad penam .C. libr. perusin. omnes et singulas dativas seu collectas, et quascumque inpositiones cuiuscumque quantitatis pecunie vel floren. inpositas per commune Amelie alicui castro vel domino alicuius castri Amelie, vel dyocesis vel in posterum inponendas cum effectu exigere, et in communi facere devenirj et in hoc habeat plenum arbitrium et potestatem, inponendo penas et exigendo de facto prout sibi videbitur et placebit et etiam contra inobedientes in solvendo dictas prestantias, collectas, et dativas vel inpositas quocumque nomine censeantur, et cuiuscumque quantitatis pecunie vel florenorum, et ad exactionem ipsarum et Multarum et penarum per dictum Commune jnpositarum vel jnponendarum procedere in personis et rebus contra ipsa castra et quolibet ipsorum et cuiuslibet ipsorum dominorum proud (sic) sibi videbitur expedire. Et Ançiani populi teneantur ipsum potestatem in hiis favere prout ipsi petierint, ad dictam penam.

R. LV.  Quod Potestas teneatur summarie, ad petitionem pupillj

a suo tutore, vel factore facere sibi redi Rationem.

POtestas et qui loco eius fuerit et eius officiales teneantur et debeant sine salario et oblatione libelli audire minores volentes petere quod sibi ratio de gestis et administratis de bonis suis a suo tutore Curatore vel actore redatur.

R. LVJ.  Quod Potestas teneatur exigere omnes condempnationes

et dativas sui temporis factas et inpositas.

POtestas qui fuerit ad Regimen Civitatis Amelie et quilibet alius officialis ipsius communis teneatur, et debeat exigere omnes et singulas dativas inpositas suo tempore et omnes et singulas condempnationes eorum et cuiuslibet ipsorum tempore factas quacumque de causa in quantum fieri poterit, videlicet condempnationes de quibus habebuntur fideiussiones seu bona condempnatorum vel persone condempnate que reperirentur in Civitate Amelie vel eius districtu. Jta quod si exacta condempnatio fieri non poterit in pecunia saltim fiat executio  in bonis condempnatj. Potestas vero et eius locumtenens officium qui in predictis vel aliquo predictorum negliens (sic) fuerit, tempore sui Syndicatus condempnetur de suo salario in tantundem communi predicto, quantum in commune venire potuit et debuit de ipsis dativis et condempnationibus non exactis. Et nichilominus camerarius dicti communis teneatur et debeat retinere de salario ipsius Rectoris qui in predictis vel aliquo predictorum neglesserit tantam quantam in communi venire poterit et debuerit de ipsis condempnationibus et dativis. Et si vero (?) fecerit quicquid contra dictam formam solverit (?) intelligatur non de bonis communis sed de suis proprijs persolvisse.

R. LVIJ.  Quod omnia statuta loquentia de reprehensalijs tollendis

sint firma.

OMnia et singula ordinamenta, statuta et reformationes communis Amelie loquentia de reprehensalis (sic) tollendis sint firma. Et Potestas sive Guardianus dicte Civitatis teneatur et debeat ea omnia executioni mandare, et inobedientibus penas et banna jmponere et ab eis de facto exigere et omnia et singula facere que spectant ad executionem dictorum ordinamentorum, statuto aliquo non obstante, ita et taliter quod ipse reprehensalie tollantur omnino.

R. LVIIJ.  De pena officialium commedentium cum Civibus.

STatuimus et ordinamus quod nullus officialis forensis Civitatis Amelie qui pro tempore fuerit ad officium dicte Civitatis, excepto presenti cancellerio communis sub virtute prestitj juramentj et ad penam .x. libr. de suo salario, possit vel debeat commedere vel bibere cum aliquo de Amelia, nec ensenium nec aliquam rem alicuj de Amelia dare vel mictere nec aliquid ab aliquo de Amelia accipere, videlicet osculenta et poculenta vel aliqua res, quia qui munera recipit libertatem vendit, nec cancellerius vel camerarius vel camerarius (ripetuto) comedere cum eisdem officialibus forensibus, nisi tempore generalis convivij, ad dictam penam.

R. LVIIIJ.  Quod per Potestatem nec per Guardianum possit

fieri depignj arma in palatio.

POtestas nec Guardianus Civitatis Amelie nec aliquis alius officialis forensis possit nec debeat ullo modo depignj facere in palatio communis vel populi aliqua arma ad penam .xxv. libr. perusin. pro quolibet contrafaciente et vice qualibet.

R. LX.  Quod Notarius Potestatis debeat scribere omnes condempnationes in cartis pecudinis et exemplare in cartis  bamacinis.

NOtarij Potestatis Civitatis Amelie teneantur et debeant omnes et singulas condempnationes et sententias per eos ferendas in consilio generalj scribere et exemplare in quoddam quaterno cartarum bamacinarum ante quam ipsum consilium congregetur, et ipse sententie legantur, jta quod concordent sententie scripte in originali in cartis pecudinis scriptis cum ipsis subscriptionibus (?) et exemplatis in cartis bamacinis. Et pos(t)modum latis ipsis sententiis orriginale videlicet scriptum in cartis pecudinis remaneat penes dictum cancellerium, et dictum exemplum penes ipsos notarios, ut excutiant, et solvj faciant ipsas condempnationes infra spatium in statuto communis contentum et solventes tales condempnationes per ipsos notarios cancellentur  de dicto libro cartarum bamacinarum, habita apodissa solutionis, et per dictum Cancellerium facta dicta solutione cond. (?) secundum formam statuti cancellentur. Et predicta fieri debeant per dictos notarios et cancellerium, ad penam .x. libr. pro quolibet ipsorum.

R. LXJ.  De Electione et numero statutaiorum (sic) populi

et de modo tenendo in renovatione dicti statutj.

STatutales populi sint et esse debeant decem, duo videlicet pro qualibet contrata Civitatis Amelie et habeant unum bonum et expertum notarium ad dictum statutum scribendum, quj statutarij et notarius eligantur per Ançianos populi et ipsi Ançianj teneantur et debeant dictos statutarios et notarium eligere populares et de populo. Et dictj statutales et notarius stare debeant continue de die in loco eligendo per eos quousque compleverint dictum statutum, et habeant, et habere debeant omni die dictorum octo dierum, pro eorum salario, tres soldos pro quolibet, et notarium quem cum eis habuerint, ad scribendum, pro prima scriptura tres soldos per diem. Et quod dictum statutum populi non possit renovari nec suspendi in totum vel in partem, nisi primo et ante omnia proponantur et obtineantur in omnibus consilijs opportunis dicte Civitatis per tres partes consiliariorum dicti consilij. Et quod aliquod capitulum huius statuti suspendi, nec tollj possit per aliquod ordinamentum aliquo quesito colore, nisi primo obtineatur per tres partes consiliariorum in omnibus consilijs, videlicet consilij dominorum Ançianorum et .x. et consilij populi, et consilij generalis, et octuaginta maioris libre.

Liber officij Cancellerij.

(Liber Tertius)

R. LXIJ.  De Electione et officij (sic) Cancellerij.

STatuimus et ordinamus quod notarius Cancellarie communis et populi Civitatis Amelie, in principio sui officij juret et promictat alteri notario ipsam promissionem et juramentum, scribenti et stipulanti nomine et vice communis Amelie, sollicite, legaliter et prudenter suum officium, quod duret sex menses jncipiendo (a) die quo juraverit, exercere et facere inviolabiliter teneatur. Quod officium est tale, videlicet: quod continue dictis sex mensibus in Civitate Amelie moram facere, et scribere omnes jntroitus et expensas dicti communis, que de Mandato et licentia dominorum Ançianorum fierent et non scribere expensas, et ea quocumque modo fecerint contra formam statuti. Et scribere in nullo addito vel obmisso, omnes et singulas propositas, deliberationes ante quam consilium congregetur, et non post per Ançianos et .x. provisas et firmatas ponendo ante quam consilium congregetur. Et dicta partita, consilia et reformationes cuiuscumque consilij, adunantie, vel arenge et ordinamenta et provisiones, deliberationes de licentia et voluntate predictorum Ançianorum, vel que per ipsos Ançianos fierent ad bussulas et palluctas, ita tamen quod ipse notarius legat ante omnia partitum arengantium et consulentium, et illud mictat ad partitum, et de ipso lecto fiat partitum prout et ut voluerint et consenserint Ançianj, et non aliud, et morari in palatio dicti populi, et credentias sibi impositas tenere donec fuerint pubblicate, et scribere, et registrare omnes licteras communis predicti, vel alique cuiuscumque generis, jnstrumenta, et omnia acta pro communi necessaria tam in prima, quam in secunda scriptura communi predicto. Jta quod nemo pro ipsis scripturis causam habeat aliquid facere, et salarium a dicto communi recipiat inde nullum. Et omnium officialium dicte Civitatis jntrinsecorum electiones, juramenta et provisiones que fierent et etiam nomina condempnatorum cum quantitate condempnationis et causis petere et recipere, ipsis in consilio latis. Et de hiis facere unum librum, et scribere solutionem cuiuscumque  condempnationis et a quo et cuj causam fieret tam in libro jntroytuum dicti communis quam in margine carte condempnationis eiusdem et ipsam condempnationem postquam ad plenum de ea satisfactum fuerit tam communi quam parti, si ad partem de ea aliquid pertineret vel pro ea in aliquo esset lata et de cancellatione huiusmodi et solutione suo proprio signo et nominis expresse facere mentionem et scribere et assignare cuicumque notario Civitatis predicte acta sua ad copiandum illis cuius merito jnteresset  et omnia et singula supra dicta et etiam quecumque alia et eorum quodlibet facere exercere secundum formam statutorum factorum et faciendorum Civitatis predicte et conservare in quantum sua intererit observandum et alijs saltem omni die lune cum jstantia (sic) ad memoriam reducere omnia et singula statuta et ordinamenta huiusmodi et de ipsa qualibet recordatione breviter de sua manu apud acta expressam facere mentionem et librum facere specialem ambassiatoribus, nuptiis, operarijs et magistris et quibuscumque personis expressis ad soldum communis mictendis vel conducendis cum die tantum quo iverint vel steterint et quando rediverint et ad quam oram et quod fuerit ipsorum soldum et etiam pro quot diebus et cum quot equis et famulis fuerit ad huiusmodi ordinatum, jta quod de tempore, numero, die et quantitate nulla valeat aliqualibet dubitatio vel scretium exoriri. Et deposito suo officio de gestis et administrationibus sui offici redere plenariam Rationem, cum jntegra actorum vel librorum vel aliorum omnium debendorum Restitutione, et solutione si acciderit sindicari ante quam de Civitate Amelie discedat et ante quam de ultima terçiaria sui salarij sibi a camerario communis satisfiat de pecunia dicti communis. Et hec omnia et singula et quolibet predictorum faciendo et secum habendo unum famulum qui sibi serviat toto tempore sui officij, habeat et habere debeat dictus notarius pro suo salario quinquaginta libr. denar. perusin. parvorum sibi debito a Communi predicto, sine alia mercede, ad penam .xxv. libr. perusin. quam ipso facto communi Amelie deposito suo officio toties dare et solvere teneatur quotiens in predicto et predictorum quolibet fuerit contraventum. Cuius salarii camerarius dicti Communis pro ipso Communi singulis duobus mensibus tertiam partem et non plus solvere teneatur, salvo quod ultimam tertiam partem suj salarij solvere debeat post depositionem sui officij et post suum Syndicatum superius tempore declarato. Quo salario ipse notarius sit contentus et plus petere et habere non possit a communi vel a specialj. Et dictus Cancellerius sit et esse debeat de terra que distet a Civitate Amelie ad minus per .xx. miliaria, et non possit esse exititius vel exbanditus de sua terra. Et teneatur venire, stare et redire omnibus eius expensis, rosico (sic) et fortuna. 

R. LXIIJ.  Quod Cancellerius communis debeat reassignare

omnia acta que fecerit camerarius.

QUicumque fuerit Cancellerius, seu notarius Ançianorum populi, omnia acta et scripturas quas fecerit teneatur et debeat vinculo juramenti et ad penam .xxv. libr. reassignare camerario communis, et ea vel eas penes se habere et tenere non valeat ullo modo.

R. LXIIIJ.  Quod per Notarium Cancellarie fiat unus liber appassatj

de possessionibus  venditis non subiectis Jurisdictioni Communis.

DE omnibus possessionibus venditis per aliquem civem et Comitatensem Civitatis predicte, et que in futurum venderentur alicuj non subiecto Curie Civitatis Amelie et se non constrignenti ad bancum dicte Curie in Civilibus et criminalibus, per notarium Cancellarie fiat unus liber appassatj et per ipsum notarium debeat retinerj si forensis fuerit, et si forensis non fuerit remaneat inter alios catastos dicte terre. Et Tales ementes, ut dictum est, ipsas possessiones, teneantur solvere datium solvendum pro ipsis possessionibus. Et si emptor constrignj non poterit per dictam Curiam, constringatur possessor vel laborator ad dictum datium persolvendum ut dictum est, in personis et rebus, ita quod ipsa datia penitus persolvantur communi predicto. Et potestas, qui nunc est et pro tempore fuerit ad penam .xxv. libr. perusin. predicta facere teneatur. Et hoc locum habeat in preteritis, presentibus et futuris. Et omnes possessiones forensium culte vel inculte, fructifere vel infructifere posite infra confines Civitatis Amelie inquirantur et inveniantur officio potestatis. Et scibantur (sic) per dictum notarium cancellarie in dicto libro et extimentur modo et forma quibus videbitur Ançianis infra unum mensem post aperturam presentis statuti, ad penam .xxv. libr. perusin. , quas dictus potestas et quilibet ipsorum et notarius teneantur dicto communi solvere si in predictis fuerint negligentes.

R. LXV.  Cancellerius communis requirat nomina consiliariorum

et nomina consulum et rectorum artium.

CAncellerius predictus quando requiret nomina consiliariorum et rectorum artium, et ea legere in omni consilio communis ad quod nominati erunt qui habeant in ipsis consilijs illam potestatem, quam alij consiliarij eiusdem consilij ad quod vocatj erunt, et quotiens fuerint vocatj, venire ad consilium teneantur ad penam qua teneantur alij consiliarij.

R. LXVJ.  Quod per Cancellerium communis copietur liber

et Rationes communis.

PEr Cancellerium communis Copietur liber sive quaternus in quo sint scripte Rationes communis, et quantitates quas creditores communis recipere et habere debent a Communi vel specialibus personis pro ipso communi obligate, quorum unus sit apud sacristiam Sancte Firmine ecclesie et alius sit penes camerarium.

R. LXVIJ.  De licteris communis non sigillandis, nisi primo legantur

coram dominis Ançianis.

LIctere Communis non sigillentur nisi primo legantur Coram dominis Ançianis adminus per cancellerium communis, et camerarius communis ipsas licteras non debeat aliter sigillare ad penam .xxv. libr. perusin. Et cancellerius teneatur et debeat, ad dictam penam, omnes licteras dicti communis tam missivas, quam responsivas, registrare. Et Sigillum communis sit penes dictum camerarium. 

R. LXVIIJ. Quod omne partitum fiat ad bussulas et palluctas

preterquam arenga.

OMne partitum et Reformatio tam consilij populi quam communis quam etiam cuiuscumque, preter quam arenge debeant fierj ad bussulas et palluctas, quorum una sit alba et alia nigra in quibuslibet (?) consiliarij teneantur mictere unam manum in unam et aliam in aliam bussulam clausam, ita quod non possit cognoscj in qua mictatur pallucta, et bussula in qua plures pallucte misse invenirentur partitum obtineat, et si aliter fieret, aliquod partitum vel reformatio sit nullum et nulla, et pro cassis et irritis habeantur, et si plures in ipsis bussulis essent pallucte invente quam consiliarij, seu recipientes ad partitum palluctas, ipsa reformatio nulla existat, et mictens plures (quam) una pallucta in eis puniatur vice qualibet in .C. sold. perusin. et non mictens manum ut dictum est solvat vice qualibet .xij. den. Et potestas teneatur notificare dictis consiliarijs una vice quolibet mense. Et in Creatione Syndici partitum fiat ad bussulas et palluctas modo supra dicto et quotiens super aliqua proposita partitum missum fuerit perditum, de novo in eodem consilio non possit aliquid dici vel consulj post ipsum partitum perditum super ipsa proposita. Et quicquid consulabitur, seu diciaretur (sic) scribi non possit per cancellerium ad penam .xxv. libr. perusin. de suo salario, nec ad partitum mittj et si contrafieret non valeat ipso jure. Et si ante partitum missum plures consulerent et consilium alicuius perderetur, facto partito ad bussulas et palluctas ad voluntatem dominorum Ançianorum ad partitum mictj possint et debeant consilia aliorum. Si vero ipsa proposita tagneret facta alicuius specialis persone, non possit per directum vel per oblicuum deinceps in aliquo proponj consilio, toto tempore ipsius Ançianatus et si fieret non valeat, ipso jure. Et quod si invenirentur plures pallucte esse misse in bussulis quam consiliarij essent, remictatur dictum partitum si videbitur Ançianis.   

R. LXVIIIJ.  Quod nulla compensatio seu decomputatio  fierj possit

de aliquo debito, ad quod commune Amelie alicuj teneretur.

NE commune Amelie ab aliquo vel aliquibus possit fraudarj, nulla compensatio vel excomputatio fiat nec fieri debeat cum aliquo vel aliquibus de aliquo debito ad quod commune Amelie alicuj tenaretur (sic) per potestatem vel Ançianos populi, non obstante aliquo capitulo in contrarium loquente. Et si camerarius aliquid daret alicuj occasione dicte compensationis, de suo proprio communi predicto restituere teneatur. Et quod potestas et Ançiani populi teneantur et debeant, vinculo juramenti observare et observarj facere predicta (scritto sopra), potestas ad penam .C. libr. perusin. de suo salario et Ançiani ad penam .x. libr. pro quolibet. Teneatur facere legi camerarius quilibet, infra primos decem dies suj introytus sub dicto prestito juramento.

R. LXX.  Quod camerarius communis teneatur omni mense legi

facere in consilio generali omnes expensas per eum factas.

CAmerarius communis qui nunc est et pro tempore fuerit teneatur et debeat legi facere in consilio generali omnes expensas factas per eum singulis mensibus ad penam .x. libr. perusin. et omnes jntroytus per eum receptos seu ad eius manus perventos, et notarius cancellarie teneatur legere, ad dictam penam.

R. LXXJ.  Quod omnes denarij qui solvuntur per consiliarios conserventur in quodam Cippo et singulis duobus mensibus

distribuantur inter consiliarios.

OMnes denarij qui solvuntur per consiliarios communis et populi et .x. de populo et consules artium communis reponantur et conserventur in quodam Cippo per se, et singulis duobus mensibus durante generali consilio, aperiatur dictus Cippus, et denarij qui jnvenirentur, dentur et distribuantur inter consiliarios, et consules supra dictos, ibj in consilio abstantes  per camerarium communis. Et hoc potestas et camerarius teneantur observare, et observari facere vinculo juramenti, ad penam .x. libr. de suo salario.

R. LXXIJ.  Quod Camerarius emat unum Marchum pro stateris

et mensuris adiustandis.

PRo adiustandis stateris communis et aliarum specialium personarum Civitatis Amelie, camerarius communis predicti de pecunia dicti communis emere teneatur et debeat unum Marchum cum quo dicte statere debeant adiustarj, et ipsum penes se teneat.

R. LXXIIJ.  De electione Camerarij facienda in consilio populi

Civitatis Amelie.

STatuimus et ordinamus quod camerarius Communis Amelie eligatur et eligj debeat in consilio populi dicte Civitatis per ipsum Consilium, Civem Civitatis Amelie, vel forensem, ut ipsi consilio videbitur et placebit, cum salario, pactis, modis et conditionibus, ut in ipso consilio deliberabitur. Et si deliberaretur quod civis Civitatis Amelie eligatur, eligatur et eligi debeat homo popularis et de populo dicte Civitatis, dummodo non possit eligi nec esse camerarius qui fuerit camerarius per annum, nec qui fuerit in officio Ançianatus infra annum. Et si eligeretur contra dictam formam, dicta Electio non valeat, et si dictus electus contra dictam formam acceptaverit, solvat pene nomine communi Amelie .C. sold. perusin., teneatur etiam quicumque camerarius erit dicti communis et debeat colligere omnes et singulas dativas, collectas impositas per dictum Commune et habeat cambium monetarum ultra salarium ordinatum. Si civis erit, dummodo in libro dativarum colligendarum ponantur et scribantur summe et quantitates quas debent solvere, dativas et collectas solvere debentes. 

Liber Causarum Civilium

(Liber Quartus)

R. LXXIIIJ.  De Redendo Jus Summarium piis locis.

STatuimus et ordinamus quod potestas et eius Curia et qui loco eius fuerit teneatur et debeat plenum jus (omesso "reddere") Ançianis et prioribus fraternitatis Sancte Marie Virginis et cuilibet alio pio loco sine salario et oblatione libelli, de rebus per aliquas personas ipsius loci. Et potestas non possit Ançianos et priores predictos cogi ad aliquod officium recipiendo per commune sibi datum donec eorum officium durat.

R. LXXV.  De Sequestratione facienda R.

POtestas et eius officiaes teneantur fierj facere sequestrationem contra forensem, vel subspectam personam, cui viso publico jnstrumento, vel si non appareret publicum jnstrumentum, recepto juramento a creditore de qualibet re, ad petitionem cuiuslibet creditoris, nec debitor voluerit sastisdare, et satisdante debitore (cancellato) debitore, sequestratio tollatur de parendo juri, salvo capitulo quod loquitur de vigilia et festo Sancte Firmine. Et nulla sequestratio possit fierj contra illos qui venerint ad Civitatem die sabati, cum aliqua grascia, sed possint tales venire tute et secure tota dicta die absque aliqua sequestratione.

R. LXXVJ.  Quod conservetur indempnem qui se pro communi

obligaverit.

OMnes illi qui actenus pro communi se in aliqua obligaverint quantitate, pecunie (omesso "penes") aliquem seu aliquos de ipsa obligatione et contractu conserventur indempnes a comuni et obligatio pro communi facta jntelligatur si appareret per Syndicum communis fuisse facta et inventa in jntroytibus communis et approbata fuerit dicta obligatio et debitum fuisse verum debitum et obligatio pro communi et in utilitatem communis facta per Ançianos populi et per homines per eos ponendos et si preceptum esset factum alicui occasione dicti debiti, et appareret per confexionem ipsius cui factum est ipsum preceptum de aliquo debito pro communi contracto, et debitum pro commmune fuisset, quod tale preceptum sit nullum, et tenuta, etiam in solutj datio, et totus processus a tali precepto dependens sit cassus, irritus et nullius valoris, et pro casso et jrrito habeatur et quod talis creditor ad cuius petitionem ipsum preceptum fuerit factum vel tenutam vel datio (sic) jnsoluti ad ipsam tenutam ire non audeat nec actentet, ad penam duplj que in statuto continetur de talj excessu loquente. Et quod potestas teneatur et debeat ad petitionem cuiuscumque petentis talem creditorem personaliter cogere ad renuntiandum talj precepto et processu ex eo dependente, ad penam .xxv. libr. denar. perusin. pro quolibet et qualibet die qua steterit in mora talem creditorem cogendo ad ipsam renuntiationem faciendam et licentiam talj qui ipsam renuntationem facere nollet dare non valeat, donec dictam renunciationem fecerit cum effectu et donec restituat ipsi debitorj omnes fructus, quos percepisse de talj tenuta et omnes expensas per eum dicta de causa factas. Et si dictus creditor in contentu faciendi predicta fuerit, solvat pro banno communi Amelie pro quolibet (sic) die quo (sic) steterit in mora faciendi predicta .xx. sold. perus. et predicta valeant et teneant auctoritate presentis statuti.

R. LXXVIJ.  De Arbitris cogendis per potestatem.

ARbitri seu positj ad aliquam causam sodandam (sic) et ponendi in posterum a partibus causam eis compromissam debeant penitus terminare infra octo dies et potestas et potestas (ripetuto) seu eius Judex eos cogere debeat si causam in se receperint terminandam ad petitionem cuiuscumque petentis, statuto aliquo contrario non obstante.

R. LXXVIIJ.  Quod Acta Communis possint publicari

in cartis bamacinis.

OMnia Acta communis predicti tam Civilia quam criminalia et quecumque alia scribj valeant  et publicarj in cartis bamacinis, et in quaternis dictarum cartarum bene ligatis sub ydoneo corio carte pecudine per notarium domini potestatis et quoscumque alios officiales dicti communis et per quoscumque alios notarios, et ipsa acta possint exemplarj et copiarj et in publicam formam redigi in cartis bamacinis et per quemcumque notarium dicte Civitatis, et ipsa acta et ipsorum exemplum et copie valeant et teneant et plenam obtineant roboris firmitatem tamquam publica et ydonea, et omni modo fide digna, ac si essent scripta et publicata in cartis ydoneis pecudinis.

R. LXXVIIIJ.  De cogendo principalem ad petitionem

fideiussoris.

QUicumque fideiusserit pro aliquo penes aliquem vel fideiubebit et noluerit magis stare in fideiussione, potestas et eius officiales teneantur cogere debitorem pro quo fideiusserit in persona et rebus suis pro velle ipsius fideiussoris, ut ipsum extragat a dicta fideiussione, et si potestas et sui officiales fuerint negligentes, puniantur in .C. sold. perusin. et si dictus debitor secesserit vel recesserit de palatio communis, vel de alio loco ubi constrictus fuerit, vel esset, solvat pro banno communi Amelie .x. sold. perusin. Et quod principalis debitor teneatur ad petitionem dicti fideiussoris mutuare ipsi fideiussori jnstrumentum mutuj vel depositi in quo extitit fideiussio, et si contradiceret dictus creditor solvat nomine pene .x. libr. perusin. et nichilominus cogatur notarius ad petitionem dicti fideiussoris, recepta prius competenti mercede, ipsum jnstrumentum ostendere. Et hoc intelligatur quando liberarj voluerit a dicta fideiussione quam fecerit penes creditorem superius nominatum. Jnsuper volumus quod si aliquis fideiusserit pro aliquo principali debitore et aliquid solverit creditori, quod teneatur ipse debitor principalis eidem fideiussori restituere prout solverit, preterea volumus quod Judex communis faciat dicto fideiussori jus sumarium (sic) sine salario et oblatione libellj.

R. LXXX.  Quod habens dotes mulieris teneatur alimenta prestare.

QUicumque habet dotem mulieris et eidem non restituerit dictam dotem teneatur et debeat eidem mulieri dare, et solvere alimenta, secundum quantitatem dotis et qualitatem mulieris et Judex teneatur nomine alimentorum decernere ipsi mulieri prestandorum et dandorum duos denarios pro libra pro quolibet mense, sive dox (sic) petatur, sive repetatur et in petitione sive repetitione dotis salarium non solvatur, contrario aliquo non obstante, et si talis habens dotem noluerit amplius ipsas dotes, ad alimenta tenenere (sic, per "prestare") teneatur et debeat ipsam dotem deponere in denarios apud aliquem Mercatorem sufficientem, presentem (?) dotem recipere debentem, et facto dicto deposito, alimenta de dictis dotibus non currant ulterius. Et hoc locum habeat in preteritis, presentibus et futuris.

R. LXXXJ.  Quod Nulla donatio vel contractus fierj possit

per mulierem sine consensu infrascriptorum.

QUod nulla donatio vel contractus possit fieri per mulierem sine consensu infrascriptorum. Quoniam mulieres de facilj possint decipi et fraudarj, nulla idcirco possit donatio fierj per aliquam mulierem, sine presentia et voluntate patris et fratris carnalis, si haberet, et sine presentia et consensu sui viri, vel saltem duorum consanguineorum eidem mulieri magis intimorum. Si patrem, virum, vel fratrem non haberet et si aliter fieret non valeat, et si facta fuerit contra formam predictam et contra hoc capitulum, potestas vinculo juramenti et ad penam .xxv. libr. den. perusin. teneatur, ad petitionem cuiuscumque mulieris donantis, petentis facere revocari, cassari et jrritari. Et si ille qui recep(er)it ipsam donationem, vel cuj facta fuerit, noluerit ad petitionem petentis cassare et jrritare, revocare, et renuntiare, potestas possit ipsum de fraude punire, ad arbitrium suum. Et nichilominus ipsa donatio sit cassa, irrita et nullius valoris, auctoritate presentis capituli. Aditum est huic capitulo quod nulla mulier possit aliquem contractum facere, sine presentia et consensu viri, si virum habet, et si contra dictam formam fieret, sit ipso jure nullum, contrario aliquo non obstante.

R. LXXXIJ.  De cogendo fideiussorem qui se concordaverit

cum suo principalj.

SI aliquis fideiuxerit pro aliquo debitore apud creditorem et concordaverit secum creditor vel satisfacionem receperit ab ipso debitore, talis fideiussor qui se concordaverit vel satisfactionem receperit de quantitate in qua extitit fideiussor, quod ad petitionem creditoris apud quem fideiusserit constringatur personaliter et realiter non obstante capitulo statuti quod loquitur quod prius cogatur debitor quam fideiussor. Et hoc locum habeat in preteritis, presentibus et futuris.

R. LXXXIIJ.  De constrignendo forensem qui se non constrinserit

ad bancum Civitatis Amelie.

SI aliquis forensis vel alius qui se non constrinserit ad bancam (sic) Civitatis Amelie contraxerit aliquod debitum vel extiterit in aliquo obligatus, vel promiserit aliquid alicuj de dicta Civitate et eius districtu, constringatur ipse vel eorum (sic) heredes personaliter et realiter ad voluntatem petentis, usque ad plenam satisfactionem.

R. LXXXIIIJ.  De contractibus simulatis et per appodium factis.

OMnes contractus factj tempore alicuius rectoris vel dominj tempore Tyrandie (sic) dicte Civitatis in ipsa Civitate vel eius districtu cuiuscumque generis sit, tam refutationis quam renuntiationis et tam venditionis quam etiam aliorum quorumcumque contractus, qui probarentur per unum testem plene probantem, vel saltim per quinque testes de fama publica fore simulatos ex coactione, terrore vel metu, vel pro appodio factis (sic), ipso jure sint cassi, irriti et inanes. Et si procederetur Coram potestate vel Judice, vel alio rectore vel officialj dicte Civitatis, predictos contractus, quod (cancellato) facta probatione predicta, faciat cancellarj ad petitionem cuiuscumque petentis. Et predicta facere teneatur dictus potestas summarie, sine oblatione libelli. Et hoc locum habeat in preteritis, presentibus et futuris, prescriptione emptionis (?) non obstante.

R. LXXXV.  Quod Tenute et jnsoluta (sic) dationes de bonis

non exbanditorum sint firma.

OMnes tenute et dationes jnsolutj date et facte per Curiam Amelie de bonis illorum qui non fuerint exbanditi dicti Communis, occasione rebellionis vel partis, vel occasione quacumque, rata sint et firma et valeant et teneant, statututo (sic) vel contrario aliquo non obstante.

R. LXXXVJ.  Quod Restitutio dotium Mulierj fiat in bonis

specialiter obligatis.

TEmpore dotis restitutionis (omesso "fiat restitutio") ipsarum dotium mulierj, vel cuj de jure debebitur dos de bonis sibi specialiter obligatis, prout in jnstrumento dotali continetur secundum congruam extimationem pro mensura debitj declaratj, si dos non restituatur in denarijs. Et si bona specialiter obligata non sufficierent, de alijs bonis, de quibus cuj debetur dos satisfiat, statuto vel contrario aliquo non obstante.

R. LXXXVIJ.  De Cogendo filium familias publicum mercatorem

artem habentem.

PUblicj Negotiatores, et omnes habentes artem bene cogantur pro debito ad quod fuerint obligatj, non obstante si fuerint filij familias.

R. LXXXVIIJ.  De cogendo principalem ad petitionem fideiussoris.

PRincipalis debitor constri(n)gat(ur) ad petitionem fideiussoris ipsius ad faciendum sibi satisfierj de bonis (omesso "ipsius") principalis de omni eo quod ipse fideiussor solvisse legitime probaverit quod (aliunde "per") fideiussionem per eum factam pro (scritto sotto) dicto principalj, viso ipso jnstrumento vel alijs suis legitimis probationibus dicto principali per Judicem communis Amelie fiat preceptum de faciendo eidem fideiussori quod ab eo petierit ex forma dicti suj jnstrumentj seu scripture legitime, et audiatur sine salario, si res petita vel quantitas pecunie pervenerit ad manum camerarij communis, et semper sine libello audiatur fideiussor predictus et summarie facta fides (sic) prius Judicj quod res ita se habeat ut per ipsum petitur, capitulo aliquo loquente in contrarium non obstante.  

R. LXXXVIIIJ.  De offerendo per fideiussorem de bonis principalis.

SI quis de Amelia fideiusserit apud aliquem forensem pro (ali)quo Amereno (sic) et illud vel partem cuius pro quo fideiusserit solverit dicto creditorj, quod talis fideiussor possit jura et actiones emere a dicto creditori contra dictum Amerenum de dicto debito, non obstante aliquo capitulo quod in contrarium loqueretur. Aditum est huic capitulo quod fideiussor possit offerre de bonis principalis, tamquam de suis, et dictus creditor teneatur et debeat recipere ac de bonis ipsius fideiussoris secundum formam statuti communis loquentis de offerendo de bonis suis creditori, sive ultimo capitulo in civilibus.

R.  LXXXX.  De credendo M.o Gramatice de salario sibi promisso.

STetur sacramento cuiuscumque Magistri gramatice de salario sibi promisso et de eo quem dictum salarium dixerit promisisse sibi de quantitate promissa usque ad .xx. sold. perusin.  et quando de doctrina per scolarem quemcumque ab eo audita ac si de hiis omnibus constaret publicis jnstrumentis. Et Judex, ad petitionem  dictj Magistri, debeat precipere cuilibet quod de suo salario satisfaciat quod ipse Magister debitori suo declaraverit juramento. Et hoc locum habeat in preteritis,  presentibus et futuris. Et talis Magister tempore studii non cogatur ad aliquod servitium exercendum personale faciendum. Adimus huic capitulo quod habeatur unus bonus Magister gramatice forensis in dicta Civitate, qui sciat bene docere doctrinam, videlicet donatum, catonem, regulas, prosperum, boetium et alios generales libros ad docendum scolares, qui habeat a Communi ultra salarium quod habuerit a scolaribus .xxv. libr. denar. perusin. pro quolibet anno quo steterit in dicta Civitate continue ad studendum. Quj Magister curet per ydoneos fideiussores continue moram trahere in dicta Civitate, ad studendum.

R. LXXXXJ.  De non molestando mulierem in bonis per eam possessis

occasione suarum dotium.

SJ aliqua mulier post mortem suj virj repetierit dotes suas et ob contumaciam heredum dictj virj missa fuerit in possessione bonorum olim dictj suj virj tam ex primo, quam ex secundo decreto, ipsas res et bona per decennium possederit, quod nullus ex creditoribus virj ipsam mulierem in bonis predictis sic possessis inquietare valeat, nec aliquod jus pretendere, sed sic secura sit mulier, ac etiam si .xxx. annorum spatio pacifice et quiete et justo titulo possedisset.

 

R. LXXXXIJ.  Quod pater possit convenirj pro debito contracto

per filium usque in portione jure nature filio debita.

CUm filij familias, vivente patre, rerum paternarum quod ad modo (sic) dominj jntelligantur, et contracta cum ipsis potius intueantur patris patrimonium quam periculosum (per "peculiosum"?) filij, Statuimus quod si quis contrasserit cum aliquo filio familias publico Mercatore emancipato vel in potestate existente, Et hic talis filius familias efficeretur non solvendo vel cederit bonis, quod ex tali contractu pater possit convenirj usque in portionem debitam filio jure nature, in qua pater possit convenirj usque in portione debitam filio jure nature (da "usque" a "nature" ripetuto) in qua pater in testamento suo sine causis legitimis diffinitis exhereditare non possit, et predicta locum habere volumus in illis debitis contractis, que verisimilia sint patrem fecisse pro filio vel mandasse filio ut ea faceret, vel que conversa sint in utilitate patris, vel eius jussu contracta essent, quibus ultimis casibus possit pater convenirj in solidum.

R. LXXXXIIJ.  Quod Citati ad Curiam possint defendi per 

procuratorem.

CItatj seu tracti ad Curiam Civitatis Amelie in Civilibus causis possint defendi et tuerj per procuratorem, non obstante quod essent personaliter citatj, nec obstante statuto aliquo loquente in contrarium.

R. LXXXXIIIJ.  Quod pro dote alicuius mulieris solvenda possit

personaliter convenirj principalis, et fideiussor.

POssit et liceat unicuique petere dotes sibi promisse pro aliqua muliere unde publicum appareat jnstrumentum, et promictens, seu promictentes ipsas dotes realiter et personaliter possit convenirj ad voluntatem ipsius qui dotes recipere debet et possit convenire principalem et fideiussorem, prout et sicut ei placuerit, non obstante aliquo statuto supra vel infra posito.

R. LXXXXV.  Quod conservetur jndempnis qui se pro communi

obligaverit.

AD conservationem status pacificj Civitatis Amelie, Statuimus et ordinamus quod creditores communis, nec per se, nec per alios possint nec debeant ob(l)igatos pro communi, vel aliquem ipsorum heredum vel bonorum ipsorum possessores, vel eos et ipsorum terras vel possessiones molestare vel jnquietare dictis vel factis, nec ipsorum laboratores familiares vel cultores terrarum et possessiones dictorum obligatorum, nec aliquod dampnum dare, non obstante si accepissent dicti creditores tenutam in ipsis terris et possessionibus auctoritate cuiuscumque iuris, et si aliquis filius familiaris (sic) dictorum creditorum actentaverit aliquam iniuriam dictis vel factis facere vel jnferre in bonis et possessionibus dictorum obligatorum, vel heredum ipsorum, puniatur in .C. libr. perusin. pro qualibet vice, et credatur sacramento dominj rey. Et pater pro filio, frater pro fratre in predictis, vel quolibet predictorum cogatur ad solutionem supradictarum penarum et refectionem dampnorum faciendam dictis obligatis. 

R. LXXXXVJ.  De modo exbandiendi contumaces in civilibus.

SI aliquis Citatus fuerit ad Curiam dicte Civitatis ad petitionem alterius personaliter vel bis ad domum, vel semel in scalis palatij dicti communis, si fuerit forensis, vel Civis non habens in dicta Civitate habitationem propriam vel conductam pro debito .C. sold. et ab inde infra, ad petitionem cuiuscumque possit legaliter exbandirj et in bannum ponj de Civitate Amelie et eius districtu in quantitate et re petita per ipsum creditorem usque in dictam quantitatem et in .xx. sold. cort. recepto prius juramento a dicto creditore vel eius procuratore quod calumpnioso animo non petit, et quod sibi non est in totum nec in parte in aliquo satisfactum . A .C. sold. supra citatur dicto modo, et non comparens, possit et valeat ad petitionem creditoris vel eius procuratoris legitime exbandirj de Civitate Amelie et eius districtu pro quacumque quantitate et re petita, dummodo de dicto debito et re petita appareat per publicum jnstrumentum, vel per ydoneos testes in judicio producendos et summarie procedendo, assignando eisdem exbanditis in dicto exbandimento terminum trium dierum, infra quem possint venire et comparere ad purgandam ipsam contumaciam, refectis primo expensis per Judicem pretassatis. Et predicta locum habeant a tempore ultime facte pacis citra, et possint dicti exbanditj a dicto termino elapso in antea ad solvendum dictis eorum creditoribus realiter et personaliter conveniri et constringi ad voluntatem suorum creditorum a dicto tempore facte pacis citra.

R. LXXXXVIJ.  Quod Confexio dotis facta in ultimis per aliquem

valeat.

SJ aliqua Mulier Nupta steterit cum viro suo et vir in ultimis constitutus in suo testamento vel alia dispositione, vel alio modo quocumque vel qualitercumque fuerit confexus se habuisse dotes sue uxoris, quod teneatur ipse confitens vel eius heredes ad restitutionem ipsarum dotium, non obstante quod confexio vel ultima dispositio aliqualiter fuerit mutata vel revocata, vel si fuerit perditum jnstrumentum dotale, vel non obstante si fuerit obmissa sollempnitas in confexione. Sed si ipsum testamentum sive ultima dispositio fuerit cum sollempnitate cassata, omnis confexio et omnia in ea contenta sint nullius efficacie et momentj, et omni careat firmitate, et pro non facta penitus habeatur, contrario aliquo non obstante. Aditum est huic Capitulo quod si aliqua mulier nupta commiserit adulterium cum aliquo, quod eius dox (sic) ipso jure applicetur marito, et de dote ipsius penitus sit exclusa. Et si qua nupta vidua remanserit et transiet, vel transierit ad secunda vota, superviventibus filiis suis ex dicto suo primo viro minoribus .xx. (Stat. 1330: "xij") annorum, uno vel pluribus, perdat, et habere non debeat relicta sive Relictum sibi factum seu facta a dicto suo viro.

R. LXXXXVIIJ.  Quod quilibet Notarius teneatur ostendere

protocolla sua.

QUilibet notarius teneatur et debeat ostendere protocolla et demostrare cuiuscumque generis contractus pertinens petentj infra spatium quinque dierum, ad penam .x. sold. perusinorum, recepto prius salario conpetentj.

R. LXXXXVIIIJ.  Quod male utentibus eorum substantia, jnterdicatur

bonorum administratio per potestatem.

OMnibus et singulis qui male utuntur bonis eorum et substantia per potestatem Civitatis Amelie et eius Judices, ad petitionem cuiuscumque petentis jnterdicatur administratio suorum bonorum sic male utentium substantia sua, dummodo dicto potestatj et eius Judicj fiat fides per juramentum trium vel quactuor hominum consanguineorum vel affinium eius qui male utetur suis bonis, asserentium suo juramento eum male utj substantia sua, absque alia sollempnitate juris et sine petitione vel ordine judiciario et cause cognitionis, et etiam parte absente. Et quod facta fide et assertione predicta, per dictum potestatem vel Judicem detur curator bonis dictis male utentibus substantia sua, et ei cui facta esset bonorum jnterdictio. Et preconiçetur ad petitionem dictorum consanguineorum seu dicti curatoris, quod nulla persona debeat contrahere vel contractum jnire vel facere de cetero cum illo talj cuj esset bonorum administratio interdicta et si secus fieret, potestas qui pro tempore fuerit et Judex eius (omesso "et") uterque ipsorum teneatur et debeat, ad petitionem cuiuscumque petentis, dictum contractum (omesso "factum") post dictum bandimentum cassare et nullum pronuntiare, sine aliqua petitione danda in scriptis et sine strepitu et figura judicij et ex eo contractu non audiatur (omesso "contrahens dicto modo"), statuto aliquo non obstante communis vel populi Civitatis Amelie, quod contra predicta vel aliquo predictorum in aliquo loqueretur. Et maxime statuta loquentia de executione jnstrumenti, vel precepti, que quantum ad presentem materiam non habeant roboris firmitatem.

R. C.  Quod Convicinj habentes Muros communes inter eos 

teneantur murare ad petitionem  requirentis partis

usque ad summum.

COnvicini habentes murum commune inter eos murent communiter usque ad culmum domum, ad hoc ut non valeat inter eos scandalj materia exorirj, ut unus vicinus non possit in aliam vicinj domum transire. A culmo vero supra, si quis vicinorum murare voluerit, teneatur murare suis expensis, requisito tamen vicino si vult tenere, et si aliter (sic) convicinus voluerit pro tempore suam domum inaltiare, teneatur eidem reficere medietatem expensarum per muratorum rectores declarandam. 

R. CJ.  Quod Refutatio facta de aliqua donatione valeat.

SJ qua donatio appareret per aliquam personam factam, et illo, seu illj cuj vel quibus facta fuisset dicta donatio sive cessio cuiuscumque quantitatis vel rerum de supra dicta donatione, seu cessione, postmodum refutaverit seu renuntiaverit, eidem donationi sive cessionj, talis renuntiatio, et refutatio sit firma et valeat et teneat auctoritate presentis statuti, ordinamento loquente in contrarium non obstante.

R. CIJ.  Quod emptio facta de aliqua possessione et non possessa

presumatur fictitia.

SJ aliquis emit vel emerit aliquam terram vel possessionem et non possederit infra quinquennium, quod jnstrumentum emptionis huiusmodi presumatur fictitium, et tale jnstrumentum cancelletur et cassetur, ad petitionem cuius jntererit. Et Judex domini potestatis mandet et mandare debeat quod de dicta emptione fiat refutatio, ad penam .C. libr. perusin. de suo salario communi predicto solvendam.

R. CIIJ.  De principalj et fideiussore conveniendo.

STatuimus et ordinamus quod tam principalis quam fideiussor prout se obligaverit, vel promiserit ita conveniatur et cogatur et cogi et convenirj possit, statuto communis faciente mentionem de oblatione bonorum  semper salvo, et capitulo aliquo alio loquente in contrarium  non obstante.

R. CIIIJ.  Quod Tabernarij possint vendere pignus sibi daum

certo modo sevato.

QUicumque pignoraverit aliquid alicuj cauponj vel vendentj vinum teneatur recolligere quod pignoraverit infra duos menses, et si non recolligerit infra dictum tempus, caupo seu tabernarius vel vinum vendens non teneatur ei redere, sed elapso dicto termino possit quod ei pignoratum est vendere et omnia facere que de eius processerit voluntate, dummodo si de dicto pignore plus habuerit quam recipere debet, restituere domino pignoris. Si vero minus, teneatur pignorans ad suplementum. Et antequam fiat talis venditio in fine dictj mensis, teneatur dictus tabernarius sive vinum vendens requirere pignorantem ut legat dictum pignus, et tam de requisitione, quam de venditione credatur et stetur sacramento dictj cauponis vel tabernarij sive vinum vendentis. Si aliquis a termino elapso in antea repetierit dictum pignus, in judicio nullatenus audiatur, non obstante aliquo statuto quod in contrarium loqueretur. Et hoc habeat locum in pignoribus rerum mobilium, pignoratorum vel pignorandorum, tam mercatoribus quam etiam alijs quibuscumque personis, exceptis feneratoribus. Et predicta locum habeant in preteritis, presentibus et futuris.

R. CV.  De prohibita juris Redentione.

QUia in Civitate Amelie actenus consuevit licet indigne per plures jura redi et salaria solvj extra palatium communis dicte Civitatis, statuimus et ordinamus quod nullus in Civitate Amelie qui non sit officialis dictj communis, cum potestate vel conservatore Civitatis eiusdem possit vel debeat sub nomine alterius rectoratus vel alio quesito colore jus redere super aliqua re vel pecunie quantitate, nec coram eo aliquem citarj facere vel inter aliquos aliquid precipere vel mandare, nec sub dicte citationis velamine, vel colore, coram eis in aliquo comparere, cum salario vel sine, nisi per viam compromissi et laudi, ad penam .x. libr. perusin. pro quolibet contrafaciente, et qualibet vice.

R.CVJ.  De gestis bona fide ratis habendis.

QUia ut plurimum contrahentes sine consilio peritorum contra(h)unt, et in omnibus gerendis peritorum copia non habetur, statuimus et ordinamus quod omnia et singula facta, gesta et contracta per aliquam seu aliquem tutricem, tutorem vel curatorem de aliqua re vel negotio alicuius pupilli vel adulti et cuiuscumque alterius curatoris egentis et habentis eumdem vel per ipsos pupillos vel adultos, cum consensu duorum consanguineorum magis jntimorum, non obstans sollemnitas quacumque obmissa, in judicio vel extra, vel in futurum gerenda, fienda vel contrahenda, semper valeant et teneant et plenam obtineant roboris firmitatem. Jta quod Tollj, jnfrignj, vel cassarj non possit, actionis, juris, vel officij judicis vel exceptionis, seu replicationis ope vel quocumque alio quesito colore. Si vero per alium, non tutorem, vel curatorem, vel tutricem, vel per ipsos pupillos vel adultos, sine consensu predicto, de aliqua re pupillj vel adultj aliquis contractus factus esset, vel fieret jn futurum, ipse jure sit nullus, et nulle efficacie et valoris.

R. CVIJ.  De Successione filij minoris .viiij. annorum

non habentis patrem vel fratrem.

STatuimus et ordinamus quod si aliqua mulier nupta fuerit et postmodum moriretur intestata, remanentibus ex ea filiis vel filiabus, uno vel pluribus, quod dictj filij vel filie sucedant (sic) dicte sue matrj et si postmodum morirentur dicti suj filij vel filie infra etatem novem annorum, non remanente patre vel fratre carnalj ipsius que nuper decederet, quod medietas dotis defuncte restituatur consa(n)guineis magis jntimis dicte domine defuncte ex parte patris. Et hoc locum habeat in preteritis, presentibus et futuris, capitulo statuti nec aliquo alio contrario non obstante.

R. CVIIJ.  De expressione cause in consilio sapientis fienda.

QUia causa semper habet (?) limitare dictum et consulentis jntentionem, Statuimus et ordinamus quod consultor assuntus super aliquo gravamine seu dubio seu super condempnationibus latis, si consulendo dixerit condempnatum, vel illum qui consilium petierit, vel pro quo petitum fuerit, fore gravatum, teneatur exprimere causam gravaminis, in quantum quia (?) gravatum existat, ultra quam debeat condempnarj, et tunc executio fiat dicte sententie, in ea preter quantitatem in qua dictus condempnatus non esset gravatus et in alia etiam ("et in alia etiam" annullato con sottolineatura di puntini) sine alia retractatione dicte sententie et dummodo in criminalibus consilium sapientis haberj non possit nec petj amplius quam semel, nec aliqua quaestio criminalis conmictj alicuj Judici de Amelia consulenda possit a .C. sold. supra, ad penam .xxv. libr. perusin.

R. CVIIIJ.  De feriis repentinis sciendis.

QUia omnes juris articulj sub uno edicto comprehendi non possunt et ut plurimum in Civitate Amelie ex Rapentinis (sic) actibus Judex causarum Civilium absque deliberatione sollempnj diebus utilibus ad bancam (sic) sedere non potest, et ex hiis dampno non modico afficiatur, Statuimus et ordinamus quod Notarij banche causarum Civilium qui pro tempore fuerint, teneantur et debeant, vinculo juramenti et ad penam .C. sold. perusin. pro quolibet, in fine librj actorum dicti communis, seu in principio seperatim et per se scribere omnes dies et horas dierum , scilicet de mane vel de sero, quibus dictus judex ad jus redendum, ad bancam sediderit, et quod omnes alij dies et hore dierum, scilicet de mane vel de sero in vesperis, quibus dictus judex non sedit modo predicto ad jus redendum, sint et habeant pro feriatis diebus. Jta quod ipsi dies et hore feriate currere non possint in preiudicium litigantium, sed omnia ipsorum jura et terminj sint in eo statu, in quo erant ante ipsum diem vel horam quibus ipse judex ad jus redendum sedere obmiserit, statuto aliquo non obstante et netarij (sic) supra dictj, finito eorum officio et solutione eis facta infra .x. dies ex tunc proximos secuturos, acta per se scripta Cancellerio communis tradere teneantur ad dictam penam.

R. CX.  De ordine procedendi contra exbanditum.

CU(m) Banditorum condictio melior non existat, et earum defensio totaliter non tollatur, statuimus et ordinamus quod Banditj et in bandi positj de civitate et districtu Amelie occasione alicuius malleficij tantum in Civilibus, vel criminalibus per se vel per alios, in petendo audirj non possint, nec in petendo ut dictum est eis jus redatur, in defendendo vero procuratorem facere possint et advocatum conducere pro defensione predicta, Jta quod si alicuius dicti banditi debitor existat cuiuscumque quantitatis vel rey, quod ipse Citarj possit ad domum sue olim habitationis si extat, vel in casis (scalis?) palatij communis predictj et si, duabus citationibus premissis, fuerit contumax, et procuratorem ad respondendum non miserit, quod ex tunc habeatur pro vero contumace, et possit deinceps contra eum ad ulteriora procedi usque ad finem processus, ac si banditus non esset, statuto communis vel populj non obstante quod in contrarium loqueretur. 

Liber Criminalium

(Liber Quintus)

R. CXJ.  De pena dominorum Ançianorum dantium favorem Magnatibus

contra populares et Juratos.

SJ domini Ançiani populi darent favorem seu fortiam hominibus de granditia contra populares vel eius juratos, puniantur in .L. libr. perusin. pro quolibet commictentium , et priventur officio.

R. CXIJ.  De pena Magnatum offendentium Ançianos 

vel aliquem ex eis.

QUicumque de granditia vel extra populum commiserit seu offenderit aliquem Ançianum vel aliquem ex .x. bonis viris tempore eorum officij, et etiam post per unum annum post depositionem officij, solvat quatruplicatam penam eius que continetur in statuto de talj malleficio loquente et si aliquis de populo verbo vel facto offenderit  Ançianum seu aliquem ex decem, solvat duplum pene contente in statuto communis quod de tali offensa vel jniuria loqueretur. Et quilibet possit contrafacientes denuntiare et accusare et credatur sacramento accusatoris, seu denuntiatoris usque in .xl. sold. perusin. et accusator seu denuntiator teneatur in credentia. Et quod potestas seu conservator dicte Civitatis possit et debeat ad penam .C. libr. perusin. de suo salario retinendarum, de predictis jnquirere, et jnquisitionem facere quolibet mensem saltim semel, et super ipsam jnquisitionem examinare .x. populares, quj sibj dabuntur per dominos Ançianos qui pro tempore erunt, et omnes alios, prout eis videbitur et placebit. Curet etiam dictus potestas quod dicti domini Ançianj dent sibi dictos .x. populares.

R. CXIIJ.  Quod quilibet popularis et de populo teneatur

jurare ad populum.

QUilibet popularis et de populo dicte Civitatis, infra terminum statuendum mandato dominj potestatis, teneatur et debeat jurare ad Sancta dei evangelia, et promictere et esse juxta posse ad omnia que spectant et sunt ad bonum et pacificum statum communis et populi Civitatis Amelie, et tempore cuiuscumque Rumoris et suspitionis, venire ad dominos potestatem, Guardianum et Ançianos populi, et eis et cuilibet ipsorum assistere, et obedire et favere in hiis que mandaverint, et eorum mandata exequi pro bono et pacifico statu communis et populi supra dictj , et non jre ad domum alicuius nobilis qui sit vel esset extra populum, nec sequi nec sotiare dicto tempore suspitionis vel rumoris, aliquem nobilem, vel extra populum, contra voluntatem dominorum Ançianorum, ad penam .C. libr. denar. perusin. pro quolibet qui contra dictam formam jret ad domum alicuius extra populum, vel sotiaret, et qualibet vice, auferenda (sic) de facto. Et ad predicta scribenda et recipienda, eligantur per dominos Ançianos duo bonj homines et legales, quj predicta juramenta et promissiones recipiant, pro salario per dictos dominos Ançianos ordinando. Et quod filij eorum qui jurabunt ad populum, et descendentes per lineam masculinam ex ipsis juratis gaudeant privilegio predictorum iuratorum, et quicumque popularis et de populo non jurabit ad populum, et promictet ut supra, vel ibit tempore rumoris ad domum alicuius extra populum, vel sequeretur, non habeat pro populari, sed extra populum, salvo si non jurando legitimam excusam haberet.

R. CXIIIJ.  Quod quilibet nobilis seu de granditia teneatur

pro famulo suo forensi.

QUilibet Nobilis et de granditia, vel extra populum Civitatis Amelie, qui habet vel jn futurum habebit aliquem famulum forensem, teneatur et debeat solvere omnem condempnationem et penam pecuniariam cuiuscumque malleficij commissi per eum. Si vero dictus famulus commicteret aliquod malleficium, unde personaliter punirj debeat, teneatur ipse dominus dictum eius famulum Coram potestate et officialibus presentare et in fortiam dictj communis mictere, vel solvere camerario dicti communis quingnentas (sic) libr. perus. absque diminutione, seu remissione aliqua facienda.

R. CXV.  De pena Nobilium mictentium forenses in Civitate Amelie.

NUllus Nobilis, vel extra populum audeat vel presumat mictere in Civitate Amelie aliquem forensem sine licentia dominj conservatoris et dominorum Ançianorum populi, ad penam .xxv. libr. perusin. pro quolibet contrafaciente, et vice qualibet.

R. CXVJ.  De pena facientium Cavalcatam et moventium guerram

sine licentia.

NUllus de Civitate Amelie vel comitatu movendo se de Civitate Amelie, vel eius districtu, vel etiam redeundo ad dictam Civitatem vel eius districtum infra quactuor dies a die facte cavalcate et guerre audeat vel presumat facere aliquam cavalcatam vel movere aliquam guerram contra aliquam universitatem vel specialem personam, sine expressa licentia dominj potestatis seu conservatoris, dominorum Ançianorum populi et Rectorum artium dicte Civitatis, ad penam .C. libr. perusin. et nichilominus contrafacientes teneantur cum effectu satisfacere communi Amelie et etiam specialibus personis dicte Civitatis et districtus quicquid ipsum commune, seu speciales persone dampnificate fuerint, occasione huiusmodi Cavalcate vel guerre.

R. CXVIJ.  Quod quilibet juratus de populo, quando Requisitus

fuerit, compareat communi quo voluerint domini Ançiani.

QUilibet juratus de populo, ad sonum campane et vocem preconis, de mandato dominorum Ançianorum populj cum armis et sine armis veniant (sic) et venire teneatur ad plateam communis et quocumque voluerint ipsi dominj Ançiani, quando esset aliquis rumor in civitate predicta, vel rissa, et qui contrafecerit et non venerit, solvat pro banno communi Amelie .C. sold. perusin. Et quod nullus juratus de populo, tempore alicuius risse, vel rumoris, vadat ad domum alicuius de granditia, ad penam .C. libr. perusin., salvis ordinamentis populi.

R. CXVIIJ.  De pena dominorum Ançianorum Recipientium Symoniam.

NUllus ex dominis Ançianis populj possit nec debeat per se vel alium aliquo quesito colore recipere aliquam symoniam ab aliqua speciali persona vel communitate directe vel per indirectum, ad penam .L. libr. perusin. et privatione officij communis et populi civitatis predicte. Et si ex ipsa receptione symonie resultaret aliquod periculum, unde jurisdictio communis predicti in aliquo lede(re)tur, vel perde(re)tur, quod absit, contrafaciens et Recipiens dictam symoniam solvat nomine pene .VC. libr. denar. perusin. Et perpetuo ab omni officio communis et populj sit privatus et eius quod receperit  symonie in duplum restituat communi predicto. Et ad probationem dationis et receptionis symonie sufficiat sacramentum dantis cum uno teste.

R. CXVIIIJ.  De pena Mictentium forensem.

SJ quis miserit, vel venire fecerit, vel mictj vel inmictj ordinaverit, vel consenserit, vel receptaverit in domo propria vel conducta, vel aliena Rogaverit, vel procuraverit, vel fecerit receptare aliquos forenses sine expressa licentia Guardianj, vel maioris partis dominorum Ançianorum populj, solvat pro banno communi Amelie pro quolibet forense pedone .L. libr. perusin. et pro quolibet equite .C. libr. Et pro quolibet qui esset capitaneus, dominus, aut baro, vel comes alicuius terre, vel aliquorum hominum ultra quinque, vel alicuius partis sotietatis vel gentis, vel quod suo podere, patris vel avj vel patruj vel avunculj possit comode retinere ultra unum equum, solvat pro banno Communi Amelie mille libr. perusin., quam penam si solvere non possit, puniatur in persona in quolibet predictorum casuum arbitrio potestatis, jta quod moriatur. Si autem ex missione talium forensium vel alicuius ipsorum, per eos vel eorum aliquod bellum insurgeret, vel furor armorum, vel brige ad arma homines Civitatis predicte se parando, puniatur in persona jta quod moriatur, et bona sua sint ipso iure communis Amelie, et ipsi communi sententialiter confischentur, et similem penam incurrat quilibet forensis, qui contra predictam formam jntraret, salvo quod volentes venire pedester cum grascia ad dictam Civitatem homines solitj mercare, in ea venire valeant sine licentia talj danda, sine armis tantum. Et omnes qui se in dativis et collectis et bannis se constrinserint ad bancam dicte civitatis, Et salvo quando per dominos Ançianos, et .x. et consilium populi, vel maiorem partem ipsorum per jmmissionem palluctarum in bussula alba del sic, facto partito more solito, ut in alijs ad bussulas et palluctas declaratum fuerit. Et suspitio non erit ante vel post, vel tunc jntrans in terram vel mictens aliquis huiusmodi ad bannum minime teneatur, hoc addito, quod predicta omnia remaneant in providentia dominorum Ançianorum.

R. CXX.  Quod Nullus vendat alicuj forensi jura patronatus

alicuius Ecclesie.

NUllus de Civitate Amelie vel eius districtu debeat dare, vendere, vel concedere alicuj forensi vel non habitantj in dicta Civitate jura patronatus alicuius Ecclesie, nec aliquas communalias communis, vel specialium personarum, ad penam .C. libr. perusin. et nichilominus predicta venditio, donatio vel cessio non valeat. Et qui contrafecerit teneatur predicta reducere ad pristinum statum suis expensis. Et hoc bandiatur et de predictis teneatur potestas jnquirere et jnquisitionem facere et procedere ex suo officio ad denuntiationem cuiuscumque et teneatur accusator vel denuntiator in credentia.

R. CXXJ.  De pena commictentis aliquod homicidium.

QUicumque perpetraverit vel commiserit aliquod homicidium in personam Civis vel comitatensis civitatis Amelie in Civitate predicta vel eius districtus (sic) et de ipso homicidio fuerit condempnatus et condempnationem solverit de eo factam secundum formam statuti, quod dictus homicida extra (Stat. 1330: "exiet") ipsam Civitatem, castrum vel villam ubi commiserit homicidium supradictum, per unum annum a die facte dicte solutionis. Et ipsam Civitatem, castrum vel villam reintrare non possit, ad penam .L. libr. denar. perusin. et potestas teneatur omni mense jnquirere super predictis, ad penam .L. libr. de suo salario, addicientes jnsuper, quod quicumque commiserit aliquod malleficium et condempnationem de eo factam non solverit, .x. diebus elapsis a die late sententie contra eum, a qua non esset petitum consilium sapientis, vel alium (?) legitimum (?) contra dictum, quod bona dictj condempnatj, ne eius contumax (sic) sibi reddat ad lucrum, debeant destrugi et deguastarj, et destructa vendi per Syndicum dictj communis, usque ad satisfactionem dicte condempnationis.

R. CXXIJ.  Quod si aliquis accusatus vel jnquisitus comparuerit

et pos(t)modum se absentaverit, habeatur pro confexo.

SJ aliquis accusatus fuerit vel denuntiatus, aut jnquisitus occasione alicuius malleficij, vel delictj et comparuerit coram potestate seu curie (sic) dicte Civitatis, et postea se absentaverit, et pos(t)modum per ea que legitime probatum esset (Stat. 1330: probata essent") contra eum, judex micteret pro dicto accusato, denuntiato vel jnquisito quod veniret ad confitendum malleficium de quo proceditur contra eum, et non venerit infra terminum trium dierum postquam fuerit requisitus personaliter vel ad domum, et si domum non habuerit, in scalis palatij, habeatur pro confexo et convicto de malleficio vel delicto de quo proceditur vel procederetur contra eum et possit per potestatem et dictam curiam condempnarj proud (sic) confexus esset malleficium.

R. CXXIIJ.  Quod Nulla Mulier possit trascinare pannos.

NUlla mulier possit vel debeat trascinare vel trahere pannos quibus esset jnduta, ad penam .x. sold. perusin. pro quolibet (sic) et qualibet vice et non possit portare  aliquod ornamentum de auro vel argento vel pernis in capite vel ante pectus, exceptis maspillis argenteis vel aureis, ad penam .C. sold. perusin. pro qualibet et qualibet vice. Et potestas teneatur omni mense super predictis jnquirere omni die dominico et ad singulas Nuptias et festivitates mictere unum ex notarijs suis ad investigandum super predictis et quolibet predictorum.

R. CXXIIIJ.  De jnquisitione facienda per potestatem contra

jncantatores.

POtestas seu Judex ipsius teneatur et debeat jnquirere contra jncantatores et quot jnvenerit cogere et ab eis recipere juramentum in publico consilio et Maiorj dicte Civitatis et qui de hiis non se intromictat ulterius et nil operetur, ad penam .L. libr. perusin., quam penam ipso facto a contrafacientibus post juramentum predictum potestas et quilibet alius officialis dicti communis pro ipso communi accipere possit, et camerario communis solvj facere cum accusatione, denuntiatione, vel sine per jnquisitionem procedendo quotiens in predictis vel aliquo predictorum fuerit contraventum. Et si dictam penam non solverit infra decem dies post preceptum sibi factum de ea solvendo, puniatur in persona pro modo delictj arbitrio potestatis et remaneat perpetuo exbanditus, donec dictam penam pecuniariam non solverit dicto communi, preter penam personalem, et predicta publice bandiantur.

R. CXXV.  De pena petentis debitum jam solutum.

QUia bis idem petj Equitas non patitur, Statuimus et odinamus quod si quis per se vel alium suo nomine molestaret aliquem occasione alicuius debitj vel obligationis, de quibus vel de qua appareret publicum jnstrumentum refutationis vel pactj de non petendo, vel alicuius liberationis, seu protocollum seu debitum solutum petierit, quod solvat pro banno communi Amelie tantam quantitatem quantam fuerit quantitas vel res per eum petita. Et molestare et petere jntelligatur litem contestando contra ipsum quem diceret obligatum vel debitorem, Si dictus obligatus vel debitor dicte Refutationis seu pactj solutionis vel liberationis jnstrumentum dicto Molestantj vel petentj cum die et consules, seu protocollum ediderit, legendo et j(n)spiciendo et non aliter. Et si, facta dicta edictione dicto tempore vel ante per ipsum obligatum vel debitorem vel alium eius nomine, dictus molestator vel petens in dicta molestia seu petitione perseveraverit, quod ex tunc ipse molestator vel petens dictam penam dictam penam (ripetuto) jncurrat, et non aliter, vel alio modo, statuto aliquo non obstante.

R. CXXVJ.  De pena non probantis Accusationem.

Statuimus et ordinamus quod quicumque accusaverit aliquam personam de aliquo malleficio vel delicto, ex quo principaliter vel accessorie resultaret accusatio, si malleficium probaretur pena personalis, et ipsam accusationem non probaverit, quod condempnetur dictus accusans et non probans in fine absolutionis fiende de dicto accusato in .xxv. libr. perusin. Si vero ex dicto malleficio resultaret pena pecuniaria tanta ex forma aliquorum statutorum .x. libr. perusin. et ab inde supra, quod dictus accusans in .xx. sold. perusin. Et ab inde infra, in .x. sold. perus. debeat condempnarj, sine aliqua diminutione fienda et absque novo processu, dummodo predicta locum non habeant in Syndicis comitatus et contratarum.

R. CXXVIJ.  De pena surgentium in consilio ad Rumorem.

NUllus surgat in consilio ad Rumorem et in arenga, vel adunantia et qui contrafecerit solvat pro banno communi Amelie .xxv. libr. perusinorum.

   R. CXXVIIJ.  De pena patrocinantium pro aliquo exbandito.

NUllus sit, vel esse possit aliquorum exbanditorum, vel alicuius ipsorum exbanditorum procurator, sive advocatus in Civilibus, sive criminalibus causis. Et qui contrafecerit solvat pro banno communi Amelie .x. libr. perusin. Et nichilominus per curiam non audiatur, salvo quod quando aliquis exbanditus esset presens cuilibet pro eo presens esse posset advocatus et procurator sine pena, Et salvo capitulo supra posito sub Rubrica de ordine procedendi contra exbanditum.

R. CXXVIIIJ.  De exceptuatis a penis.

A Penis autem malleficiorum has personas excipimus, scilicet personas in eadem familia habitantes, fratres carnales, patrem et filium, filiam et Nurum, virum et uxorem, patruos et avunculos et nepotes carnales, sive sint in eadem famila (sic) habitantes, sive non, jta quod de malleficijs commissis inter eos vel aliquem ipsorum jnquirj vel accusarj non possit, nisi jntervenerit enormis lesio cum aliquo genere armorum, quod tunc accusarj possit offendens pro offensione et etiam punirj, salvo quod de patre ad filium de viro ad uxorem accusarj vel jnquirj non possit, nisi Mors sequeretur, quod tunc possit per jnquisitionem et denuntiationem et accusationem procedj omni modo et jure quibus melius potest in omnibus predictis personis. Et si enormis lesio inter predictos jntervenerit ex quibus accusatio concessa est, solvat Medietatem pene contente in statuto communis de talj Malleficio loquente, excepto quod si mors sequeretur, totam penam solvere teneatur. 

R. CXXX.  De pena ementium jus et actionem ab aliquo forense.

 NUllus de Civitate Amelie vel eius districtu emat vel emere debeat ab aliquo extra districtus Amelie et qui non solvat datium in dicta Civitate, vel (cancellato) aliquod jus et actionem , quod et que haberet contra aliquem Civem vel comitatensem Civitatis predicte, vel habere posset, et quod nullus de Civitate predicta et eius districtu vendat alicuj forensi, qui non solvat datium et faciat servitia communis predictj aliquod jus et actionem, quod et quam habet seu habere posset contra commune predictum et speciales personas de dicta Civitate et districtu, occasione pecunie et quacumque alia causa, et qui contrafecerit solvat pro banno communi Amelie .C. libr. perusin. nomine pene, et talis emptor in curia Civitatis predicte nullatenus audiatur per potestatem et eius officiales, ad penam .C. libr. perusin. de suo salario. Et si quis emit vel emerit ut dictum est, talis emptio non valeat et sit cassa et nullius valoris, auctoritate presentis statuti. Et hoc capitulum adeo sit precisum, quod tollj vel cassari non possit, aliquo consilio vel arenga. Et predicta locum habeant in preteritis, presentibus et futuris. Aditum est huic capitulo quod Civis vel Comitatensis qui fideiussit vel quoquo modo aliquid solverit penes aliquem forensem pro Cive vel comitatense, quod possit a talj penes quem fideiussit, vel aliquid solvit, jus et actionem emere, (omesso "contra illum") vel illos pro quo vel quibus fideiussit vel fideiusserit, contrario aliquo non obstante.

R. CXXXJ.  Quod Nullus jntromictat se in causis habitis

occasione alicuius Ecclesie.

NUllus in causis habitis, vel que haberentur et nascj possent occasione alicuius Ecclesie seu Ecclesiarum, electionis beneficij et prebende aliquem Clericum vel consanguineum debeat sociare, favere vel dicere, vel contendere, in favorem jre alicuius Clericj vel alicuius consanguinei laicj vel Clericj, ad Ecclesiam vel possessionem ipsius Ecclesie, ex qua lix esset vel dependeret quocumque modo vel coram aliqua Curia de causa cognoscente (scritto sopra) vel se modo modo (ripetuto) aliquo, verbis vel factis, in talibus contentionibus ex inde que fierent inmiscere, si ipsi Clericj qui comodum eorum contendunt solum (annullato con puntini) dampnum (aggiunto a margine) sentiant vel jacturam, quantum justitia (omesso "vel") casus fortuitus ministrabit. Et quicumque consanguineus laycus contrafecerit in predictis vel aliquo predictorum pro dicto .L. libr. pro facto autem solvat quatruplum pene contente in statuto de talj malleficio loquente. Salvo quod advocatj et procuratores et notarij, pari numero per partem in ipsis causis et in foro ecclesiastico tantum patrocinare et scribere possit (sic) et procurare sine pena. 

R. CXXXIJ.  De pena facientis cavalcatam contra Commune Amelie.

SJ quis autem fecerit cavalcatam, vel in cavalcatam (sic) fuerit, vel (omesso "in") congregatione facta contra commune Amelie vel eius districtum ad offendendum, vel dampnum faciendum, condempnetur in avere et persona communi Amelie, jta quod omnia et singula sua bona sint communis predictj et dicto communi sententialiter condempnentur et applicentur, et publicentur, detracta emendatione dampnj passi penitus facienda. Et si aliquo tempore in fortiam communis devenerit, pastinetur, jta quod moriatur. Et hoc capitulum tollj non possit, hoc adito, quod unicuique sit licitum tales cavalcantes capere et offendere et occidere sine pena.

R. CXXXIIJ.  De pena facientium bellum, et jntrantis aliunde

quam per portas.

BEllum in Civitate Amelie si quis fecerit currendo ipsam Civitatem equester vel pedester, vel facere actentaverit ad aliquem actum veniendo, pena capitis puniatur, jta quod moriatur. Si quis muros dicte Civitatis perforaverit, jta quod aditum per ipsum foramen per homines fierj possit, quod puniatur pena .CC. libr. perusin. absque aliqua diminutione. Si vero homines vel gentes miserit seu mictj fecerit vel consenserit aliquid in dicta Civitate, propter que status Civitatis pacificus perturbetur vel perturbarj possit, capite puniatur.

R. CXXXIIIJ.  De cancellando jnstrumentum debitj unde appareat

jnstrumentum refutationis vel protocolli.

SJ quis contra aliquem de quantitate quacumque vel re unde apparuerit refutatio, et dicta refutatio per debitorem fuerit perdita, vel rogatio sive protocollum dicte Refutationis quod jnstrumentum debitj debeat per ipsum creditorem ad petitionem ipsius debitoris (omesso "cancellari") et sibi debitori vel suis heredibus redere cancellatum, pena .xxv. libr., prestito primo juramento se de dicta refutatione rogatum fuisse a partibus supradictis.

R. CXXXV.  De pena falçificantis Ceram.

MErcatores sive Mercantes qui Ceram laborant et vendunt teneantur et debeant ipsam Ceram pure laborare et vendere, sine aliqua malitia, quibuscumque volentibus. Et quo (?) in ipsam ceram vel torticiis cere vel candelis quas vendet, (sic) falçare trementina, vel aliarum quarumcumque rerum fraudolenta Macchinatio seu inmiscio nulla fiat, nec etiam in dictis torticiis, candelis, seu cereis, vel faculis mictere stoppam seu canapem malitiose, seu studiose, Et qui contrafecerit solvat pene nomine pro quolibet predictorum .x. libr. perusin. Et potestas possit per jnquisitionem procedere.

R. CXXXVJ.  De pena facientium Cinerem.

NUllus in Civitate Amelie vel eius districtu possit vel debeat facere vel fierj facere Cinerem, ad penam .x. libr. perusin.

R. CXXXVIJ.  Quod Nemo fatiat (sic) jnpedimentum Calçolariis 

in lavatoriis pisciarellj.

NUllus faciat jnpedimentum aliquod Calçolariis in lavatorio pisciarellj nec aliquam turpitudinem nec mictat Canepam vel linum ad macerandum. Et qui contrafecerit solvat  pro banno communi Amelie .xl. sold. perusin. Et quilibet possit denuntiare et accusare et habeat tertiam partem bannj.

R. CXXXVIIJ.  Quod Nullus vadat ad aliquam terram in qua fieret

congregatio Gentium.

NUllus vadat ad aliquam terram ubi fieret aliqua congregatio gentium occasione partis, vel causa capiendi aliquam terram, vel equitandi sine deliberatione domini conservatoris, dominorum Ançianorum et decem de populo, ad penam .L. libr. perusinorum pro quolibet equite et .x. libr. pro quolibet pedite.

R. CXXXVIIIJ.  Quod figulj et vasarij faciant vasa cum fondo plano.

FJgulj facientes urcea et vasa alia teneantur ipsa facere cum fondo plano et bene copta, ad penam .xij. den. pro quolibet vase.

R. CXL.  De pena capientium Columbos et quomodo et quot possint 

capi.

NUlla persona audeat vel presumat capere columbos domesticos, vel de aliqua Columbaria in possessionem alterius, vel aliquo loco, cum Rete vel indice, ad penam .x. libr. perusin. pro qualibet vice, liceat unicuique tantum capere pro quolibet die duos Columbos, ubilibet. Et liceat unicuique in re seu proprietate sua, capere columbos quot voluerit absque rete et jndice sine pena. Et si quis fregerit aliquam Columbariam, solvat dicto communi .L. libr. perusin. pro qualibet vice. Et nullus proiciat lapides, vel arcu sagictet in aliqua Columbaria, ad penam .xx. sold. cort. pro qualibet vice. Et contrafacientes in predictis quilibet possit denuntiare et accusare et credatur sacramento accusatoris, cum uno teste, usque in .x. libr. dummodo non possit esse testis dominus Columbarie, nec aliquis de sua familia, nec aliquis habens Columbariam. Et quod par pippionum non possit vendi ultra .xviii. den. perusin. et nullus possit extra Civtate Amelie dictos pippiones portare ad vendendum, ad penam .xl. sold. perusin. pro quolibet contrafaciente et qualibet vice. Et quilibet possit contrafacientes denuntiare et accusare et stetur sacramento accusatoris usque in .x. sold., contrario aliquo non obstante.

R. CXLJ.  De pena laborantium terras exbanditorum sine licentia.

NUlla persona presumat laborare vel laborarj facere de bonis exbanditorum dictj communis sine licentia Syndicj dictj communis, de qua licentia appareat scriptura manu cancellerij communis predictj, et qui contrafecerit, pro qualibet vice puniatur in .x. libr. perusin. super quibus potestas jnquirere faciat et procedere debeat ex suo officio, ad petitionem cuiuscumque postulantis, ad dictam penam. Et quicumque tenet vel possidet de bonis alicuius exbanditj dictj communis, de quibus ipse exbanditus, tempore suj exbandimentj in possessione fuerit, teneatur et debeat infra unum mensem a publicatione presentis statuti, ipsa bona communi predicto relassare, et quj predicta non fecerit, in .x. libr. perusin. puniatur. Et nichilominus jura que habet in ipsa re, sint perdita auctoritate presentis statuti et deveniant in communi. Reservatis semper ei, qui dicta bona infra dictum terminum communi Restituerit, omni jure quod haberet in ipsa re, quo jure utj possit contra commune, Syndico tamen dictj communis, ad omnem actum legitimum requisitum (sic), de quibus potestas quj tunc fuerit, teneatur et possit suo officio ad petitionem cuiuscumque petentis, contra omnes et singulos qui non servarent predicta. Et quos culpabiles esse invenerit condempnare, potestas vero, qui predicta servare neglesserit .x. libr. perusin. de suo salario perdat, que deveniant in communi. 

R. CXLIJ.  Quod potestas et eius Judex possit, teneatur et debeat

processum reassumere contra exgravatos, occasione alicuius

sollempnitatis obmisse.

SJ quis condempnatus sentiens se gravatum, consilium sapientis petierit et sapiens cuj commissum fuerit, condempnationem dixerit esse nullam et consulerit condempnatum fuisse gravatum occasione alicuius sollempnitatis obmisse, vel quia in aliqua parte processus, ipse condempnatus consilium sapientis petierit, quod potestas et quilibet alius officialis Amelie, a cuius sententia vel processu consilium sapientis petitum extiterit et loco eius tenens (?) aperto dicto consilio et pronuntiatione super eo facta, teneatur et possit et debeat processus (sic) contra huiusmodi exgravatum reassumere in ea parte in qua non fuerit observata sollempnitas, et ipsum processum reassumptum punire, finire et terminare, statuto seu quocumque alio (omesso "ordinamento") communis vel populi non obstante, quod in contrarium loqueretur, que ex nunc pro suspectis et jrritis haberi volumus in hac parte. Et si potestas seu aliquis alius officialis dicte Civitatis fuerit negligens in predictis, in .L. libr. perusin. tempore suj syndicatus vice qualibet puniatur. 

R. CXLIIJ.  De pena inpetrantium licteras contra Commune.

NUlla persona audeat vel presumat per se vel per alterum exigere vel jmpetrare vel exigi aut inpetrarj facere ab aliqua universitate seu persona cuiuscumque status seu condictionis, aliquas licteras seu scripturas, numptium seu mandatum presentando seu dirigendo aliquibus officialibus, seu communi predicto, sub quocumque colore, per quas seu per quem aliquis processus factus vel qui fierj debeat per Curiam dicte Civitatis contra (scritto sopra) quamcumque personam vel universitatem cassetur et jrritetur, seu quoquo modo tolleretur vel minuaretur in totum vel in partem, seu jurisdictio dictj communis in aliquo lederetur, et qui contrafecerit, solvat pro banno communi Amelie .VC. libr. perusin. et inpetrantem exbandire debeant et condempnare per potestatem qui tunc erit ad Regimen dicte Civitatis et ad deguastationem et publicationem omnium bonorum suorum, que bona deguastentur et deguastata sint dictj communis, et perpetuo sit infamis, et si quo tempore venerit in fortiam communis predictj, quod amputetur ei lingua, jta quod beneficium locutionis amictat, que omnia et singula potestas Civitatis Amelie et quj ad eius regimen pervenerit, statim habitis licteris hiis seu nuntiis, teneantur exequi et executioni mandare, ad penam .L. libr. perusin., quod si non fecerit infra tertium diem, Guardianus, qui tunc temporis erit, teneatur ad dictam penam omnia et singula exequi, cum effectu. Et eo ipso quod huiusmodi quod huiusmodi (ripetuto) lictere fuerint presentate seu nuntius venerit, presumatur factum esse et impetratum fore per illam personam et ad eius petitionem cuius negotium in ipsa ambassiata seu licteris tagneretur, quod (omesso "ordinamentum") statim potestas legi faciat singulis mensibus in maiorj consilio, ut perveniat ad notitiam singulorum. Hoc adito quod ille qui supradictas licteras vel nuntium venire fecerit ad perpetuam rey memoriam in palatio communis Amelie in evidenti loco eiusdem, tamquam proditor communis Amelie depingatur. Et nulla persona debeat pro huiusmodi delinquente procurare vel advocare seu patrocinium prestare. Et quis contrafecerit, in .L. libr. perusin. vice qualibet puniatur.

R. CXLIIIJ.  Quod unicuique sit licitum tenere aucupationem

ante domum.

STatuimus et ordinamus quod unicuique sit licitum tenere aucupationem et venationem cuiuscumque condictionis ante domum suam seu apothecam, et ubicumque placuerit absque pena, non obstante aliquo statuto seu ordinamento in contrarium loquente. Adimus huic capitulo quod quilibet possit dictas venationes et aucupationes ante eius domum vel apothecam vel alibj ubicumque per duos dies tantum  tenere et non plus, et qui ultra dictum terminum Retinuerit, in .x. sold. perusin. pro quolibet et qualibet die puniatur.

R. CXLV.  De pena commictentis homicidium vel Robariam

in jnfrascriptis locis.

HOmicidium quicumque commiserit vel Robariam vel aliquod maleficium in strata publica qua itur a ponte Sancte Marie in canalj ad Civitatem ortanam, seu in aliqua alia strata publica districtus Civitatis Amelie puniatur et punirj debeat in quatruplo pene contente in dicto statuto vel communis de talj malleficio loquente. Hoc adito quod si commissum fuerit aliquod homicidium vel maleficium ex quo personalis pena sequi deberet, quod potestas dicte Civitatis ad penam .L. libr. perusin. de suo salario solvendam, si malefactor huiusmodi ad eius manus pervenerit, statim habita probatione legitima seu delinquentis confexione, teneatur procedere et super processum sententiam ferre et ipsam sententiam executioni mandare, non obstante aliquo capitulo statuti communis vel populi, quod in contrarium loqueretur, hac adiectione facta, quod dictum capitulum non se extendat, nisi ad malleficia que commissa fuerint in strata extra terram, sive extra Civitatem, et extra castra districtus dicte Civitatis. Et hoc locum habeat contra forenses tantum qui malleficia prelibata in locis in locis (ripetuto) antedictis commicterent. Et etiam contra omnes et singulos Cives et comitatenses locum habeant in eo casu tantum quando predicta per eos vel aliquem eorum in predictis stratis commicterentur, vel aliqua fieret Robatio.

R. CXLVJ.  De pena non traentium ad Rumorem.

SJ aliqua offensa realis vel personalis commissa fuerit in districtu et terrotorio Civitatis Amelie omnes et singuli propinqui et circumstantes loco commissj malleficij, statim trahere debeant ad ipsum locum et offensos juvare pro posse et fugare huiusmodi offendentes capere et detinere et in fortiam communis ducere. Et si in huiusmodi succursum dictj offendentes seu aliquis ipsorum offensam realem vel personalem receperint, quod illj tales succurrentes ad penam nullatenus teneantur. Si vero circumstantes et propinqui predicta non fecerint, in .L. libr. perusin. pro quolibet puniantur  ei(s)dem auferendis per potestatem de facto. Et quilibet possit contrafacientes denuntiare et accusare et credatur eius sacramento cum uno teste, et habeat medietatem bannj.

R. CXLVIJ.  De capiendo furem qui furaverit infra tres dies,

a die commissi Maleficij.

CUilibet liceat furem vel qui furaverit infra tres dies a die commissi malleficij capere et detinere et curie presentare ac etiam qui ipsum furtum portaret ubique locorum. Et si ipsum offenderit sine morte, non teneatur ad penam, dummodo talis fur vel furtum portans se defenderet vel diceret se nolle permictj ad Curiam presentarj. Et hoc non habeat locum in dampnis datis nec etiam habeat locum in furto commisso a .x. sold. infra.

R. CXLVIIJ.  De pena ementis Bladum ultra unam salmam

in platea communis.

NUlla persona emat in platea Civitatis Amelie ultra unam salmam granj et qui contrafecerit in .xl. sold. perusin. vice qualibet puniatur. Et quilibet possit contrafacientes denuntiare et accusare et habeat quartam partem bannj et teneatur in credentia et Nichilominus per dominos Ançianos populi eligantur quatuor custodes Celatj ad denuntiandum predicta, et habeant dictam partem quorum et cuiuslibet alterius denuntiationi stetur et cum uno teste credatur ydoneo et fide digno.

R. CXLVIIIJ.  Quod quicumque perceperit aliquos fructus

de bonis exbanditorum debeat reasignare infra mensem.

QUicumque actenus, scilicet a quinto anno citra, perceperit aliquos fructus de bonis alicuius exbanditj dicti Communis de quibus ipse exbanditus erat in possessione tempore exbandimentj suj, teneatur et debeat ipsos fructus infra unum mensem a publicatione presentis statuti, camerario dictj communis jntegre consignare. Hij vero qui aliqua bona exbanditorum laborant ad presens, tenegantur (sic) fructus pendentes restituere camerario predicto. Et qui jn predictis vel aliquo predictorum fuerit negligens, in .x. libr. perusinorum vice qualibet puniatur, de quibus et quolibet predictorum potestas ex suo officio et ad petitionem cuiuslibet petentis teneatur jnquirere et inventi culpabiles condempnare. Quj potestas si negligens fuerit, in .L. libr. perusin. tempore suj syndicatus debeat condempnari.

R. CL.  De pena ementium Bladum infra Muros Civitatis Amelie.

NUlla persona emat granum vel aliquod genus bladi infra muros Civitatis Amelie, per se vel alium, causa revendendi, et qui contrafecerit in decem libr. vice qualibet puniatur. Et quilibet possit contrafacientes denuntiare et accusare et habeat quartam partem bannj, et in credentia teneatur et credatur sacramento denuntiatoris, cum uno teste fide digno, ad que denuntianda et investiganda eligantur quactor (sic) custodes celatj, quorum denuntiationi et cuiuslibet ipsorum relationi stetur, cum uno teste fide digno, et habeat dictam partem bannj, et in credentia teneatur. Et quod nulla persona emat granum sive aliquod bladum, quod per aliquem forensem, sive comitatensem defertur ad Civitatem predictam ibj (Stat. 1330:  "alibi") in dicta Civitate quam in platea veterj communis vel in cruce burgi, et qui contrafecerit, in .x. sold. vice qualibet puniatur et quilibet possit denuntiare et accusare contrafacientes, et credatur sacramento accusatoris, et habeat quartam partem bannj, et in credentia teneatur.

R. CLJ.  Quod eligantur duo homines ad recolligendum fructus

bonorum exbanditorum.

IN principio mensis Junij quolibet anno eligantur duo bonj homines per dominos Ançianos populi Civitatis Amelie, qui jurent ad Sancta dey evangelia bona fide sine fraude, jnvestigare et jnvenire bona et possessiones exbanditorum Civitatis predicte et eius districtus, Et fructus et proventus dictarum possessionum ad manus camerarij dictj communis facere devenire. Et predictis duobus hominibus sic electis, omnes et singuli homines dicte Civitatis et districtus ac etiam officiales eiusdem, ad ipsorum requisitionem teneantur et debeant dare et prestare adiutorium, consilium et favorem, ad penam .xxv. libr. denar. perusin. pro quolibet contradicente. Hoc adito quod dictj duo bonj homines sic eligendi sint et esse debeant populares, et eorum officium duret tantum per unum annum. Et qui fuerit ad dictum officium per dictum annum non possit eligi pro alio anno proximo secuturo, et si aliter fieret, electio non valeat ullo modo. Et finito dicto tempore eorum officij teneantur, et debeant de administratione eorum officij plenariam redere rationem camerario comunis predictj. Quj tales sic eligendi habeant pro eorum salario decimam partem totius eius quod in Commune fecerint devenire.

R. CLIJ.  De pena laborantium terras, unde non solvitur dativa.

NUlla persona audeat vel presumat laborare seu colere aliquas terras, seu possessiones, una vel plures, accatastatas in catasto dicte Civitatis ex quibus dative inposite actenus non solute sint, seu que inponerentur in posterum et non solventur  in integrum, possessionibus ecclesiarum religiosorum locorum, et hospitalium dumtaxat exceptis. Et qui contrafecerit, nisi ipsas dativas preteritas infra terminum statuendum et futuras infra terminum ordinandum, ut aliis Civibus solverit cum effectu, in .x. libr. per potestatem Civitatis Amelie condempnetur et nihilominus ad solutionem dictarum dativarum auctoritate presentis statuti, per potestatem eundem conpellatur. Super quibus potestas presens et futurus quolibet mense teneatur jnquirere et jnvestigare per libros punctatorum Et per castaldos Civitatis Amelie et omni modo quo melius poterit Et inventos culpabiles in dicta pena punire. Si vero potestas predicta non fecerit seu negligens fuerit in predictis vel aliquo predictorum, in .L. libr. perusin. condempnetur, dandis et solvendis de suo salario camerario dicte Civitatis, quas .L. libr. camerarius qui pro tempore fuerit, teneatur de ultima terçaria suj salarii retinere. Et quod laboratores teneantur et cogantur solvere dativas pro ipsis terris. 

R. CLIIJ.  De pena non capientium exbanditos.

SJ Contignerit aliquem exbanditum communis Amelie pro aliquo malleficio jre ad aliquod castrum dicte Civitatis et comitatus et districtus Amelie, vel stare aut morarj in eo, homines et universitas ipsius castrj teneantur et debeant ipsum exbanditum seu exbanditos capere et curie Civitatis presentare, ad penam .L. libr. denar. perusin. ab ipsa universitate quotiens contrafecerit seu fuerit negligens auferendam, homines vero speciales omnes et singuli qui presentes fuerint in ipsa contrata et morabuntur debeant contra ipsum exbanditum  statim elevare Rumorem et ipsum sequj et capere et dicte curie presentare, ad penam .x. libr. perusin. pro quolibet eorum qui contrafecerit in predictis vel aliquo predictorum. Si vero exbanditus huiusmodi in dicta fuga presunserit defensionem assumere, et ipsam defensionem faciendo, per ipsos sequentes fuerit offensus, offendentes ad penam nullatenus teneantur. Super quibus omnibus et singulis potestas teneatur facere singulis mensibus de predictis vel aliquo predictorum jnquisitionem sollempnem et in dictis penis repertos culpabiles condempnare. Si autem potestas negligens fuerit in predictis, .L. libr. perusin. de suo salario tempore suj syndicatus solvere teneatur.

R. CLIIIJ.  De pena non capientium exbanditos (cancellato e sostituito

con) malefactores et communi non presentando.

SJ Contignerit aliquod malleficium conmictj in aliquo castro districtus et comitatus Amelie, Commune et homines et universitas huius castrj teneantur et debeant malefactorem seu malefactores capere et in fortiam communis ponere. Et si ipsa universitas negligens fuerit, in .L. libr. vice qualibet puniatur, si pena malleficij conmissj ascenderet quantitatem .L. libr. et ab inde supra. Si vero malefactor huiusmodi in minori pena, seu quantitate, condempnari deberet, dicta universitas Negligens in ea quantitate qua malefactor condempnandus esset per potestatem qui tunc erit ad regimen puniatur.

R. CLV.  De pena facientis falo sine licentia.

NUlla persona in Civitate Amelie seu Comitatu debeat facere aliquem falo, sine expressa licentia conservatoris potestatis, Guardianj et maioris partis dominorum Ançianorum. Et qui contrafecerit in .C. sold. perusinorum vice qualibet puniatur. Et quilibet possit contrafacientes denuntiare et accusare et eius denuntiationi credatur, cum uno teste et nomen eius in credentia teneatur.

R. CLVJ.  De pena octantium malum fochi.

NUlla persona octet alicui persone Carbucellum seu malum fochi et qui contrafecerit in .x. sold. vice qualibet puniatur et contrafacientem quilibet possit denuntiare et accusare et habeat quartam partem bannj et teneatur in credentia, non obstante quod talis octans fuerit minor .x. annorum.

R. CLVIJ.  De pena euntium ad consilium non essendo de Consilio.

AD Consilium generale Communis et populi tantum qui non fuerit de dicto consilio ire nec audeat vel presumat, nec in aliquo ipsorum consiliorum jntersit, nec palluctam recipiat, ad penam .x. libr. perusin. pro qualibet vice et quilibet possit contrafacientes denuntiare et accusare, et in credentia teneatur. Salvo quod quicumque venerit ad dicta consilia vel aliquod eorum causa recitandi aliquam ambassiatam, seu ad narrandum sua negotia seu mandato potestatis vel Ançianorum, seu quando esset banditum consilium vetus et Novum, non teneantur euntes occasionibus predictis ad penam. Et potestas et quilibet alius rector qui preherit  consilio, teneatur et debeat expellere de consilio omnem personam que non esset de ipso consilio ibj stantem contra formam predictam. Et nichilominus Cancellerius communis qui pro tempore fuerit teneatur vinculo juramenti facere Notificari per banditorem communis in quolibet consilio communis et populi quod quicumque non esset de consilio secedere debeat ad penam in statuto contentam. Et facta notificatione predicta, quicquid ordinatum fuerit in dicto consilio aliquibus in eo existentibus contra formam predictam sit jrritum et jnane.

  

  

 

R. CLVIIJ.  De pena euntium ad macinandum alibj quam 

ad molendina Civitatis Amelie.

OMnes et singuli de Civitate Amelie et eius comitatu tempore quo molendina communis et specialium personarum Civitatis Amelie et castrj lacuscellj macinabunt veniant et venire teneantur et debeant ad ipsa molendina vel ad aliquod ipsorum ut sibj placuerit ad macinandum et non ire extra civitate et districtu Amelie ad macinandum ad alia molendina, nisi (omesso "ad") predicta. Et qui contrafecerit solvat pro bando (sic) communi Amelie pro qualibet vice et qualibet salma granj .xl. sold. perusin. Et quilibet possit talem contrafacientem denuntiare et accusare et habeant (sic) medietatem bannj et credatur sacramento dictj accusatoris, cum uno teste. Et Syndicus dictorum castrorum nullam apodissam dare debeat dicto tempore, exceptis illis personis que venire vellent ad molendum ad Civitatem Amelie.

R. CLVIIIJ.  De pena Magnatum offendentium popularem.

SJ quis de magnatibus offenderit aliquem popularem et de populo Civitatis Amelie solvat duplum pene contente in statuto de tali offensione vel malleficio loquente. Et quod potestas qui nunc est vel pro tempore fuerit, possit et teneatur contra huiusmodi Magnatos procedere summarie, omni jure statuti et sollempnitate obmissis. Et processum finire et terminare in quinque dies, computando a die facte jnquisitionis vel accusationis porrecte et sententiam exequi infra tres dies post ipsam latam sententiam, non obstante quod ex forma alicuius statuti terminum habeat .x. dierum ad solvendum, quod statutum in magnatibus locum non habeat ullo modo. Et potestas et eius officiales dictis tribus diebus quibus fierj debuit executio supradicta, nil aliud possit vel debeat de eorum officiis operare quousque fiet executio supradicta, seu potius bandirj faciat quod nullus de dicta Civitate audeat aliquam apothecam aperire donec facta fuerit dicta executio, ad penam .C. sold. perusin. Et predicta dictus potestas teneatur facere et adimplere, ad penam Mille libr. denar. perusinorum. 

R. CLX.  De pena gridantium quod populus moriatur.

NUllus audeat vel presumat alte vel basse truffative (?) vel alio modo dicere vel gridare quod populus moriatur vel quod ipse populus non durabit vel exfasciabitur vel alia verba equipollentia, et si quis contrafecerit, in .C. sold. perusin. vice qualibet puniatur. Et predictum capitulum bandiatur.

R. CLXJ.  De pena conmurentium stippulas.

QUicumque conmusserit stippulas tempore condecentj, et occasione dicte comustionis, aliquis suum convicinus dampnum substinuerit, vel aliqua alia persona, et dictus comustor dederit operam efficacem non jnferre dampnum alterj suo convicino iuxta posse, solvat pro banno communi Amelie .C. sold. perusin. et dampnum emendet patientj in duplum, secundum extimationem faciendam per duos extimatores ponendos unum pro parte dampnj passi et alium pro parte dampni jnferentis et si dictj duo extimatores non concordaverint de extimatione facienda, quod eligatur tertius per Ançianos populi. Sit etiam licitum cuilibet conmurere stipulas tempore condecentj, et jntelligatur condecens tempus a .xx. diebus mensis Julij ultra.

R. CLXIJ.  De pena blasfemantium deum vel beatam virginem

Mariam eius matrem, vel aliquem ex Sanctis.

SJ quis Blaxfemaverit deum, vel Beatam virginem Mariam eius matrem, vel aliquem ex suis Sanctis, solvat pro banno communi Amelie .xxv. libr. den. perusin. Si vero juraverit per corpus  vel Saguinem (sic) Xpi vel per aliqua membra eius, vel Sanctorum, solvat pro banno vice qualibet .x. sold. perusin. et si dictam penam non solverit infra .x. dies a die late sententie, quod nudis carnibus fusticetur per totam terram et expellatur pos(t)modum extra terram, et non possit reintrare donec solverit dictam penam .xxv. libr. de qua Nulla remissio fierj possit.

R. CLXIIJ.  QUodlibet castrum Comitatus Amelie habeat Syndicum

et juret sequimenta (sic) Regiminis Civitatis Amelie.

QUodlibet castrum Civitatis Amelie teneatur et debeat ordinare et habere continue Syndicum ipsius universitatis, quj in principio cuiuslibet regiminis juret sequi mandata potestatis et communis Amelie, et etiam teneatur et debeat denuntiare et deferre potestatj et officialibus dictj communis omnia malleficia, que conmictarentur in ipso castro, et eius tenimento, sive contrata, cum die loco et testibus infra tertium diem postquam commissum extiterit. Universitas vero, sive castrum negligens in denuntiando (?) dicta malleficia, si fuerit Robaria vel homicidium conmissum puniatur vice qualibet in .L. libr. perusin. Si vero fuerit alium malleficium, ex quo resultaret pena .L. libr. et ab inde supra, in .xxv. libr. puniatur. Si vero esset minor pena .L. libr. puniatur in .x. libr. nisi ex ipso malleficio resultaret minor pena .x. libr. quod tunc condenpnetur in ea pena in qua deberet condenpnarj malefactor. Syndicus vero negli(g)ens in predictis solvat pro banno communi Amelie .xl. sold. perusin. 

R. CLXIIIJ.  De pena furantium alibj quam in gricta domo

vel capanna.

SJ quis furatus fuerit aliunde quam de domo gricta vel cappanna, vel strata aliqua (sic) rem valoris .C. sold. et ultra, si in Civitate Amelie, vel burgis, vel castrorum aliquo dicte Civitatis, si de die solvat communi Amelie nomine pene .C. libr., pro re vero valente .C. sold. usque in .xl. sold. pro banno communi Amelie solvat .xxv. libr. perusin. Si vero fuerit extimationis .xx. sold. solvat nomine pene .v. libr. perusin. Si vero furatus fuerit extra Civitate Amelie vel aliquod dictorum castrorum, si de die solvat pro banno Communi Amelie medietatem pene in quolibet predictorum casuum et dampnum emendet patientj in duplum. Si vero de nocte, in omnibus predictis casibus in quocumque loco conmiserit, solvat duplum. Et si dictas penas sovere non poterit, puniatur in persona secundum formam statuti communis positam sub Rubrica de pena frangnentis domum, grictam vel cappannam. Salvis omnibus statutis et ordinamentis communis et populi inponentibus Magiores (sic) penas contra furantes bladum de quocumque loco. 

R. CLXV.  De pena laboratorum non laborantium bene terras.

SJ laborator alicuius fuerit negli(g)ens in laborando terram vel vineam et modo debito et tempore colendo quando habet ad laborandum vel in purgando bladum malis herbis vel in metendo vel bactendo blada, legumina congruis temporibus quod eo primo requisito per dominum rey quod predicta debeat facere, liceat domino rey predicta facere prout sibi placuerit, expensis tantum dictj laboratoris. Et quod dictus laborator teneatur domino rey restituere expensas per eum factas declarando sacramento dictj dominj rey, cum juramento unius testis vel alicuius ex operariis. Et quod de locatione facta alicuj laboratori de aliqua terra non credatur sacramento dominj rey sine alia probatione, de negli(g)entia tantum laboratoris, credatur sacramento dominj rey et in predictis procedatur summarie, sine libello strepitu et figura judicij.

R. CLXVJ.  Quod laboratores Colant terras, ad usum bonj laboratoris.

STatuimus et ordinamus, ad hoc ut laboratores prout tenentur laborare laborent terras et colant, quod eligantur quactuor homines per quamlibet contratam, ad petitionem cuiuscumque per dominos Ançianos populi quj pro tempore fueri(n)t, qui et quilibet ipsorum simul vel binati  vel in solidum a medio mense Magij citra, usque ad kalendas novembris eo mense debeant ire et videre terras, saltim contrate ubi est electus et si quam invenerint non bene cultam et laboratam, debeant denuntiare Curie Civitatis Amelie laboratores ipsius male laborate terre, quj laborator, pro qualibet terra et quolibet mense mali laboritij, solvat pro pena Communi Amelie .xl. sold. perusin., cuius pene quarta pars sit ipsius denuntiatoris, et alie sint Communis, et credatur sacramento ipsius denuntiatoris et damnum emendet domino terre secundum formam statuti.

R. CLXVIJ.  De pena tondentium monetam.

SJ quis tonderit aliquam Monetam aurj vel argentj, solvat pro banno communi Amelie vice qualibet .C. libr. perusin., et si penam non solverit infra .x. dies a die late sententie, amputetur manus destra. (sic) Et quilibet talem Tondentem possit denuntiare et accusare et habeat quartam partem bannj.

R. CLXVIIJ.  De stratis et viis Custodiendis.

NE Malleficia et Robarie conmictantur in territorio et districtu Amelie, universitas et homines castrj Sambucetulj stratam de Sancto lonardo, universitas et homines castrj Montiscampanj et Totanj seu castrj novj stratam de Sancta lucia, homines de Sancto prancatio (sic) stratam de penna, universitas et homines castrj machis stratas Montium crucis sollicite debeant custodire et custodirj facere. Et si ipsi vel aliqua ipsarum universitatum negligentes fuerint (omesso "et") in aliquo dictorum locorum Maleficia seu robarie conmisse fuerint, ipsa universitas negli(g)ens teneatur ad penam solvendam communi et in emendatione jntegra dampnj passi.

R. CLXVIIIJ.  De pena facientium juram vel ligam.

NUlla persona audeat vel presumat facere aliquam juram, ligam, confederationem contra officium Ançianatus populi Civitatis Amelie, vel ipsum populum, seu statum populi dicte Civitatis, nec aliquis audeat corrumpere dictum officium, populum vel statum, et qui contrafecerit in predictis vel aliquo predictorum, condempnetur vice qualibet in .Me. libr. perusin. , et si erunt in fortiam communis, et infra .x. dies a die late sententie dictus condempnatus non solverit cum effectu, ducatur ad locum justitie, et ibj vita per capitis mutilationem privetur. Si vero passus fuerit exbanditus, omnia bona sua deguastentur, et deguastata veniant in communi, et ipsi Communi Amelie publicentur. Et si quo tempore in fortiam communis devenerit et condempnationem infra decem dies de eo facta non solverit, supradicta pena capitis puniatur. Super quibus potestas et Guardianus dicte Civitatis et utriusque ipsorum cuj pervenerit, possit et debeat procedere, ad petitionem cuiuslibet petentis et ex suo officio, et omni modo et jure quo voluerint et etiam quilibet possit contrafacientes denuntiare et accusare et denuntiator teneatur in credentia. Et Nichilominus omnis jura, liga, confederatio et obligatio que fieret contra dictos Ançianos et officium eorum et populum sit cassa et irrita et nullius valoris. Et nulla persona scribere audeat huiusmodi juram, ligam, confederationem et obligationem vel promissionem, ad penam .C. libr. denar. perusin.

R. CLXX.  De pena sedentis tempore Maioris consilij a stanca jntra.

TEmpore maioris consilij in palatio communis coadunati, Nullus de Amelia sedeat durante ipso consilio a sanca Malleficiorum jntra. Et Nullus consiliarius sedeat inter Ançianos et .x. Sed ipsi Ançianj et .x. sedeant in scanno contiguj, Nullo existente inter eos. Et qui contrafecerit in predictis vel aliquo predictorum in .v. sold. vice qualibet puniatur de facto.

R. CLXXJ.  Quod Nullus nobilis vel de granditia emat jus

contra popularem.

NUllus Nobilis vel de granditia Civitatis vel comitatus Amelie audeat vel presumat accipere ab aliqua persona, titulo emptionis, donationis, cessionis, seu aliquo alio titulo vel colore, jus vel actionem realem vel personalem, seu aliquam aliam contra aliquem de populo, vel popularem Civitatis vel Comitatus Amelie, seu in bonis alicuius popularis de dicta Civitate et Comitatu. Quj vero contrafecerit, in .L. libr. perusin. et privatione omnium jurium eidem aquisitorum per potestatem debeat condempnari. Et Nichilominus ipsa Cessio, donatio, emptio, seu quivis alius contractus celebratus contra dictam formam, ipso jure sit cassus, jrritus et nullius valoris et teneatur etiam et debeat ipse potestas, ad petitionem cuiuslibet petentis, de predictis contra quamcumque personam jnquirere, procedere, punire et condempnare de facto. Et omnem contractus factum contra dictam formam facere revocarj, cassarj et jrritari, omnibus exceptionibus et dilationibus pretermissis. Si vero jdem receptor Negligens fuerit, in .L. libr. perusin. tempore suj syndicatus debeat condempnari.

R. CLXXIJ.  De pena Nobilium jntrantium cameram potestatis

vel officialis.

NUllus Nobilis et qui habeatur pro Nobile Civitatis vel districtus Amelie, seu Nobilis qui habitet in dicta Civitate audeat jntrare cameram potestatis vel guardianj dicte Civitatis vel alicuius eorum. Seu cameram alicuius officialis eorum vel alterius eorum vel cum eis vel aliquo eorum loqui publice vel private in aliqua parte palatiorum communis vel populi, nisi ad bancam ipsorum palatiorum, ad penam .C. libr. perusin. pro quolibet et qualibet vice, et potestas et guardianus vel officialis eorum non (aggiunto sopra) debeat loqui cum aliquo Nobile de dicta Civitate, vel districtu seu habitatore ipsius Civitatis, alibj quam ad dictas bancas, ad dictam penam, que pro tempore suj syndicatus remaneat in communi, et quilibet possit contrafacientes denuntiare et accusare et teneatur in credentia et credatur sacramento accusatoris cum uno teste fide digno, quam penam supradictam teneatur dictus rector, in cuius cameram intraverit, de facto accipere sine strepitu et figura judicij. Aditum huic capitulo quod nulla alia persona audeat vel presumat jntrare dictas cameras dictorum officialium, vel alicuius ipsorum, vel cum eis vel aliquo eorum loquj in aliqua camera vel sala private palatij communis, Exceptis dominis Ançianis populi. Et salvo quod quando in dicta sala fieret consilium credentie mandato dominorum Ançianorum, quod tunc in ea vocati possint  libere intrare. Et qui contrafecerit in .x. libr. perusin. vice qualibet puniatur. Et quilibet possit tales contrafacientes denuntiare et accusare et in credentia teneatur. Et potestas vel guardianus vel aliquis eorum officialis non loquatur cum aliqua persona contra dictam formam, ad dictam penam. Et predicta locum habeant in Civibus et Comitatensibus.

R. CLXXIIJ.  De pena euntium seu petentium quod mictatur

in servitium facientis (?) Guerram.

NUlla persona de Civitate Amelie vel comitatu audeat vel presumat jre vel mictere seu petere quod mictatur per commune Amelie vel speciales personas aliquo colore quesito, in subsidium vel juvamentum  alicuius dominj vel baronj seu alicuius persone alicuius Civitatis, vel terre facientis guerram, vel cavalcatam, sine licentia dominorum Ançianorum, vel Maioris partis ipsorum. Et quod Nullus habitator Civitatis predicte faciat contra predicta vel aliquo (sic) predictorum. Et qui contrafecerit puniatur per potestatem vel guardianum vel alterum ipsorum in .C. libr. perusin. camerario communis Amelie persolvendis, dummodo quemcumque (?) ipsorum potestatis et guardianj in procedendo pervenerit ipse processus, ipsum debeat terminare et altera cognitione huius delictj penitus sit exclusus. Hoc adito quod si post mandatum factum per dictos potestatem et Guardianum pro ipsorum parte de conscientia et voluntate dominorum Ançianorum populi seu per ipsos Ançianos vel maiorem partem ipsorum, aliquis Civis vel Comitatensis vel habitator Civitatis vel comitatus Amelie contra predicta vel aliquod predictorum aliquid actentare presumpserit, in .VC. libr. perusin. per dictos Rectores modo et forma predictis debeat condempnarj et in utroque casu puniatur et punirj possi(n)t contrafacientes in minori pena, arbitrio potestatis vel guardianj, cum consensu et voluntate dominorum ançianorum populi qui erunt pro tempore, considerata qualitate persone, criminis et delictj. 

R. CLXXIIIJ.  De pena Civis vel districtualis procurantis habere

officium potestarie vel Guardianatus Civitatis Amelie.

CJvis nullus vel districtualis vel dyocesis Civitatis Amelie audeat vel presumat procurare vel procurarj facere per se vel alium modo aliquo vel colore, habere seu recipere officium potestarie seu guardianatus vel vicariatus dicte Civitatis, vel alicuius eorum. Et qui procuraverit, receperit vel acceptaverit seu quodlibet usus fuerit officia supradicta vel aliquod eorum, puniatur et punirj debeat in Me. libr. perusin., ad quam penam solvendam cogatur ipse principalis, si haberj et convenirj de jure poterit. Et si non posset haberj vel convenirj, cogatur filius pro patre et pater pro filio, frater carnalis pro fratre carnali, et nichilominus  ille talis non recipiatur ad ipsum officium vel aliquod ipsorum, sed expensis communis defendatur. Et operetur quod illud tale officium non habeat, sed ab illo penitus revocetur et etiam contrafaciens ipse perpetuo sit infamis et de cetero non habeat officum in communi, de qua pena nulla fiat remissio, et etiam in palatio depingatur. Officialis vero qui executionem fecerit de predictis habeat et habere debeat medietatem eius quod ipsius occasione venerit in communi.

R. CLXXV.   De pena aminantium cum armis.

SJ quis aminaverit cum aliquo genere armorum de ferro offendibilium solvat pro banno communi Amelie .xx. libr. perusin. et si cum armis defendibilibus vel lapide vel bastone ligneo, solvat .xl. sold. perusinorum. Si vero aminaverit manibus vacuis et non percusserit, solvat .xx. sold. perusin. Et si quis elevaverit capputeum de capite vel cadere fecerit in terra iniuriose si accusatus fuerit per iniuriatum solvat  ... (illeggibile) perusin. et si aliter procederet in .xx. sold. puniatur. Si quis sagictaverit arcu vel balista, licet non percusserit solvat .x. libr. perus. videlicet cum sagicta quatrella ... (alcune parole illeggibili). Jnsuper quod de elevatione Capputey de capite non possit inquirj nec accusarj nisi per iniuriatum.

R. CLXXVJ.  De non mictendo aliquod genus bladi ad macinandum

per forensem.

NUlla persona de Civitate Amelie vel eius districtu mictat aliquod genus bladi extra districtum Amelie per aliquem forensem non habitantem in dicta Civitate, ad penam .xx. sold. pro quolibet et qualibet vice quod contrafactum fuerit. Et quilibet possit denuntiare et accusare et Custodes portarum teneantur et debeant non permictere exire ("non permictere exire" scritto sul margine sx, con chiamata) extra dictam Civitatem aliquam personam forensem et non habitantem in dicta Civitate cum dicto blado ad dictam penam, quam penam potestas dicte Civitatis auferrj faciat de facto. Et presens capitulum bandiatur. 

R. CLXXVIJ.  Quod si aliqua persona fuerit condempnata a C. libr.

supra et non solverit condempnationem et ab inde infra, 

quod fiat executio personalis.

QUod si aliqua persona fuerit condempnata ob malleficium per eum (sic) commissum in .C. libr. et ab inde supra, nec esset in aliqua alia pena personalis condempnata et non solverit suam condempnationem infra decem dies a die late sententie contra eum, vel infra decem dies a die quo venerit in fortiam communis Amelie, quod potestas Civitatis Amelie debeat, possit et teneatur huiusmodi condempnato non solventi unum ex pedibus eius infra duos dies, post dictum terminum elapsum facere amputarj. Et si aliqua persona condempnata  in .L. libr. et ab inde supra, usque ad .C. libr. et occasione malleficij per eum commissi non solverit condempnationem de eo factam modo quo supra, quod potestas dicte Civitatis possit, teneatur et debeat sibj facere amputari unam auriculam de suo capite, ita et taliter quod a capite separetur, jta quod abstantibus appareat evidenter, persona vero condempnata ob dictam causam a .L. libr. infra et condempnationem de eo factam non solverit infra tempus supradictum, dictus potestas teneatur et debeat eum frusticarj facere nudis carnibus, tuba sonando, a scalis palatij dicti communis, usque extra portam busciolinj, que persona sic condempnata et frusticata reintrare non possit dictam Civitatem et comitatum donec solverit dictam condempnationem. Et quotiens reintraverit nisi solverit dictam suam condempnationem modo predicto Nudis carnibus fusticetur. Et hoc non habeat locum in condempnatione dampnorum datorum, tamen habeat locum de guasto, et jncendio et de depopulatione arborum domesticorum.

R. CLXXVIIJ.  De pena Sotiantium Sponsam, et euntium 

ad curtiandum.

STatuimus et ordinamus quod quando sponsalie fiunt et sponsa vadit ad domum sponsi, quod sponsa non possit sotiarj nisi per sex homines et totidem mulieres et e converso quando reintrat Ecclesiam, ad penam .C. sold. perusin. Et potestas et guardianus teneantur et debeant, vinculo juramenti, de predictis inquirere et jnquisitionem facere suo officio et  habeat tertiam partem bannj. Et predicta bandirj faciant in principio suj regiminis. Et quod ad visitandum seu curtiandum aliquam sponsam nullus audeat ire ad dictam penam ante quam dicta sponsa reintret Ecclesiam. Et post tertium sonum campane que pulsatur de nocte, Nulla mulier vel homo a .vij. annis supra possit stare in domo virj sponse predicte, ad penam .x. sold. perusin. quam penam potestas et suj officiales possint de facto accipere et mictj facere in cippum communis et debeat mictere ad domum talium ducentium uxores vinculo juramenti.

R. CLXXVIIIJ.  De Electione Syndicorum contratarum

ad denuntiandum maleficia.

QUoniam ut plurimum (sottinteso "maleficia") que conmictuntur in Civitate Amelie ex defectu denuntiationis remaneant inpunita et ut ovietur malitiis hominum, statuimus et ordinamus quod potestas seu conservator Civitatis Amelie infra primum mensem suj Regiminis teneatur et debeat, vinculo juramenti et ad penam .xxv. libr. perusin. de suo salario per camerarium dictj communis retinendam, facere et curare quod dominj Ançiani populi Eligant, constituant et faciant unum Syndicum pro qualibet contrata Civitatis Amelie, qui denuntiet et denuntiare debeat omnia et singula malleficia que conmictarentur in dicta contrata et omnes ei singulos delinquentes in eadem, in scriptis, cum serie malleficij perpetratj, infra .xv. dies a die habite notitie de eodem per ipsum Syndicum. Et nichilominus possit denuntiare malleficia conmissa in aliis contratis et teneatur, sub vinculo juramenti et ad aliam penam in casu predicto nullatenus teneatur. Qui Syndicus habeat una secum, ad investigandum tantum pro dictis Malleficiis renveniendis, quactuor homines de contrata, eligendos per dictos dominos Ançianos secrete retinendos. Et sit ipse Syndicus exentus a factione custodie in dicta Civitate, toto tempore suj officij, quod duret et durare debeat sex menses a die sue electionis. Et habeat Nichilominus pro cartis et scripturis fiendis de predictis .v. sold. pro quolibet mense a communi dicte Civitatis et a camerario eiusdem. Et ipsum officium sibi datum renuntiare non possit, nec rogare ut electus removeatur, sed ipsum officium acceptare teneatur et debeat, ad penam .xxv. libr. pro quolibet. Et quilibet notarius Civitatis Amelie a dicto Syndico requisitus teneatur et debeat, ad penam .xx. sold. pro qualibet vice, cum salario sex den. pro qualibet vice et non maiorj, scribere ipsam denuntiationem, dummodo dictus Syndicus, tempore suj officij nec post per sex menses, possit ab aliquo offendi in persona vel rebus, ad penam quat(r)uplj eius pene contente in statuto communis vel populi, quod de tali malleficio loqueretur seu offensa. Et Sy (sic) dictus Syndicus in denuntiando infra dictum tempus malleficia que conmictarentur in dicta sua contrata tantum fuerit negligens vel remissus, solvat pene nomine .C. sold. perusin. et si ad notitiam curie pervenerit quod dictus Syndicus ab ipso delinquente seu alio eius nomine acceperit aliquid vel dictos .C. sold. ut ipsam denuntiationem non faciat seu denuntiare obmictat, quod potestas predictus debeat eum, ad penam .xxv. libr. perusin., condempnare in .C. libr. perusin.

R. CLXXX.  De reducendo homines de Canalj et lacuscellj et alio 

districtus Civitatis Amelie, ad servitium communis. 

OMnes homines de Canalj, lacuscello vel undecumque districtus Amelie, qui actenus consueverunt solvere communi Amelie dativas et collectas reducantur ad servitium communis Amelie, et si aliquis ex eis essent factj vassaldi alicuius nobilis, quod per potestatem et dominos Ançianos populi fiat et procuretur, ita quod affranchentur et reponantur in pristinum statum pro communi predicto et reponantur in nova libertate. Et omnes qui voluerint  habitare et habitaverint tam forenses, quam comitatenses cuiuscumque status, vel condictionis existat, in castro jam jncepto iuxta Canale, manuteneantur et defendantur in franchitia et libertate, ut alij dictj castrj. Et quicumque dederit jnpedimntum vel obstaculum in edificando vel augendo vel manutenendo dictum castrum et predictum ut alia castra civitatis Amelie, solvat pro banno communi Amelie pro qualibet vice .C. sold. denar. perusin. Et si in predictis faciendo potestas fuerit negligens, communi Amelie in .C. libr. perusin. condempnetur. Et quod omnes liberatj et affrancatj de Canali ponantur in dicto castro jam jncepto. Et potestas teneatur predicta fierj facere ante exitus suj regiminis, ad penam .C. libr. perusin. camerario communis Amelie de suo salario persolvendam.

R. CLXXXJ.  De pena non reasigantium jura et res alias communis camerario communis.

STatuimus et ordinamus quod quicumque habet seu habebit in futurum aliqua jura communis et res alias quascumque, quod teneatur et debeat reassignare camerario communis infra decem dies post bandimentum fiendum. Et de predictis pena .C. libr. perusin. Et quod potestas teneatur et debeat bandirj facere infra .x. dies post introytum suj officij ad dictam penam et elapso termino bandimentj jnquirere, et repertis, non reassignantes puniantur et condempnentur in dicta pena.

R. CLXXXIJ.  De modo procedendi in malleficiis conmissis

elapsis duobus annis.

POtestas Civitatis Amelie teneatur et debeat procedere super omnibus malleficiis et excessibus conmissis de quibus processum non fuerit infra duos annos post conmissionem talis malleficij, sive delictj, si ad eius notitiam pervenerit, ad penam .xxv. libr. perusin. pro qualibet vice. Et quod elapsis dictis duobus annis de talj malleficio seu delicto, per aliquem officialem communis Amelie agnoscj non possit, salvo quod de furto, homicidio, falsitate, raptu virginum et incendio cognoscj et jnquirj possit, secundum formam statuti de talibus malleficiis loquentis infra decem annis post conmissionem dictj malleficij. Hoc tamen adito quod de falsitate conmissa et conmictenda quocumque tempore jnquirj et procedi possit et delinquentes seu qui deliquerunt punire et condempnare secundum formam statuti, contrario aliquo non obstante.

R. CLXXXIIJ.  De hiis quj non possunt esse castaldi.

QUicumque est in libra communis Amelie allibratus quinquaginta libr. perusin. seu corton. et quj est artifex, qui reperitur scriptus in matricula artis non possit esse castaldus, nec mundator fontium nec platearum seu stratarum purgator vel syndicus contratarum. Et quod potestas vel aliquis alius officiais dicte Civitatis non possit eum gravare vel cogere ad dicta officia, vel alterum horum recipiendo, ad penam .x. libr. perusin. Si tamen voluerit dictum officium acceptare, in aliquo ex dictis casibus supradictis possit et valeat, non obstante predicto vel artificio quod habuerit.

 Liber extraordinariorum

(Liber Sextus)

R. CLXXXIIIJ.  Quod Vendentes sal, vinum et oleum habeant 

Mensuras sigillatas.

QUod vendentes  Sal, Vinum et Oleum ad minutum in Civitate Amelie habeant omnes mensuras sigillatas sigillo plum(b)eo per commune, videlicet omnes mensuras necessarias ad sal, oleum et vinum vendendum et nullus vendat sal, oleum et vinum nisi cum mensuris sigillatis, excepto quod non teneantur habere nummatam sigillatam et qui contrafecerit in predictis solvat pro banno communi Amelie .x. sold. perusin. Et potestas teneatur quolibet mense mictere notarium suum et inquisitionem facere contra predictos, vinculo juramenti.

R. CLXXXV.  De Murando in re cum aliquo commune.

MUrum, parietem vel casalenum cum aliquo si quis habet vel habuerit commune, si super hiis murare voluerit, quod requisito primo suo consorte, habeat potestatem murandi et capiendi totum murum communem, sine aliqua condictione consortis. Et ipse consors non possit nec debeat appricare vel appodiare ad dictum murum de novo nec in ipso murare, donec restituatur dicto consortj qui ipsum murum murarj faceret medietatem expensarum factarum, que satisfatio si aliter fierj non poterit, fiat ad arbitrium duo magistrorum a dictis partibus communiter eligendorum sine salario et libello. Et contrafaciens et predicta observare nolens puniatur in .x. sold. perusin.

R. CLXXXVJ.  De non pignorando debitorem in vigilia

Sancte Firmine.

NUllus pignorare possit suum debitorem vel eius fideiussorem in vigilia et festivitate Beate Firmine, vel in alio die proximo sequentj, ad penam .xx. sold. perusin. et quilibet teneatur porcos, scrofas et anseres per quactuor dies ante ipsum festum et per quactuor dies post retinere in domo, jta quod non vadant per terram, et qui contrafecerit solvat pro ba(n)no communi Amelie .v. sold. et hoc capitulum bandiatur ante .iiij. dies ante festum Sancte Firmine. 

R. CLXXXVIJ.  Quod fratres sortitj ponantur divisim.

FRatres sortitj ponantur in libra divisim et divisim habitantes, jta quod qui plus habet in bonis, plus solvere teneatur. Et quod quilibet ipsorum teneatur in solidum solvere pro tota libra, si non ponerentur in libra divisim. Et predicta bandiantur die sabatj infra primum mensem post aperturam presentis statuti. Et fratres sortitj, ut dictum, predicta facere teneantur infra unum mensem post eorum divisionem, et jdem dicimus de omnibus habentibus libram communem et essent divisim.

R. CLXXXVIIJ.  De terminando jura communis que habet

in montepilio.

TErminentur et dividantur ratio et jus quod habet commune Amelie in montepilio, scilicet Centum passus ad passum communis a Cima, sive a culmine ipsius montis infra, et vias quas dictum commune habet ad eundum et redeundum ad dictam Civitatem, secundum pacta et conventiones in venditione dictj communis. Et potestas teneatur ipsam divisionem  et terminationem fierj facere in principio suj Regiminis vinculo juramentj, ad petitionem cuiuscumque petentis. Et postquam dictus Mons fuerit terminatus dicto modo, teneantur dominj Ançianj jre ad videndum semel in anno. Et quicumque ipsorum iverit, habeat pro suo salario de pecunia communis tres soldos perusin.

R. CLXXXVIIIJ.  De defendendo Ecclesiam Sancti Paulj

prope Lugnanum.

CUm Ecclesia Sanctj Pauli prope Lugnanum mense Episcopatus Amelie sit inmediate subiecta, jdeo vi et facto, et omni modo quo melius potest ipsam Ecclesiam, cum juribus et pertinentiis suis episcopatum et mensam predictas omnj tempore defendatur.

R. CLXXXX.  Quod Nullus de granditia possit recipi

in popularem.

NUllus de granditia possit admictj vel recipi in popularem, seu in populo, nec habere aliquod officium pro populo communis vel populi, non obstante contrario aliquo, quod ex nunc volumus esse nullius valoris.

R. CLXXXXJ.  Quod Cuilibet liceat arborem pendentem super viam

publicam pendentem jncidere.

CUilibet sit licitum jncidere et jncidi facere arborem existentem et jacentem super viam publicam vel vicinalem, si ire, et redire non poterit homo comode, cum somario onerato, vel non honerato, vel si faceret aliquod aliud jnpedimentum alicuj suo convicino non congruum, requisito primo domino ipsius arboris, ut elevetur, ita quod via libera remaneat, sine aliquo inpedimento faciendo transeuntibus per ipsam viam. Et hac requisitione prius facta, postea jncisor et elevator ad penam auctoritate presentis statuti non teneatur. Et Notarius dampnorum datorum, ad petitionem cuiuscumque petentis, teneatur jncidj facere et elevare, ad penam .C. sold. de suo salario. Aditum est huis capitulo quod Cuilibet sit licitum jnpune jncidere et jncidi facere arborem existentem in via publica vel vicinalj. Et Notarius dampnorum datorum teneatur facere elevare ipsam arborem, ad petitionem cuiuscumque petentis, ad dictam penam.

R. CLXXXXIJ.  Quod declaretur in titulo librj datij tempus jnpositionis

et quare jnponitur.

QUando jnponitur aliqua dativa in Civitate Amelie declaretur ante omnia in titulo librj quare inponitur. Et quod ex nunc nullus denarius ex ipsa dativa expendi possit, nisi primo facta fuerit pecunie quantitatis solutio pro qua inposita erat dicta dativa. Et si camerarius expenderit denarios dicte dative contra dictam formam, non habeantur pro legitimis expensis et solvat pro banno communi Amelie .C. sold. denar. perusin. 

R. CLXXXXIIJ.  De conservando indempnem detentum

occasione Reprehensaliarum.

QUicumque Civis Ameliensis haberet aliquid recipere ab aliquo extraneo non Cive Ameliensi in loco ubi recipere debet non jnveniret summarium jus, quod per Commune Amelie concedantur reprehensalie, ad voluntatem maioris consilij. Et omnes ille persone, quarum occasione reprehensalie sunt concesse contra terre (?) Amelie et speciales personas, per potestatem et guardianum et quemlibet ipsorum cogantur et personaliter constringantur et legaliter in palatium Cippis et ca(m)paneli (?) et ferris, ad tollendas et sedandas reprehensalias supradictas. Et quicumque non obediverit de tollendo et sedando dictas reprehensalias infra quindecim dies primos suj regiminis, ad destructionem bonorum (?) contrafacientis et ad carcerationes procedatur (aggiunto a margine). Et si predictj officiales fuerint negligentes, solvant pro banno communi Amelie .C. libr. perusin. Volumus jnsuper quod si quis Civis Ameliensis fuerit detentus in aliqua terra, occasione reprehensaliarum, quod ille Civis, cuius occasione reprehensalie sunt concesse et qua occasione dictus Civis est detentus, cogatur per dictum potestatem ad solvendum debitum propter quem dicte reprehensalie sunt concesse et ad satisfactionem dampnj, quod passus fuerit dictus Civis detentus occasione predicta. Et hoc dictus potestas facere teneatur vinculo sacramenti. Et ad dictam penam .C. libr. de suo salario solvendam camerario dictj communis, et camerarius de salario ipsius dominj potestatis retinere debeat, ad penam .xxv. libr. perusin.

R. CLXXXXIIIJ.  Quod emptor, possessor vel laborator

teneatur et debeat solvere dativam.

EMptor, possessor et laborator teneatur solvere dativam communi Amelie pro ea possessione tantum quam emerit, laboraverit, seu possederit aliqua ratione.

R. CLXXXXV.  Quod Cuilibet liceat ducere bestias forensium

jnvente dampnum dare.

LJceat Cuilibet de Civitate Amelie bestias quas jnvenerit dampnum dare que sunt illorum qui non constringuntur se ad bancum Civitatis Amelie, ducere animalia et eas tenere, donec de dampno sibi fuerit plenarie satisfactum, sine pena legis et curie. Et si sine bestiis quis dampnum dederit, sit licitum dampnum passo eidem dampnum facientj accipere de rebus quas habuerit, capitulo statuti aliquo contrario non obstante, dummodo ipsas bestias camerario communis presentet et scribj faciat numerum bestiarum. Adimus huic capitulo quod sit licitum cuilibet Civj et comitatensi, si pastorem non cognoscerit et dominum bestiarum et si de nocte invenerit dampnum dare, quod eas sine pena ad Curiam ducere possit et presentare. Et si aliquis jnventus fuerit personaliter dampnum dare in bonis alterius et dominus rey sive bonorum non congnoverit, sit ei licitum absque pena eum dampnum dantem pignorare et eidem de rebus ipsius accipere sine pena.

R. CLXXXXVJ.  Quod mensure communis cum quibus venditur

bladum die forj stent in platea.

OMnes Mensure Communis cum quibus venditur bladum sint et esse debeant et inveniantur continue die sabati in platea veterj dictj communis cum rasoria, ad penam .x. sold. perusin. solvendam per illum qui ipsas mensuras habet a communi, Si fuerit contrafactum, dummodo dicte mensure sint fer(r)ate et sig(n)ate signo communis. Et qui alias mensuras retinet puniatur vice qualibet in .x. libr. perusin.

R. CLXXXXVIJ.  De pena picçicaiolorum ementium die sabatj

Comestibilia.

NUllus picçicaiolus vel picçicaiola de Civitate Amelie die sabatj debeat emere caseum, ova, olera nec alias res comestibiles, in dicta Civitate causa Revendendj, nec aliqua alia persona, ad penam .x. sold. pro quolibet contrafaciente et qualibet vice. Et quilibet possit contrafacientes denuntiare et accusare et habeat medietatem bannj et credatur suo sacramento et teneatur in credentia.

R. CLXXXXVIIJ.  De Molendinis extimandis et accatastandis.

OMnia molendina districtus Civitatis Amelie extimetur per medietatem sue bonitatis per eas personas forenses vel Cives que placuerint maiorj consilio, jta quod res que maioris est fructus, maioris sit extimatio. Et omnia et singula Molendina fossatj maioris a Molendinis parelacus de suptus, usque ad bicchignanum, quando ponentur dative, per Catastum sint extimate et pro extimatis habeantur CC. libr. Et si plura molendina fuerint in una domo, quod teneantur dominj molendinorm pro quolibet molendino per .CC. libr. et si non solverint dictj dominj Molendinorum, cogantur Molendinarij ad solvendum omnes dativas que inponerentur pro dictis molendinis, ut dictum est. Et Cancellerius communis teneatur, vinculo juramenti, infra octo dies post aperturam presentis statuti, apponere, scribere et adere in libra unuscuiusque dominorum molendinorum et tenentium ea, .CC. libr. perusin. pro quolibet molendino quod habuerit, conputata omni alia extima (sic) facta vel facienda de dictis molendinis.

R. CLXXXXVIIIJ.  Quod quilibet teneatur solvere datium sibi

per commune inpositum.

QUelibet persona Civitatis Amelie et eius districtus teneatur et debeat dativam et collectam sibi per commune inpositam solvere. Et nullus de dicta Civitate et eius districtu habeat aliquam jmmunitatem, nec sibi concedatur jmmunitas datij non solvendi, aliqua causa seu modo, capitulo aliquo contrario non obstante. 

R. CC.  Quod quelibet ars possit consules facere.

ARs quelibet possit consules facere et ordinare ad conservationem et honorem artis ipsius, aliquo capitulo statuti non obstante. Et nulla ars seu consules alicuius artis debeat utj vel facere aliqua ordinamenta absque consensu consilij dominorum Ançianorum et .x. et consilij generalis communis et populi in Singulis jmpetrando et octinendo, et nisi ipsa ordinamenta approbata fuerint per ipsa consilia et scripta fuerint in libro ordinamentorum et reformationum communis Amelie manu Cancellerij dictj communis. Et qui contrafecerit solvat pro banno Communi Amelie .C. sold. perusin. Et quod per consilium generale communis et populi detur forma et modus et mensura super olivis faciendis tappetariis. Et ante quam detur predictus modus, mensura et forma, Nemo debeat macinare olivas, ad penam .xxv. libr. perusin.

R. CCJ.  Quod Nullus habeat calcinarium prope Ecclesias

per tres domos.

NUllus de Civitate Amelie habeat vel habere possit aliquod calcinarium prope aliquam Ecclesiam Civitatis predicte per tres domos, nec aliquam C(u)çuççuram (sic) facere nec aliquid unde fetor oriatur et orirj possit, ad penam .C. sold. perusin. Et predicta teneatur dictus dominus potestas bandirj facere. Adimus huic capitulo quod nullus possit habere calcinarium prope plateam Civitatis Amelie, vel Ecclesias dicte Civitatis per tres domos, vel prope domum alicuius suj convicinj sine expressa licentia talis suj convicinj per quinque pedes. Et nullus possit  vel debeat transcinare coria, vel pelles jncalcinatas per stratas Civitatis Amelie, ad penam .xl. sold. pro quolibet contrafaciente et qualibet vice. Et quilibet tales contrafacientes possit denuntiare et accusare et habeat medietatem bannj, et credatur sacramento accusatoris cum uno teste. Et in credentiam teneatur. Et Nichilominus talem calcinarium habitum contra dictam formam destruatur per illum cuius est, infra decem dies postquam accusatus vel denuntiatus fuerit, ad penam .xxv. sold. perusin. pro quolibet die quo steterit in mora non destruendi dictum calcinarium. Et quilibet possit denuntiare et accusare et teneatur in credentia et habeat medietatem bannj. Et predicta potestas facere bandirj teneatur. Et etiam contra predictos et quolibet (sic) predictorum procedere ad petitionem cuiuscumque petentis, ad penam .L. libr. perusin., capitulo aliquo non obstante.

R. CCIJ.  De divisione Contratarum.

STatuimus et ordinamus quod omnes et singule contrate Civitatis Amelie, que sunt quinque, scilicet Platea, vallis, pusterule, collis et Burgj sint et esse debeant divise et limitate, prout per superstites super custodia dicte Civitatis sunt limitate et declarate. 

R. CCIIJ.  De Jmmunitate Judicum et Medicorum.

IUdices, advocatj et medicj non teneantur facere vel subire aliquod obsequium personale in Civitate vel districtu Amelie, nec ire vel mictere in exercitu vel cavalcata, dummodo datium pro libra sua et focularj solvere teneatur, dummodo dictj Judices ad consilia ire teneantur. Et si aliquis officialis dictj communis eos cogeret contra dictam formam, quod teneatur vice qualibet in .x. libr. perusin. 

R. CCIIIJ.  Quod quelibet ars habeat duos rectores.

QUod homines cuiuslibet artis teneantur et debeant facere et habere duos consules et Rectores quj durent eo tempore quo homines dicte artis duxerint ordinandum, qui Consules teneantur sucessive, ad penam .x. sold. perusin., congregari facere homines dicte artis, et ibidem Rectores novos eligi facere. Et teneantur dicte artes omni anno in festivitate Beate Marie Virginis de mese augustj et Beate Firmine de mese Novembris habere cereum. Et que ars non haberet, solvat quilibet de arte .v. sold. perusin.  Et predicta omnia teneatur potestas predictus facere observari, ad penam .x. libr. perusinorum.

R. CCV.  Quod quilibet teneatur solvere datium 

pro ingne et foculari.

ONes (sic) et singuli homines Civitatis et districtus Amelie et persone qui et que sunt ipsius Civitatis et districtus teneantur solvere pro jngne et foculari, non obstante quod jngnem vel focularem non faciant in districtu vel Civitate Amelie. Et qui collegerit datium teneatur ingnem et focularem exigere et accipere a predictis, ad penam .C. sold. perusin. exceptis illis qui pro tributo aliquid solvunt communi Amelie.

R. CCVJ.  Quod eligantur duo qui sint super mensuris,

 stateris et velanciis.

PEr specialem Consilium Communis et populi duo bonj homines eligantur, qui sint super mensuris, stateris, velanciis et Coppis (Stat. 1330: "barilibus et curis") molendinorum ad adiustandum, tam communis, quam specialium personarum. Et habeant pro eorum salario pro quolibet parj barilium duos denarios perusin. et duret eorum officium per unum annum et bariles adiustentur cum aqua Clara.

R. CCVIJ. Quod laborator non possit accusarj per Custodem celatum

de suo laboritio.

LAborator bonorum alicuius de dampno per ipsum vel eius filios vel familiares datum, seu factum in ipsis bonis quos habuerit ad laborandum non possint (sic) accusarj vel denuntiari per Custodes Celatos, et si accusaretur, non valeat ipso jure, possit tamen accusarj a domino rey, contrario aliquo non obstante.

R. CCVIIJ.  Quod Nulla donatio fiat nec venditio alicuj forensi,

de denariis quos recipere debet a commune.

NUlla persona dicte Civitatis Amelie vel districtus cedat, donet, vel concedat aliqua ratione vel causa, vel alium contractum faciat alicuj forensi de denarijs vel de re quacumque alia quos vel que recipere deberet a commune Amelie vel specialibus personis dicte Civitatis et comitatus, ad penam .VC. libr. perusin. Et nichilominus talis contractus si fieret non valeat.

(Mancano 68 rubriche, da CCVIIIJ a CCLXXVIJ)

R. CCLXXVIIJ.  (De Guasto et Jncendio.)

ITem statuimus et ordinamus quod si evenerit dampnum, Guastum vel jncendium darj in domibus, Campis, areis, vineis, Casalibus vel in quibuscumque bonis de foris, quod ipsum dampnum, Guastum, vel jncendium emendetur per Commune Amelie infra mensem postquam fuerit illatum, factum vel datum, ad penam .x. libr. corton. pro quolibet Ançiano qui fuerit negligens in faciendo satisfieri dicto dampno passo. Et dictum dampnum et Guastum vel jncendium emendetur per commune Amelie, secundum extimationem faciendam per duos homines ponendos per dominos Ançianos populi dicte Civitatis, qui eligantur infra quactuor dies postquam ipsi Ançianj eorum officium juraverint, quorum duorum hominum ponendorum officium duret duobus mensibus tantum. Quj jurent eorum officium  facere bona fide. Et Nichilominus procedatur contra malefactorem, et condempnetur in pena contenta in statuto dictj communis, et elapso termino condempnationis, eius bona vendantur, et pretium seu pretia deveniant in communi Amelie, nec aliquo tempore talis malefactor rebandirj possit nisi primo satisfecerit denarios jam solutos per commune Amelie occasione dampnj, Guastj vel jncendij jam illatj per eum, statuto vel aliquo alio contrario non obstante. Et nichilominus uxor et filij dictj dampnum facientis expellantur extra Civitatem et districtus Amelie.

R. CCLXXVIIIJ.  De ordinamentis Custodie Civitatis.

QUia Civitatis fortificatio est suspitionis generaliter ablativa et totius expulsiva herroris, presentj statuto decernimus, statuimus et etiam ordinamus quod jn civitate Amelie fiant fortillitie infrascripte, pro quibus fiendis Camerarius dictj communis qui nunc est et pro tempore fuerit, possit et debeat vinculo juramenti et etiam constringatutur (sic) expendere de pecuniis et avere dictj communis solvere omnem quantitatem pro munimine, fortificatione et fortillitiis sub notandis, non obstantibus statuto, reformationibus factis vel faciendis que in contrarium loquerentur, de quibus plene constat Manu Ser Roccellj dominj Franciscj Cancellerij dictj communis, quorum fortificationum fiendarum declaratio dignoscitur esse talis, videlicet:

JN primis quod Camerarius dictj Communis teneatur fieri facere conpetens hostium Turrionj extra portam Vallis prope curatori (?) cum seramine conpetentj.

Item, quod Camerarius prelibatus teneatur murarj facere in porticella suptus Custodiam Ulivetolj et ibidem fiat steccatum et fossum, jta quod transirj non possit nisi per dictam porticellam et etiam fiat murus prope ecclesiam Sancte crucis ad calcem et rena(m) expensis dictj communis, ut superius continetur.

Jtem quod Camerarius dictj communis teneatur pena predicta fieri facere unam guardaiolam extra Muros dicte Civitatis inter portam Sancte Marie, que dicitur La maiestade, et portam Gilionis, ad voluntatem dominorum Antianorum vel superstitum, seu illorum qui sunt super costodiam Civitatis.

Jtem quod Camerarius antedictus teneatur ad penam .x. libr. perusin. et sub vinculo juramenti, fierj facere super portam Gilionis unum turrionem bene muratum, in quo possint recludi et comode stare custodes pro Custodia dicte Civitatis. 

Jtem, quod jdem camerarius teneatur ut supra dictum est fierj facere Murum expensis dictj communis prope ortum Simj, ut dominis Ançianis videbitur et placebit.

Jtem quod Elevetur Guardaiola prope domum Magistri Franciscj Nicole et ponatur supra suum ortum, jta quod penda(t) extra Muros Civitatis, versus dictum ortum, jta quod ad Custodes in ipsa existentes jrj non possit.

Jtem quod Camerarius antedictus teneatur et debeat remurarj seu actarj facere Guardaiolam prope domum troianj et mictj facere in eodem loco (?) extra Muros dicte Civitatis.

Jtem quod Camerarius supradictus teneatur et debeat Murum bonum et sufficientem fierj facere expensis communis prope turrionem porte pusterule usque ad domum heredum Magistri Angeli stephanj, vel ad domum olim petrj Mantolj,(?) jta quod ipse turrionus sit ex parte jntrinseca dicte Civitatis. 

Jtem quod dictus camerarius teneatur disriparj facere per fortillitia Civitatis predicte, versus ext(e)riorem partem ipsius Civitatis suptus ortum dicti stafani (sic).

Ut auferantur de cordibus hominum Coytamina (sic) pessima et Maligna et ad unitatem et concordiam venire co(g)antur, statuimus et presentialiter ordinamus quod in parte jntrinsica (sic) Civitatis prefate etiam fiat per Camerarium dictj Communis, de quibuscumque reditibus et proventis dicte Civitatis, actamina et fortillitia nullis obstantibus, que in contrarium loquerentur. 

JN primis quod porta porcellj bonis hostiis claudadatur (sic) et furnetur cum bonis Clavibus et serraminibus. Et hostia seu Murj versus seu prope domum Magistrj Galassij Magistri paulj et aliorum habentium hostia seu muros fractos reclaudantur, jta quod per portam predictam jntrarj possit tantummodo et non aliunde.

Jtem quod fiat Sportellum ad portam prope domum Belloctellj et heredum Nicolay, jta quod possit cum bono seramine opportunis temporibus semper Claudi. 

Jtem fiant Cancella seu hostia in porta sine hostiis que est prope domum heredum Lellj Sciuche, cum Clavibus et Serraminibus opportunis.

Jtem quod fiat Cancellum prope domum olim Magistri Gilij et etiam reactentur Cancellj et  stecati extra portam Gilionis, jta quod omnj Nocte Clavj claudatur more consueto et condecentj.

Jtem fierj faciat Camerarius antedictus cancellum prope domum heredum Martholomey Jontule versus domum Ser Cechi Magistri Angeli.

Jtem fierj faciat camerarius prelibatus Cancella in contrata Vallis, unum videlicet iuxta ortum Ecclesie Sancti proculj et ortum Samperinj Cuçij et aliud iuxta domum heredum paulectj Martinj et domum Macthej Cole.

Jtem fiat similj modo Cancellum prope domum filiorum Magistrj Angeli Contis et domum Romanucij Magistri Jannis. Et aliud prope domum Cecchj Bravançonj (?) et domum Martholucij picchi. Et aliud prope domum Gregorij ferelle et aliud juxta domum filiorum Galeardi.

Jtem actetur Turrione prope portam pusterule, et fiant in ipso Turrione hostia per camerarium antedictum. Et fiant etiam per ipsum camerarium hostia cum bono serramine in Turrione supra portam pusterule, que dyurno et nocturno tempore firmentur et semper Clausa consistant. 

Jtem Statuimus et ordinamus quod per dominum Guardianum ac etiam per Superstites, seu electos super custodiam taliter operetur, quod Claudantur et remurentur omnes et singulj jntroytus unde jntrarj potest potest (ripetuto) de Burgo, seu contrata burgi in Civitate seu in aliam aliquam contratam dicte Civitatis, jta et taliter quod aliunde nisi per portam Sancte Marie, et portam Sancti Nicolay quis jntrare non valeat ullo modo. Et predicta dictus Guardianus teneatur fierj facere, ad penam .xxv. libr. perusin.

R. CCLXXVIIIJ. (ripetuto) De modo Eligendi superstites supra custodia

Et de confirmatione dictorum ordinamentorum.

ACTendentes perpenso tenore quod Civitatis Amelie Custodia est utilis et necessaria pro conservatione status pacificj Civitatis eiusdem et ad hoc ut ipsa custodia comodius fiat in Civitate predicta, hac editalj lege sancimus, quod domini Ançianj populi Civitatis prefate super Custodia diurna et nocturna intus et extra qualitercumque et quomodocumque fienda, sollicitam Curam gerant, jta quod ordinate possint liberare et reformare et reformatum exequi per se ipsos et per alios quos voluerint, quicquid eis videbitur et placebit pro custodia supradicta, dummodo aliquid de novo expendere non possint, nisi prout expresse cavetur in ordinamentis supradictis, que auctoritate presentis statuti valida sint et firma et ut ipsa Custodia solicite (sic) fiat, dictj dominj Ançianj teneantur et debeant, vinculo juramentj et ad penam .x. libr. perusin. pro quolibet, infra tertium diem in principio eorum regiminis, Curare quod per quamlibet  contratam eligantur per homines dicte contrate, saltim .xxx. duodecim bonj homines de dicta contrata, quorum sex sint scribere scientes et legere, quorum officium duret per totum annum, jta quod duo ex eis singulis duobus mensibus dictj annj et non ultra, eorum officium operentur, qui dicto tempore presint super Custodia dicte contrate et possint omnia et singula facere que eis visa fuerint et placebunt pro custodia antedicta et jre de nocte et sine lumine et arma deferre et custodiam precipere omnibus de contrata, et salaria exi(g)ere (?) sive penas, de quibus de quibus (ripetuto) in fine eorum officij redant plenariam Rationem camerario vel alio deputando per homines ipsius contrate, que deputatio fierj debeat pro duobus mensibus elapsis tempore electionis predicte, quorum electorum salarium sive merces sint .x. sold. perusin. pro quolibet ipsorum et quolibet mense. 

R. CCLXXX.  Quod fiant exbarre et catene in Civitate Amelie

pro statu ipsius Civitatis.

QC (?) Costodia (sic) Civitatis Amelie et ipsius status perpetuo conservetur illesus, Statuimus quod jn Civitate Amelie, a domo heredum  Magistri Angeli Contis, usque ad portam pusciolinj et Gilionis fiant catene expensis communis seu exbarre levatorie, cum Clavibus et serraminibus actis ad claudendum et aperiendum tempore condecentj. Et fiat etiam porta levatoria et caditoria ad portam pusciolinj, ad voluntatem dominorum Ançianorum populj et in aliis locis, prout ipsis dominis Ançianis videbitur et placebit, ac etiam superstitibus Custodie. Et Camerarius dictj communis qui modo (sic) est et pro tempore fuerit possit pro predictis omnes expensas et sumptus facere de pecunia dictj communis, prout de predictorum voluntate processerit et habeantur pro legitimis expensis. 

R. CCLXXXJ.  De Electione Cancellerij presentis.

STatuimus et ordinamus quod Cancellerius Communis Amelie qui nunc est, sit, auctoritate presentis statuti, Cancellerius dictj Communis per unum annum, jncipiendo (omesso "a") die primo mensis Martij proximi subsequentj presentis Millesimj et finiendo jnde ad unum annum proximum secuturum, cum salario, pactis, modis et condictionibus et promissis actenus consuetis, quod salarium Camerarius dictj communis, virtute prestiti juramenti et ad penam .xxv. libr. perusin. de facto auferendam, (sottinteso "teneatur") dare et solvere effectualiter exhibere, de duobus in duobus mensibus, salvo quod ultima terçaria salarij dictj Cancellerij retineatur per Camerarium dictj Communis, donec ipse Cancellerius administrationis suj officij rediderit Rationem. Et finito tempore predicto, per consilium populj et in ipso consilio populi eligatur Cancellerius communis qui exerceat officium cancellarie pro tempore, cum pactis, modis et conditionibus et salario, ut in ipso consilio et per ipsum consilium deliberabitur. Et sic electio Cancellerij, tempore electionis cancellerij fiende, in ipso consilio fiat, statuto seu ordinamento in contrarium loquente non obstante. 

R. CCLXXXIJ.  De molendinariis.

CUm Molendina specialium personarum Civitatis Amelie sint allibrata et accatastata in catastis Civitatis Amelie et de ipsis solvuntur datia et collectas et Gabellas (sic) et propterea statuimus et ordinamus quod molendinarij molendinorum specialium personarum possint et debeant et teneantur molere secundum quod Molunt et molere tenentur molendinarij molendinorum parelacus, videlicet quod teneantur accipere pro Molitura de .xxvij. mensuris multis unam de grano, et de Mistico et aliis bladis de .xxiiij. mensuris multis vel macinatis unam. Et quod teneantur habere coppitellos ferrj vel ramis justos, sigillatos sigillo communis Amelie, et Recolligere farinam circum circa Macinam, nec vicendam alicuj tollere, ad penam .xx. sold. pro qualibet vice qua fuerit contrafactum in aliquo predictorum, ultra predictam formam non graventur, statuto aliquo vel alio aliquo contrario non obstante. Dum tamen habeant coppitellos sigillatos pro Medialj et quarto et quilibet possit contrafacientes denuntiare et accusare.

R. CCLXXXIIJ. JN Nomine dominj Amen. Jnfra scripta sunt pacta

ad que obligarj debent Superstites seu emptores carceris.

IN primis quidem statuimus et ordinamus quod emptor seu Superstis carceris Communis Amelie teneatur et debeat per ydoneos fideiussores de custodiendo, salvando, reassignando omnes quos tempore eorum officij carcerari contigneret per quoscumque officiales dictj communis quocumque nomine censeatur, ad penam .VC. libr. perusin. et pluris et minoris ut dominis Ançianis qui sunt et pro tempore erunt videbitur et placebit, prout delictj qualitas postulat, dum dummodo summa pene ascendat quantitatem pene seu rey pro qua carceratus esset.

Jtem quod ipsi Superstites tempore eorum officij carcerandos non relassabunt neque dimictent, nisi ad petitionem officialis dicte Civitatis, qui fecerit huiusmodi carcerari. Hoc adito, quod si qui debitores carcerarentur ad petitionem creditorum, quod teneantur ipsi custodes ipsos salvare et custodire ad petitionem dictorum creditorum, nec ipsos relassare , nisi fiant creditoribus satisfactum per scripturam publicam, quam receperit ab eisdem, vel de voluntate ipsorum creditorum.

Jtem quod ipsi Superstites, custodes seu emptores teneatur et debeant huiusmodi carcerandos tempore dictj officij ipsorum, cum diligentj Custodia conservare, custodire et salvare, et ab ipsis carceratis accipere secundum ordinem jnfrascriptum et non ultra ullo modo, pena .x. libr. perusin. de facto accipienda eisdem et cuilibet fraudem, symoniam, vel baractariam commicterent in aliquo predictorum per quoscumque officialies dictj communis, quocumque nomine censeantur. 

Jtem quod teneantur ipsi Superstites, seu custodes facere unum librum in quo scribant Nomina et angnomina captivorum eis dandorum per officiales dictj communis et Nomina officialium qui eis fecerunt dictos captivos exhiberj et diem in quo cancerentur. Jta quod possint semper plenariam et Claram redere rationem, pena .VC. libr. si contrafecerint aliquj predictorum et recipere apodissas ab officialibus de relassatione predictorum et causam, in quo libro ponatur quantitas pro qua detentus, tam in Civilibus, quam in criminalibus.

Jtem quod dictj officiales, seu superstites, ad defensionem carceris dictj communis, possint et eis liceat arma portare toto tempore officij ipsorum, et quod potestas, conservator et quivis alius officialis dictj communis jurisditionem habens, non possit eis contra presens capitulum in aliquo derogare, pena .xxv. libr. de salario ipsorum de facto retinendam per camerarium supradictj communis, jmmo debeant et teneantur, vinculo juramenti, eisdem favorabiliter in omnnibus ad dictum officium spectantibus, suum consilium et auxilium jnperturj.

Jtem quod ipsi Superstites Teneantur exigere ab omnibus carcerandis, tempore eorum officij, quantitates jnfrascriptas declaratas et ultra non petere, nec exigere ullo modo, ad penam .x. libr. perusin. quotiens fuerit in aliquo contraventum et non ultra, quam penam de facto auferre valeant, possint et debeant omnes officiales dictj communis de facto, et solvj facere camerario dictj communis pro ipso communi recipientj sine strepitu et figura judicij. Videlicet, pro quolibet carcerando, pro primo die, conputatis jntroitu et exitu de dicto carcere, duodecim denarios parvos perusinos pro quolibet et quolibet die, et abinde supra, usque in infinitum diem, quactuor den. dicte monete, non ultra.

Jtem teneantur Superstites supradictj, ad petitionem carceratorum seu aliquorum volentium exhibere cibum vel potum, dare dictis carceratis, pena .xx. sold. pro qualibet vice qua contraventum fuerit, que pena de facto auferatur per quoscumque officiales dictj communis et solvatur camerario communis predictj.

R. CCLXXXIIIJ.  De Cessione facienda per principalem fideiussori.

QUoniam sepe contignit quod creditores ex contractu cum eorum debitoribus conponuntur, ut eis dimissis, fideiussor ex actione fatigetur, et sit talj adhibita fraude, prefatj fideiussores exactj a creditoribus supradictis a quibus eisdem fideiussoribus contra ipsos principales debitores facta, nulla cessio reperitur, dampnis maximis sunt affectj et alienis debitis et honeribus pergravantur, et ipsi principales debitores eorum sarcina aliorum dorsibus applicantes, dicto modo ab ipsorum debitis liberetur (cancellato) liberarentur et ab eis nulla contra eos facta cessione, continuo sint exemptj, volentes pro posse predictorum fraudibus oviare, et ut sint homines magis pronj pro eorum proximis et vicinis et precipue personis miserabilibus et abiectis ad jntercessionis laqueum subveniendo, Statuimus et ordinamus quod si quis fideiussor ab eius creditore conventus, debitor pro quo fideiusserit, obmisso debitum dicto creditorj qualitercumque persolverit, quod dictus creditor, ante solutionem sibi factam ut de jure valere possit, ne decipiatur tamen a dicto fideiussore per eum recepta de solvendo cautione sollempnj, teneatur et debeat cedere ipsj fideiussori contra principalem debitorem omnia jura sua. Si vero ipsa jura non cesserit, quod factum fore ex suprascripta fraude presumatur, quod ipse fideiussor et heredes eius ipsum debitorem et eius facultates et bona, si extant in patrimonio debitoris, alias contra bonorum possessores que quandocumque fuerunt predicti debitoris, auctoritate presentis capituli possit habere recursum et ipsa bona capere et ea inrevocabiliter jure dominij retinere, dummodo de ipsa fideiussione et solutione predicta quam in pecunia sive rebus ipse fideiussor suo creditori asserit se fecisse constet publico jnstrumento vel saltim actestationibus trium testium fide dignorum. Quod statutum in presentibus, preteritis et futuris, aliquo alio concursu (?) temporis non obstante, optinere volumus Roboris firmitatem.

R. CCLXXXV.  De Jnmunitate artificum forensium.

STatuiumus et ordinamus quod si quis venerit in Civitate Amelie ad operandum aliquam artem que non operaretur per aliquem in dicta Civitate, quod talj seu talibus venientibus in dicta Civitate et operarj voluerint dictam artem, quod per Commune Amelie detur et solvatur de pecunia Communis Amelie pro pensione domus .C. sold. perusin. pro quolibet anno, solvendo pro rata temporis quo steterit in dicta Civitate, ad dictam artem exercendam, usque ad tres annos et non ultra, dummodo predicta locum non habeant nisi tantum in focensibus, qui venirent ad aliquam artem novam exercendam, que non operatur in dicta Civitate tantum et non ob quod in ipsa Civitate alius operetur. Et dictj artifices de novo venientes non teneantur facere Custodiam in Civitate predicta.

R. CCLXXXVJ.  Quod fiat fons, seu reactetur que est in strata

publica in contrata Montis Labrj.

ORdinamus et statuimus quod fiat fons et reactetur que solita est stare in strata publica  que est in contrata Montis Labrj, iuxta casale quod nunc est pucij Scappie per adiacentes contrate, ad voluntatem Johannis Jannicellj et Mannucij Ugolinj et Magistri Jacobj Nicolaij et notarius dampnorum datorum qui pro tempore fuerit teneatur dictum fontem fierj facere ad Requisitionem predictorum Superstitum, vel alicuius ipsorum, vinculo juramenti et ad penam .x. libr. de suo salario et si occasione reductionis aque dictj fontis dictj heredes Ciolj in aliquo dampnificarentur, reficiantur et emendentur per homines dicte contrate et adiacentes ipsius fontis, secundum extimam (sic) fiendam per dictos Superstites, seu per homines dicte contrate.

R. CCLXXXVIJ.  De pena retinentium formas seu sciaquaiales

supra suum convicinum jndebite.

STatuimus et ordinamus, ad tollendum et extirpandum materiam scandalj jnter homines et vicinos Civitatis et districtus Amelie, quod cum propter elapsum temporis, Brighe, guerre et discordie dicte Civitatis et discursum terrarum et possessionum hominum Civitatis Amelie et jnnimicantium ad invicem Multas miserunt et retinuerunt formas et sciaquaiales jnconsuetos super bonis et possessionibus vicinorum in dampnum et preiudicium ipsorum et unde non modicum dampnificantur, ut quicumque miserit et fecerit formas sciaquantes seu formam vel sciaquaiales inconsuetos sciaquantes super possessiones alterius, quod ipsas vel ipsam formam vel sciaquaialem debeat tollere vel reclaudere. Jta quod dejnceps non dampnificet suum convicinum, infra .xv. dies postquam a dicto vicino dampnum patienti fuerit requisitus, ad penam .xl. sold. perusin. pro quolibet et qualibet vice, et dicta Requisitio debeat fierj Coram duobus testibus ad minus. Et nichilominus teneatur talis mictens vel retinens dictas formas et sciaquaiales emendare dampnum patientj et credatur sacramento dampnj passi, usque in .v. sold. et abinde supra probetur de dampno cum probatione unius testis usque in .x. sold. et abinde supra cum probatione duorum testium, usque in Centum sold. et dictj testes sint homines bone fidey. Et hoc locum habeat in preteritis, presentibus et futuris, scilicet in presenti a dicto tempore citra.

 (L)Iber de Elemosinis 

(Liber Septimus)

R. CCLXXXVIIJ.  De Cereo faciendo per potestatem in festo

Sancte Firmine.

POtestas Civitatis Amelie, ad honorem dey Et Beate Firmine Maioris Ameliensis Ecclesie, Teneatur et debeat fierj facere de sua pecunia unum Cereum sive Torticium Cere et illum accensum portarj facere cum Commetiva (sic) dominorum Ançianorum populi et aliorum quj fuerint ordinatj de sero in vigiliis festivitatis predicte, Et mane in Celebratione Missarum facere retinerj acensum et ipsum Cereum et residuum dictj Cerey offerat seu offerrj faciat in altare dicte Ecclesie remanendo. Et predicta teneatur facere vinculo juramenti.

R. CCLXXXVIIIJ.  De Custodiendo fcestivitates (sic) Sanctj

Augustinj et Sanctj Franciscj et Cereo faciendo.

AD laudem omnipotentis dei et Beate Marie Semper Virginis Matris eius et Beatorum Augustinj et Sanctj Franciscj, et ut status pacificus dicte Civitatis de bono in melius augumentetur, Quod festivitates Sanctj Franciscj et Sanctj Augustinj Custodiantur et venerentur per Cives et comitatenses ipsius Civitatis et habitantes in in (ripetuto) ipsa Civitate et Comitatu. Et Nulla persona in dictis festivitatibus audeat vel presumat facere aliquod laboritium, ad penam .xx. sold. perusin.  Et potestas predicta teneatur facere bandire per dictam Civitatem et Etiam teneatur ire ad missam ad dictas Ecclesias tempore dictarum festivitatum, cum uno Cereo eisdem Ecclesiis dimictendum (sic) valoris .C. sold. Emendo per camerarium communis de pecunia ipsius Communis, absque aliqua deliberatione. 

R. CCLXXXX.  De Cereis faciendis per Syndicos

Castrorum Amelie.

AD Honorem et Reverentiam Beate Firmine Virginis et Martiris, Statuimus et ordinamus Quod omnes et singulj Syndicj Castrorum districtus Civitatis Amelie teneantur et debeant Comparere singulis Annis in vigilia Beate Firmine de mense Novembris in platea Communis Amelie Cum uno Cereo Cere pro quolibet ipsorum, ponderis tot unciarum Cere quot sunt foculares in Castro Cuius est Syndicus, Et cum dictis Cereis accensis sequi Regimina Civitatis Amelie. Et Cereos artis dicte Civitatis dum portantur ad vigiliam dicte Civitatis festivitatum, ad penam .xxv. libr. perusin. pro quolibet Syndico et quolibet castro. Et quod ad predicta facienda requirantur singulis annis in festo omnium Sanctorum pro parte dominj potestatis.

LIber Tubatorum Et Baiulorum

 (Liber Octavus)

R. CCLXXXXJ.  De pena Baiulorum ludentium, seu suppignorantium

aliquod pignus.

SY quis banditor vel castaldus luxerit vel subpignoraverit aliquod pignus (inserito sopra) Communis, seu specialis persone, quod talis castaldus et (cancellato) stet ligatus in palatio communis in jnterula per totum diem. Et ille qui habet tale pignus ipsum restituat sine denarijs et perdat quod debet habere super ipso pignore. Et hoc bandiatur per loca consueta Civitatis Amelie jn principio Regiminis dominj potestatis. Ad hoc ut non possit pretendere jngnorantiam.

R. CCLXXXXIJ.  Quod Camerarius communis non possit expendere

aliquam pecuniam, nec recipere sine presentia cancellerij.

QUod camerarius Communis Amelie, vinculo juramenti et ad penam .xxv. libr. de suo salario, vel de suo proprio, non possit nec debeat expendere vel recipere aliquam quantitatem pecunie pro communi sine presentia cancellerij communis, nisi primo scriptum fuerit per dictum cancellerium in libro jntroytuum vel expensarum dictj communis, facto de cartis pecudinis. Et quod omnes jntroytus et expensas dictj Communis pro dicto Communi recipienti et facienti ipse Camerarius  quolibet mense in consilio generalj legj faciat Coram Consiliariis et toto Consilio in presentia Cancellerij et de ipsis jntroytibus et expensis redere plenariam rationem et Cancellerius predictus teneatur et debeat omnes expensas et jntroytus et exitus scribere et in scriptis redigere in dicto libro, ad petitionem cuiuscumque petentis, vinculo sacramenti et ad penam .xxv. libr. de suo salario. Et potestas teneatur dictam rationem facere, Redi(gi) et legi in dicto consilio, vinculo juramenti et ad penam .L. libr. de suo salario communi solvendam.

R. CCLXXXXIIIJ.  De prohibita Subspensione statutj populi.

UT Statuta populi predicti in presentj volumine designata et scripta ad licteram prout jacent perpetuo conserventur illesa et de facilj Revocarj non possint, Statuimus et ordinamus quod omnia et singula statuta et Capitula suprascripta in qualibet parte suj de verbo ad verbum de lictera ad licteram perpetuo sint firma et esse debeant et rata et inviolabiliter observentur, jta quod ipsa vel aliquid ex eis in totum vel in partem tollj, cassarj, arrogarj, diminuj vel subspendi quoquo modo non possit, aliquo quesito colore, Nisi de predictis cassatione, diminutione, abrogatione, ablatione et subspensione et quolibet ipsorum fieret proposita specialis, cum toto tenore capituli vel Statuti, de quo suspendendo vel tollendo ageretur in quolibet consilio Civitatis Amelie et in quolibet sint et esse debeant presentie (?) omnium et singulorum Syndicorum Comitatus Amelie et trium partium consiliariorum uniuscuiusque consilij, et in eis et quolibet ipsorum fuerit obtentum per tres partes presentium uniuscuiusque consilij. Et quod Nullus possit arengare, dicere et consulere in contrarium premissorum, vel propositam facere seu scribere, ad penam .C. libr. perusin. a contrafacienti qualibet vice exigendam et quod perpetuo sit jnfamis.

R. CCLXXXXIIIJ.  De reservatione declarandi dubia et oscuritates.

STatuimus quod si aliqua ambiguitas seu obscuritas aut defectus vel superfluitas esset in hoc Statuto populi, Reservamus Nobis Statutariis Supradictis potestatem jnterpretandi ea et declarandj, corrigere et in suo esse Reducere.

COmpletum, factum et publicatum fuit hoc Statutum populi per discretos viros Statutarios Supradictos in Ecclesia Sancte Crucis de Amelia. Et scriptum per me Petrum Magistrj Gregorij Bonagratie, notarium de Amelia, ad dictum scribendum specialiter deputatum. Sub Anno dominj Millesimo Tricentesimo Quatragesimo Sexto, Jndictione .xiiij. tempore dominj Clementis pape Sextj mense Januarij die .xviij. presentibus Sapiente viro domino Johanne dominj petrj, Ser Nuto Magistrj petrucij, petro dominj Simeonis, Lutio Johannellj, petro Raynucolj et Ceccutio Bucij et dompno Sabino Magistrj Gregorij de Amelia testibus vocatis et Rogatis.

Et Ego Petrus Magistrj Gregorij Bonagratie de Amelia alme urbis prefectj auctoritate notarius et judex ordinarius, hijs omnibus jnterfuj et Rogatus scribere omnia in presenti statuto populi contenta prout scripta supra sunt, scripsi et predictorum mandato publicavj.

(Index Rubricarum)

(Liber Primus)

J.  Quod Statutum Communis ubi esset contrarium statuto populi sit 

   cassum.

IJ.  De Electione dominorum Ançianorum populi et decem de populo et       

   eorum officio.

IIJ.  De Juramento dominorum Ançianorum.

IIIJ.  Quod dominj Ançianj populi teneantur Manutenere Jurisdictionem

   Communis.

V.  Quod dominj Ançianj non possint aliquid ordinare in palatio 

   Communis.

VJ.  Quod dominj Ançianj non permictant quod pecunia Communis    

   expendatur contra formam statutj. 

VIJ.  Quod dominj Ançianj et eorum decem sint exhentj ab omni onere

   personalj.

VIIJ.  De Numero consiliariorum populi.

VIIIJ.  Quod dominj Ançianj possint facere pulsarj Campanam.

X.  Quod dominj Ançianj faciant Custodire portas et Campanile.

XJ.  Quod si aliquis Ançianus vel juratus de populo dampnum habuerit 

   pro Commune sibi emendetur.

XIJ.  Quod dominj Ançianj possint proponere omnia utilia pro

   Commune ubicumque eis placuerit.

XIIJ.  Quod dominj Ançianj et decem et consilium populi debeant 

   jnteresse Consilio communis.

XIIIJ.  Quod dominj Ançianj debeant assignare Camerario communis

   quicquid ad eorum manus pervenerit.

XV.  De Electione Custodum Celatorum.

XVJ.  De Conservatione Jurium Communis.

XVIJ.  De proponendo unde veniat pecunia in Communi quando

   proponeretur de aliqua expensa.

XVIIJ.  De Electione duorum Syndicorum ad Syndicandum Camerarios

   et dataiolos.

XVIIIJ.  Quod dominj Ançianj populi possint eligere .C. Ju(r)atos.

XX.  Quod dominj Ançianj faciant reinvenire Nomina Nobilium.

XXJ.  Quod dominj Ançianj eligant notarium super Catastos.

XXIJ.  Quod dominj Ançianj possint expendere de pecunia communis.

XXIIJ.  Quod quilibet teneatur acceptare officium sibi datum. 

XXIIIJ.  De pecunia non expendenda sine licentia consiliariorum.

XXV.  De non rebandiendo aliquem exbanditum.

XXVJ.  Quod dominj Ançianj debeant qualibet edomata facere rationem

   Jntroytuum dampnorum datorum.

XXVIJ.  Quod Nullus Ançianus eligatur ad aliquod officium 

   Consanguineos Jnfrascrictos. (sic)

XXVIIJ.  Quod Nullus Ançianus possit eligi Ambassiatorem. 

XXVIIIJ.  De Electione duorum Syndicorum Communis.

Liber Officij Potestatis

(Liber Secundus)

XXX.  De non Constrignendo dominos Ançianos populi per potestatem

   durante eorum officio.

XXXJ.  De officio potestatis et eius officialium.

XXXIJ.  De Jnquisitione facienda contra Notarios jnfames.

XXXIIJ.  Quod potestas debeat observare omnia ordinamenta facta per

   dominos Ançianos.

XXXIIIJ.  Quod omnes exbanditj et latrones exeant extra Civitatem.

XXXV.  De Jnventario faciendo de Massaritiis Communis.

XXXVJ.  De observando constitutiones papales et Jmperiales editas

   contra hereticam pravitatem.

XXXVIJ.  Quod potestas teneatur Mictere et Sigillare suo sigillo licteras

   in servitium Communis Amelie.

XXXVIIJ.  Quod potestas non possit facere congregare aliquod Consilium

   sine licentia dominorum Ançianorum.

XXXVIIIJ.  Quod potestas et eius officiales non possint aliquid petere pro

   custodia alicuius detentj. 

XL.  Quod potestas non possit Consilio populi jnteresse.

XLJ.  De Electione duorum Notariorum qui conservent acta communis.

XLIJ.  Quod per Commune Amelie ematur domus seu palatium podicij

   Canalas. (sic)

XLIIJ.  De Pavese et bali(s)ta dimictendo per potestatem.

XLIIIJ.  De expellendo per potestatem omnes fatuos et furiosos.

XLV.  Quod Nemo possit in Civitate Amelie uno et eodem tempore esse

   potestas et Guardianus.

XLVJ.  De Capiendo filium ad petitionem patris.

XLVIJ.  De Cantonibus et morellis ostiorum non deguastandis.

XLVIIJ.  De Constringnendo per potestatem debitorem alicuius 

   exbanditj.

XLVIIIJ.  De debitis Communis approbandis.

L.  Quod potestas non possit facere executionem in personam alicuius

   condempnati.

LJ.  De pena potestatis et Guardianj petentium vel mandantium alicuj

   Syndico quod apportet ligna.

LIJ.  De Bandimento faciendo quod Nemo vadat ad aliquam terram que

   habeat reprehensalias contra Commune.

LIIJ.  De Non recipiendo in fideiussorem aliquem procuratorem.

LIIIJ.  De Exigendo per potestatem omnes dativas et prestantias jnpositas

   per Commune.

LV.  Quod potestas teneatur summarie ad petitionem pupillj a suo Tutore

   actore vel factore sibi redi facere Rationem.

LVJ.  Quod potestas teneatur exigere omnes condempnationes et dativas

   suj tempore jnpositas.

LVIJ.  Quod omnia statuta loquentia de reprehensaliis tollendis sint 

   firma.

LVIIJ.  De pena officialium Commedentium cum Civibus.

LVIIIJ.  Quod potestas Nec Guardianus possit depingnj facere arma in

   palatio.

LX.  Quod potestas debeat scribere omnes condempnationes in cartis

   pecudinis et exemplarem in bamacinis.

LXJ.  De Electione et Numero statuta(r)iorum populi et de modo tenendi

   in Renovatione dictj statutj.

Liber officij Cancellerij.

(Liber Tertius)

LXIJ.  De Electione et officij Cancellerij.

LXIIJ.  Quod Notarius Cancellarie debeat reassignare  omnia acta que

   fecerit Camerarius communis.

LXIIIJ.  Quod per Cancellerium Communis fiat unus liber appassatj de

   possessionibus venditis non subiectis Jurisdictioni communis.

LXV.  Cancellerius Communis requirat Nomina consiliariorum et nomina

   Consulum et Rectorum artium.

LXVJ.  Quod per Cancellerium communis Copietur liber et rationes

   communis.

LXVIJ.  De licteris Communis non sigillandis nisi primo legantur Coram

   dominis Ançianis.

LXVIIJ.  Quod omne partitum fiat ad bussulas et palluctas preter quam 

   arenga.

LXVIIIJ.  Quod Nulla conpensatio seu de Conputatio fieri possit de aliquo

   debito ad quod Commune Amelie alicuj tenetur.

LXX.  Quod Camerarius Communis teneatur omni mense legi facere in

  consilio generalj omnes expensas per eum factas.

LXXJ.  Quod omnes denarij qui solvuntur per Consiliarios conserventur 

   in quodam Cippo et singulis duobus mensibus distribuantur inter eos.

LXXIJ.  Quod Camerarius Communis emat unum Marcum pro stateris et

   mensuris adiustandis.

LXXIIJ.  De Electione Camerarij facienda in consilio populi.

Liber Civilium Causarum

(Liber Quartus)

LXXIIIJ.  De Redendo Jus Summarium piis locis.

LXXV.  De Sequestratione facienda.

LXXVJ.  Quod conserventur indempnes qui se pro communi 

   obligaverint.

LXXVIJ.  De Arbitris Cogendis per potestatem.

LXXVIIJ.  Quod Acta Communis possint publicari in cartis bamacinis.

LXXVIIIJ.  De Cogendo principalem ad petitionem fideiussoris.

LXXX.  Quod habentes dotes mulieris teneantur alimenta prestare.

LXXXJ.  Quod Nulla donatio vel contractus fieri possit per mulierem sine

   consensu jnfrascriptorum.

LXXXIJ.  De Cogendo fideiussorem quj se concordaverit cum suo 

   principalj. 

LXXXIIJ.  De constrignendo forensem qui se non constrinserit ad 

   bancum Civitatis Amelie.

LXXXIIIJ.  De contractibus simulatis et per appodium factis.

LXXXV.  Quod Tenute et Jnsoluta data de bonis non exbanditj sint firma.

LXXXVJ.  Quod Restitutio dotium Mulierj fiat in bonis specialiter

   obligatis.

LXXXVIJ.  De Cogendo filium familias publicum Mercatorem artem

   habentem.

LXXXVIIJ.  De Co(g)iendo (sic) principalem ad petitionem fideiussoris.

LXXXVIIIJ.  De offerendo per fideiussorem de bonis principalis.

LXXXX.  De Credendo sacramento Magistri Gramatice de salario sibj

   promisso.

LXXXXJ.  De non Molestando Mulierem in bonis per eam possessis 

   occasione suarum dotium.

LXXXXIJ.  Quod pater possit convenirj pro debito contracto per filium

   usque in portionem Jure nature filio debitam.

LXXXXIIJ.  Quod Citatj ad Curiam possint defendi per procuratorem.

LXXXXIIIJ.  Quod pro dote alicuius Mulieris solvenda possit personaliter

   convenirj principalis et fideiussor.

LXXXXV.  Quod conservetur indempnem qui se pro communi

   obligaverit.

LXXXXVJ.  De modo exbandiendi contumaces in Civilibus.

LXXXXVIJ.  Quod Confexio dotis facta in ultimis per aliquem valeat.

LXXXXVIIJ.  Quod quilibet notarius teneatur ostendere protocolla sua.

LXXXXVIIIJ.  Quod Male utentibus eorum substantia jnterdicatur 

   bonorum adminstratio per potestatem.

C.  Quod Convicinj habentes Muros Communes jnter eos teneantur

   Murare ad petitionem Requirentis partis usque ad summum.

CJ.  Quod Refutatio facta de aliqua donatione valeat.

CIJ.  Quod Emptio facta de aliqua possessione non possessa presumatur

   fictitia.

CIIJ.  De principalj et fideiussore conveniendo.

CIIIJ.  Quod Tabernarij possint vendere pignus sibi datum.

CV.  De prohibita Juris redentione.

CVJ.  De Gestis bona fide ratis habendis.

CVIJ.  De Suc(c)essione filij Minoris .viiij. annorum non habentis 

   patre(m) vel fratre(m).

CVIIJ.  De expressione cause in consilio sapientis fienda.

CVIIIJ.  De feriis Repentinis sciendis.

CX.  De ordine procedendi contra exbanditum. 

Liber Criminalium

(Liber Quintus)

CXJ.  De pena dominorum Ançianorum dantium favorem magnatibus 

   contra popularem.

CXIJ.  De pena Magnatum offendentium Ançianos  vel aliquem ex eis.

CXIIJ.  Quod quilibet popularis et de populo teneatur jurare ad

   populum.

CXIIIJ.  Quod quilibet Nobilis seu de granditia teneatur pro famulo suo

   forensi.

CXV.  De pena Nobilium Mictentium forensem in Civitate.

CXVJ.  De pena facientium Cavalcatam et Moventium Guerram sine 

   licentia.

CXVIJ.  Quod quilibet Juratus de populo quando requisitus fuerit

   Compareat coram quo voluerint dominj Ançianj.

CXVIIJ.  De pena dominorum Ançianorum populi recipientium 

   Symoniam.

CXVIIIJ.  De pena Mictentium forensem.

CXX.  Quod Nullus vendat alicuj forensi Jura patronatum alicuius 

   Ecclesie.

CXXJ.  De pena conmictentium aliquod homicidium.

CXXIJ.  Quod si aliquis accusatus vel jnquisitus conparuerit et 

   pos(t)modum  se absentaverit habeatur pro confexo.

CXXIIJ.  Quod Nulla Mulier possit trascinare pannos.

CXXIIIJ.  De Jnquisitione facienda per potestatem contra incantatores.

CXXV.  De pena petentis debitum jam solutum. 

CXXVJ.  De pena non probantis accusam.

CXXVIJ.  De pena Surgentium in consilio ad Rumorem.

CXXVIIJ.  De pena patrocinantium pro aliquo exbandito.

CXXVIIIJ.  De exceptuatis a penis.

CXXX.  De pena ementium Jus et Actionem ab aliquo forense.

CXXXJ.  Quod Nullus jntromictat se in causis habitis occasione alicuius

   Ecclesie.

CXXXIJ.  De pena facientium Cavalcatam contra Commune Amelie.

CXXXIIJ.  De pena facientium bellum et jntrantium aliunde quam per

   portam.

CXXXIIIJ.  De Cancellando Jnstrumentum debitj unde appareat refutatio.

CXXXV.  De pena falçificantis Ceram.

CXXXVJ.  De pena facientium Cinerem.

CXXXVIJ.  Quod nemo faciat jnpedimentum calçolariis in lavatoriis

   pisciarelli.

CXXXVIIJ.  Quod Nullus vadat ad aliquam terram in qua fieret 

   congregatio Gentium.

CXXXVIIIJ.  Quod figulj et vasarj faciant vasa cum fonno plano.

CXL.  De pena Capientium Columpmos et quando et quot possint capj.

CXLJ.  De pena laborantium terras exbanditi sine licentia.

CXLIJ.  Quod potestas et eius Judex possit, teneatur et debeat processus

   reassumere contra exgravatos occasione sollempnitatis obmisse.

CXLIIJ.  De pena jmpetrantium licteras contra Commune.

CXLIIIJ.  Quod unicuique sit licitum tenere aucupationem ante domum

   seu apothecam.

CXLV.  De pena conmictentium homicidium vel Robariam in 

   jnfrascriptis locis.

CXLVJ.  De pena non tragentium ad Rumorem.

CXLVIJ.  De pena Capientium furem qui furaverit infra tres dies a die

   conmissi Maleficij.

CXLVIIJ.  De pena ementium Bladum ultra unam salmam in platea 

   Communis.

CXLVIIIJ.  Quod quicumque perceperit aliquos fructus de bonis 

   exbanditorum debeat reassignare infra mensem.

CL.  De pena ementium Bladum  infra muros Civitatis Amelie.

CLJ.  Quod Eligantur duo homines ad recolligendum fructus bonorum

   exbanditorum.

CLIJ.  De pena laborantium terras unde non solvitur datium. 

CLIIJ.  De pena non Capientium exbanditos.

CLIIIJ.  De pena non (omesso "capientium") exbanditum et Curie non

   presentando.

CLV.  De pena facientium falo sine licentia.

CLVJ.  De pena octantium malum fochi.

CLVIJ.  De pena euntium ad consilium non essendo de consilio.

CLVIIJ.  De pena euntium ad Macinandum alibj quam ad Molendina

   Civitatis Amelie.

CLVIIIJ.  De pena Magnatum offendentium popularem.

CLX.  De pena Gridantium quod populus moriatur.

CLXJ.  De pena conmurentium Stippulas.

CLXIJ.  De pena Blaxfemantium deum vel Beatam Virginem Mariam eius

   matrem vel aliquem ex Sanctis.

CLXIIJ.  Quod quodlibet castrum Comitatus Amelie habeat Syndicum et 

   juret sequi mandata regiminis Civitatis Amelie.

CLXIIIJ.  De pena furantium alibj quam in gricta, domo vel cappanna.

CLXV.  De pena laborantium non bene terras.

CLXVJ.  Quod laboratores Colant terras ad usum bonj laboratoris.

CLXVIJ.  De pena tondentium monetam.

CLXVIIJ.  De Stratis et Viis Custodiendis.

CLXVIIIJ.  De pena facientium Juram vel ligam.

CLXX.  De pena sedentium tempore maioris consilij a stanga infra.

CLXXJ.  Quod Nullus Nobilis vel de granditia emat Jus contra popularem.

CLXXIJ.  De pena Nobilium jntrantium Cameram potestatis vel officialis.

CLXXIIJ.  De pena Euntium seu petentium quod mictatur in servitium

   facientium Guerram. 

CLXXIIIJ.  De pena Civis vel districtualis procurantis habere officium

   potestarie vel Guardianatus Civitatis Amelie.

CLXXV.  De pena aminantium cum armis.

CLXXVJ.  De non mictendo aliquod genus bladi ad Macinandum.

CLXXVIJ.  Quod si aliqua persona fuerit condempnata a .C. libr. supra et

   non solverit condempnationem et ab inde infra quod fiat executio

   personalis.

CLXXVIIJ.  De pena Sociantium Sponsam et euntium ad curtiandum.

CLXXVIIIJ.  De electione Syndicorum contratarum ad denuntiandum

   Malleficia.

CLXXX.  De Reducendo homines de Canale et lacuscellj et alio districtu

   Civitatis Amelie ad servitium Communis.

CLXXXJ.  De pena non reassignantium Jura et res alias camerario

   communis.

CLXXXIJ.  De modo procedendi in malleficiis conmissis elapsis duobus 

   annis.

CLXXXIIJ.  De hiis qui non possunt esse castaldi.

LJber extraordinariorum

(Liber Sextus)

CLXXXIIIJ.  Quod vendentes sal, vinum et oleum habeant mensuras 

   Sigillatas.

CLXXXV.  De murando in re cum aliquo commune.

CLXXXVJ.  De non pignorando debitorem in vigilia Sancte Firmine.

CLXXXVIJ.  Quod fratres Sortitj ponantur divisim.

CLXXXVIIJ.  De terminando Jura Communis que habet in Montepilio.

CLXXXVIIIJ.  De defendendo Ecclesiam Sanctj paulj prope lugnanum.

CLXXXX.  Quod Nullus de granditia possit recipi in popularem.

CLXXXXJ.  Quod Cuilibet liceat arborem pendentem supra viam pubicam

   incidere.

CLXXXXIJ.  Quod declaretur in titulo libri datij tempore inpositionis 

   quare inponitur.

CLXXXXIIJ.  De conservando Jndempnem detentum occasione 

   reprehensaliarum.

CLXXXXIIIJ.  Quod Emptor, possessor et laborator teneatur (sic) 

    et debeat Solvere datium. 

CLXXXXV.  Quod Cuilbet liceat ducere bestias inventas dampnum dare.

CLXXXXVJ.  Quod Mensure communis cum quibus venditur bladum die 

   fori stent in platea.

CLXXXXVIJ.  De pena picçicaiolorum ementium die Sabatj Comestibilia.

CLXXXXVIIJ.  De Molendinis extimandis et accatastandis.

CLXXXXVIIIJ.  Quod quilibet teneatur solvere datium sibi per commune 

   inpositum.

CC.  Quod quelibet ars possit consules facere.

CCJ.  Quod Nullus habeat calcinarium prope Ecclesiam per tres domos.

CCIJ.  De divisione contratarum. 

CCIIJ.  De Jmmunitate Judicum et Medicorum.

CCIIIJ.  Quod quelibet ars habeat duos rectores.

CCV.  Quod quilibet teneatur solvere datium pro igne et foculare.

CCVJ.  Quod Eligantur duo qui sint super mensuris, stateris et velanciis.

CCVIJ.  Quod laborator non possit accusarj per Custodem Celatum de 

   suo laboritio.

CCVIIJ.  Quod Nulla donatio fiat nec venditio alicuj forensi de denariis 

   quos recipere debet a Commune.

CCVIIIJ.  Quod habentes plures artes debeant solvere in Cereo ipsarum

   artium.  

CCX.  Quod Consules Artium sint de numero consiliariorum populi et

   communis.

CCXJ.  De Mercede danda Capientibus exbanditos.

CCXIJ.  De pena apportantium forcellas, palos et saramentos.

CCXIIJ.  Quod liceat domino rey jncidere arborem pendentem super

   possessionem suam.

CCXIIIJ.  Quod Cuilibet liceat Monetam falçam rumpere.

CCXV.  De pactis habitis inter Commune Amelie et picchium de poiecta.

CCXVJ.  Quod Tabernarius habeat mensuras sigillatas. 

CCXVIJ.  Quod quicumque fuerit absens a Civitate Amelie occasione 

   officij vel stipendij solvat pro custodia .ij. sold. pro quolibet mense.

CCXVIIJ.  Quod notarius dampnorum datorum non habeat aliquid ultra

   suum salarium. 

CCXVIIIJ.  Quod quando tractatur de electione alicuius officialis forensis

   Nullus audeat aliquem nominare.

CCXX.  De pena aperientium portas postquam fuerint Clause.

CCXXJ.  Quod Cancellerius communis teneatur cassare omnes sententias

   solutas et etiam cassas per consilium Sapientis. 

CCXXIJ.  Quod quilibet teneatur favere rectoribus suis.

CCXXIIJ.  Quod Cuilibet liceat vendere carnes Morticinas. 

CCXXIIIJ.  Quod notarius dampnorum datorum possit procedere contra

   macellarios.

CCXXV.  De pena Macellariorum tenentium carnes in domo propria vel 

   conducta.

CCXXVJ.  Quod Rectores macellariorum teneantur qualibet Edomata

   requirere alios macellarios pro malis carnibus.

CCXXVIJ.  De castro Novo faciendo in Cima Montiscalcinatolj.

CCXXVIIJ.  Quod omnes habentes possessiones in Monte castrj fornulis

   Cogantur vendere Communi dictj castrj.

CCXXVIIIJ.  De quodam Guacçatorio faciendo sub fonte Sanctj Secundi.

CCXXX.  De via vicinalj terminanda et amplitudine eius.

CCXXXJ.  De ponte faciendo supra fossatum pectorelle.

CCXXXIJ.  De ponte faciendo in pede fossati quod dicitur la foce.

CCXXXIIJ.  De fonte Nucichie reactanda.

CCXXXIIIJ.  De viis superapprehensis Relassandis.

CCXXXV.  De ponte faciendo supra fossatum Cecanibij. 

CCXXXVJ.  De Constructione pontis Lacus Novj.

CCXXXVIJ.  De Retinendo per Cancellerium pro honore dominorum

   Ançianorum et suj officij famulum.

CCXXXVIIJ.  De Retributione fienda.

CCXXXVIIIJ.  Quod Cuilibet liceat Edificare domum in Castris Civitatis    

   Amelie.

CCXL.  Quod Nullus Nobilis possit esse Syndicus.

CCXLJ.  De fonte Porcellj actanda.

CCXLIJ.  Quod ars Merciariorum sit Separata ab Arte picçicaiolorum.

CCXLIIJ.  Quod terminetur via pontis fornulis.

CCXLIIIJ.  De dando stactionem Meretricibus in turrione olivetulj.

CCXLV.  De prestantia non jnponenda per Commune Amelie.

CCXLVJ.  De Questionibus habitis inter quascumque personas usque in

   quantitatem .xl. sold.

CCXLVIJ.  De non tollendo pedagium alicuj Civj.

CCXLVIIJ.  De quadam porta facienda in pede Silicis que est apud 

   Monasterium Sancti Mannj.

CCXLVIIIJ.  De Scolaribus euntibus ad studendum extra Civitatem.

(CCL.)  De Actanda via qua jtur ad Sanctum Franciscum.

CCLJ.  De pupillis remanentibus apud Matrem.

CCLIJ.  De Medicis, Spetiariis et fornariis.

CCLIIJ.  De faciendo et portando ante jnmaginem beate Marie Virginis

   quemdam Cereum Cere.

CCLIIIJ.  Quod bona illorum de Canalj et podio qui non solvunt datia

   apprehendantur per Commune Amelie.

CCLV.  De cassatione Salvatellj.

CCLVJ.  De modo tenendo per Castaldos de pignoribus.

CCLVIJ.  De castro novo faciendo in Colleresto.

CCLVIIJ.  De modo concedendi vias castris non habentibus.

CCLVIIIJ.  De confirmatione ordinis Gabelle.

CCLX.  De Capiendo tenutam Auctoritate Jnstrumentj.

CCLXJ.  De non Molestando nec Jnquetando qui dotem promiserit pro

   aliqua non debente.

CCLXIJ.  De Electione procuratoris Communis et Syndicorum bonorum

   Jndefensorum.

CCLXIIJ.  De Rebus Aquisitis per filium familias separatim a patre.

CCLXIIIJ.  De Solutione facienda per volentes barbas portare.

CCLXV.  De Convalidatione venditionum factarum de bonis banditorum

   communis.

CCLXVJ.  De Sucessione prohibita. 

CCLXVIJ.  De prohibita retentione logiorum et edificiorum super viam.

CCLXVIIJ.  De Approbatione statuti Artium.

CCLXVIIIJ.  De purgatione puteorum platee et ipsorum aque et Cursu.

CCLXX.  De augumentatione Castrorum. 

CCLXXJ.  De Conservatione status pacificj dicte Civitatis.

CCLXXIJ.  De Corroboratione Gabelle et modo eundi ad Macinandum.

CCLXXIIJ.  De Equalitate Servanda.

CCLXXIIIJ.  De Credentiis Mercatorum.

CCLXXV.  De vigore laudi jnter coniunctos.

CCLXXVJ.  Quod fiat quoddam Macellum Novum in platea Sancte Marie 

   de porta.

CCLXXVIJ.  De Approbatione statuti Communis.

CCLXXVIIJ.  De Guasto et Jnce(n)dio.

CCLXXVIIIJ.  De ordinamentis Custodie Civitatis.

CCLXXX.  De modo Eligendi Superstites Super Custodia et de 

   confirmatione dictorum ordinum.

CCLXXXJ.  Quod fiant exbarre et catene in Civitate Amelie pro statu

   ipsius Civitatis.

CCLXXXIJ.  De Electione Cancellerij.

CCLXXXIIJ.  De Molendinariis.

CCLXXXIIIJ.  De ordinamentis Carceris et de pactis Superstitum seu 

   emptorum Carceris.

CCLXXXV.  De Cessione facienda per principalem fideiussori.

CCLXXXVJ.  Quod fiat fons seu reactetur que est in strata publica 

   contrate Montis labrj.

CCLXXXVIJ.  De pena retinentium formas seu sciaquaiale supra suum

   convicinum jndebite.

Liber de Elemosinis

(Liber Septimus)

CCLXXXVIIJ.  De Cereo faciendo per potestatem in festo Sancte Firmine.

CCLXXXVIIIJ.  De Custodienda festivitates (sic) Sanctj Augustinj et Sanctj

   Franciscj et Cereo faciendo.

CCLXXXX.  De Cereis faciendis per Syndicos castrorum Civitatis Amelie.

(Liber Tubatorum et Baiulorum)

(Liber Octavus)

CCLXXXXJ.  De pena baiulorum ludentium seu suppignorantium aliquod

   pignus.

CCLXXXXIJ.  Quod Camerarius Communis non possit expendere aliquam

   pecuniam nec recipere sine presentia Cancellerij.

CCLXXXXIIJ.  De prohibita Subspensione Statutj populi.

CCLXXXXIIIJ.  De Reservatione de Clarandi (sic) dubia et o(b)scuritates.

————

Vai a Statuti comunali